| Auteur: Pim / Supervisor: Pim / Co-auteur: [[]] / Niveau: Beginner/Gevorderd / Paginastatus: Concept. Laatste bewerking: Pim. Zie ook Handleiding. Eerste Hulp Wiki zoekt schrijvers! Schrijf jij ook mee? |
Een gebroken bovenbeen, bovenbeenbreuk of femurfractuur is een botbreuk van het dijbeen of femur. Het dijbeen is een relatief groot en stevig bot dat een kogelgewricht heeft met het bekken en een scharniergewricht met de knie. Een breuk in het bovenbeen ontstaat doorgaans na een forse inwerking van kracht op het bovenbeen. Dat kan een directe inwerkende kracht zijn, zoals de bumper van een auto of een harde stomp tegen het bovenbeen. Daarnaast kan het dijbeen breken indien er grote kracht wordt uitgeoefend op zijn as. Breuken van het dijbeen worden vaak gezien na een hoogenergetisch trauma, val van hoogte en bij ernstige auto- of motorongevallen. Vaak zijn er ook nog andere (ernstige) letsels, zoals wervelletsel. Vanwege de goede doorbloeding van het dijbeen treedt bij een breuk vaak veel bloedverlies op, ruim 1,5 tot 2 liter. Dit is voldoende om in shock te geraken en men dient bedacht te zijn op stoornissen in de vitale functies.
Symptomen en klachten
- Er is veel pijn in het bovenbeen
- Standsafwijking, soms verkorting
- Soms ligt de voet naar binnen of buiten verdraaid
- Zwelling van het bovenbeen
- Tekenen van shock
Een gebroken heup kan veel lijken op een breuk van het dijbeen.
Eerste Hulp
- Ga het ongevalsmechanisme na
- Benader het slachtoffer volgens de ABCDE-methodiek
- Waarschuw een ambulance via 112
- Kijk of er tekenen zijn van shock
- Kijk of het onderbeen een normale kleur heeft
- Indien het onderbeen wit en koud is en de capillary refill vertraagd is, meld dit direct aan 112 en de ambulance
- Laat het slachtoffer liggen waar hij ligt en bescherm hem tegen afkoeling