| Auteur: Pim / Supervisor: Pim / Co-auteur: [[]] / Niveau: Gevorderd / Paginastatus: Incompleet. Laatste bewerking: Pim. Zie ook Handleiding. Eerste Hulp Wiki zoekt schrijvers! Schrijf jij ook mee? |
Aangezichtletsel is een brede groep van letsels zoals huidverwondingen, kneuzingen en botbreuken in het aangezicht of gelaat. Het aangezicht is het gebied van de onbehaarde hoofdhuid dat begrenst wordt door: de haargrenzen aan de bovenzijde en zijkanten van het hoofd en de kaaklijnen aan de onderzijde. In het aangezicht bevinden zich dus: het voorhoofd, de ogen en de oogkassen, de neus, mond, lippen en voorste deel van de mondholte, boven- en onderkaak.
Het aangezicht is een kwetsbaar gebied, het is veelvuldig betrokken bij ongevallen en letsels en kleine verwondingen kunnen leiden tot cosmetische problemen. Omdat het aangezicht een aantal belangrijke openingen voor onze zintuigen en vitale functies bevat, kunnen letsels leiden tot levensbedreigende problemen. Ernstig aangezichtsletsel kan een directe bedreiging vormen voor de luchtweg. Men dient bij aangezichtletsels altijd bedacht te zijn op de aanwezigheid van ander hoofd- en hersenletsel.
Ongevallen waarbij aangezichtsletsel kan worden opgelopen zijn onder andere:
- Vuistslagen of slagen met een stomp voorwerp in het gezicht
- Val op het gezicht na struikelen of val met fiets, scooter of motor
- Auto-ongeval waarbij gezicht op het stuur terecht komt (denk ook aan airbags)
- Val van hoogte (hoogenergetisch trauma)
- Verbranding van het gelaat bij een steekvlam (inhalatietrauma)
Op deze pagina bespreken we met name de traumatische letsels van het aangezicht, van boven naar beneden.
Inhoud
Letsels van het voorhoofd en wenkbrauwen
Het voorhoofd is een relatief groot deel onbedekte huid. Veelvuldig worden hier kneuzingen en huidverwondingen gezien als gevolg van het stoten van het hoofd of een val op het hoofd. Met name de wenkbrauwen zijn erg gevoelig voor het optreden van letsels. De wenkbrauwen zijn gelegen over een relatief scherpe botrand, die de bovenbegrenzing van de oogkas vormt. Wanneer hiertegen een klap ontstaat scheurt de huid als het ware open en ontstaat een barstwond. Wonden op het voorhoofd bloeden doorgaans flink, omdat de bloedvoorziening van de hoofdhuid zeer goed is.
Vanwege de cosmetisch belangrijke plaats zal de eerstehulpverlener huidverwondingen van het voorhoofd en wenkbrauwen laagdrempelig insturen naar een arts om de wonden te laten lijmen of hechten.
Wanneer er een grote kracht op het voorhoofd heeft ingewerkt worden soms breuken van de schedel gezien. Er is dan vaak ook sprake van bewusteloosheid en andere tekenen van hoofd- en hersenletsel.
Letsels van de oogkas en jukbeenderen
Het oog is gelegen in de oogkas en loopt het risico bij trauma van het aangezicht beschadigd te raken, men dient dus bedacht te zijn op oogletsel. De buitenste grenzen van de oogkas bestaan uit een aantal relatief scherpe botranden, waarover de huid gemakkelijk scheurt wanneer hier een klap op gegeven wordt. Daarnaast kunnen botbreuken ontstaan van de oogkas of de jukbeenderen als men hier een harde klap of vuistslag tegen krijgt. Vaak ontstaat er dan ook een blauw oog als gevolg van een bloeduitstorting.
Soms is bij breuken van de oogkas een trapje te voelen in het bot, vaak zal dit gezien de forse zwelling niet mogelijk zijn. Het slachtoffer wordt dan ook ingestuurd naar een arts ter beoordeling.
Letsels van de neus
De neus steekt uit ten opzichte van de rest van het aangezicht en is met name bij vuistslagen of een valpartij regelmatig aangedaan. De neus bestaat voor het grootste deel uit kraakbeen, echter de aanhechting van de neus is van bot en deze kan breken. Ook kan het kraakbeen beschadigd raken. Vaak is er een bloedneus en wordt de neus snel gezwollen. De neus kan scheef staan.
Bij een bloedneus na een ernstig trauma dient men altijd bedacht te zijn op het bestaan van hoofd- en hersenletsel en de mogelijkheid van een schedelbasisfractuur.
Letsels van de boven- en onderkaak en het gebit
De kaken en het gebit zijn een belangrijk en kwetsbaar onderdeel van het gezicht en raken snel beschadigd bij trauma's van het aangezicht. Een hockeybal of harde vuistslag kan ernstige tandletsels veroorzaken waarbij meerdere tanden afbreken. Daarnaast kan door de klap de kaak breken of ontwrichten. Kaakletsels kunnen een bedreiging vormen voor de luchtweg als gevolg van losse tanden, bloedingen en vervormingen van het aangezicht.
Tandletsels zijn doorgaans met name cosmetisch zeer hinderlijk. De eerstehulpverlener verwijst het slachtoffer door naar de tandarts.
Kaakletsels kunnen bestaan uit botbreuken van de kaak of een ontwrichting van de kaak. Beide zijn reden om het slachtoffer met enige spoed door te sturen naar een arts. Probeer nooit zelf om de ontwrichte kaak te reponeren.