Steken in de zij

Auteur: Pim / Supervisor: Pim / Co-auteur: [[]] / Niveau: Gevorderd / Paginastatus: Concept. Laatste bewerking: Pim. Zie ook Handleiding. Eerste Hulp Wiki zoekt schrijvers! Schrijf jij ook mee?

Steken in de zij of kramp in het middenrif treden op tijdens (zware) inspanning en komen vaak voor tijdens hardlopen of zwemmen. Steken treden op als gevolg van een zuurstoftekort in de spieren doordat de aanvoer van zuurstofrijk bloed tekort schiet om aan de vraag van de spieren te voldoen. Vaak zijn dit de spieren in het middenrif die verkrampt zijn. Soms treden steken op als het slachtoffer van te voren een (stevige) maaltijd genuttigd heeft, het spijsverteringsstelsel gebruikt dan een deel van het beschikbare bloed waardoor er minder beschikbaar is voor de spieren. Vroeger werd gedacht dat steken in de zij veroorzaakt werden als gevolg van het samentrekken van de milt om bij inspanning meer bloed in de circulatie te brengen, dit is echter zo weinig dat dit niet echt waarschijnlijk is. Een andere (meer waarschijnlijke) mogelijkheid is dat de steken worden veroorzaakt door ophoping van darmgas in de dikke darm, het hoogste punt hiervan ligt links in de bovenbuik. Het ophopen van gas geeft druk en veroorzaakt pijn.

De pijn begint vaak zeurend en wordt steeds erger totdat er hevige steken ontstaan. De pijn kan zowel links als rechts zitten en wordt meestal aangegeven in de flanken of zijkant van de ribbenkast. Doorgaans gaan steken vanzelf over bij het staken van de inspanning. De steken zijn te voorkomen door een goede warming up te doen voorafgaand aan de inspanning en niet tot het uiterste te gaan. Daarnaast wordt afgeraden om kort voorafgaand aan sport een zware maaltijd te eten, een lichte maaltijd is beter.

Steken in de zij die in rust optreden kunnen ook veroorzaakt worden door gal- of nierstenen. Deze worden dan 'kolieken' genoemd. De pijn is scherp en komt in een aanval, waarbij het slachtoffer niet stil kan blijven zitten en gaat bewegen en lopen (bewegingsdrang). In het geval van galkolieken kan dit optreden na vet eten. Bij nierkolieken wordt soms ook rode urine gezien doordat er bloed in de urine zit.