| Auteur: Pim / Supervisor: Pim / Co-auteur: [[]] / Niveau: Gevorderd / Paginastatus: Incompleet. Laatste bewerking: Pim. Zie ook Handleiding. Eerste Hulp Wiki zoekt schrijvers! Schrijf jij ook mee? |
Wanneer een slachtoffer een botbreuk oploopt bij een ongeval in de bewoonde wereld is professionele hulp vaak snel ter plaatse. Het aanleggen van een spalk is in zo'n geval vaak niet zinvol omdat transport snel voor handen is. Steun geven aan het gebroken lichaamsdeel met behulp van een mitella, brede das of dekenrol is dan meestal voldoende.
In minder gunstige situaties, zoals in afgelegen gebieden, of bij rampen waar hulp lang op zich laat wachten en het slachtoffer misschien vervoert moet worden over een grotere afstand kan het echter wel nodig zijn dat een botbreuk gestabiliseerd wordt door middel van een spalk.
Er zijn een aantal methoden om een gebroken ledemaat te spalken.
Body-splinting
Een manier van spalken is de zogenaamde "body-splinting", waarbij een gebroken been aan het gezonde been gebonden kan worden met twee of drie brede dassen. Het gezonde been fungeert dan dus als spalk. Als je een deken bij de hand hebt, spalk je echter hiermee. De deken moet bij een fractuur van bekken, heup, bovenbeen of knie vanaf de liezen tot voorbij de voeten reiken en, stevig opgerold, tussen de benen gelegd worden. Dan moet je met drie brede dassen de benen samenbinden. De eerste das komt net boven de knieën, de tweede ter hoogte van de kuiten. Vervolgens buig je het uitstekende deel terug tussen de voeten en maak je ook de laatste das vast, ter hoogte van de enkels. De brede dassen moeten midden op de deken worden vastgemaakt met een chirurgische knoop. Je maakt eerst een halve platte knoop, dan sla je een slip om de halve knoop heen en daarna maak je de tweede helft van de platte knoop.
Bij het spalken van een enkel of een voet schuif je drie brede dassen onder het onderbeen. Eén vlak onder de knie, één ter hoogte van de kuit en één bij de enkel. Leg daarna een dubbelgevouwen opgerolde deken om de voet en het onderbeen, zodat hij net onder de knie eindigt. Het is verstandig dit eerst bij het gezonde been te meten. Maak daarna de dassen vast met een chirurgische knoop, zodat de knopen aan de zijkant van het been komen.
SAM-splint
De SAM-splint is een moderne methode om te spalken. De SAM-splint is een oprolbare spalk die in alle mogelijke vormen gevouwen en geknipt kan worden om een ledemaat te spalken. Hij kan zelfs gebruikt worden om provisorisch een nekkraag aan te leggen bij verdenking op wervelletsel.
Vacuümspalk
Er kan ook gebruik gemaakt worden van een vacuümspalk, die verkrijgbaar is in verschillende vormen voor verschillende ledematen.