| Auteur: Pim / Supervisor: Pim / Co-auteur: [[]] / Niveau: Gevorderd / Paginastatus: Concept. Laatste bewerking: Pim. Zie ook Handleiding. Eerste Hulp Wiki zoekt schrijvers! Schrijf jij ook mee? |
1=heiligbeen, 2=darmbeen, 3=zitbeen, 4=schaambeen 5=symfyse (schaambeensvoeg), 6=heupkom, 7=foramen obturatum, 8=staartbeen.
Letsels van het bekken zijn vaak ernstige letsels die ontstaan na ernstige ongevallen. Een bekkenletsel is niet hetzelfde als een gebroken heup.
Het bekken is een belangrijk onderdeel van het skelet en verbind de rug met de benen en is onmisbaar voor het staan en lopen. In het bekken zijn diverse belangrijke organen gelegen, zoals de blaas, de geslachtsorganen en de endeldarm. Daarnaast lopen in het bekken diverse grote slagaders, aders en zenuwen. Aan de buitenzijde van het bekken zijn onder andere de heupgewrichten gelegen en er hechten diverse been- en rugspieren aan.
Het bekken is opgebouwd uit vier verschillende botten die met elkaar vergroeid zijn. Het heiligbeen bevindt zich aan de rugzijde en vormt de verbinding tussen het bekken en de rug. Aan de onderzijde van het heiligbeen zit het staartbeen. Het linker en rechter heupbeen zorgen samen met het heiligbeen voor de vorming van de bekkengordel. Het linker en rechter heupbeen zijn opgebouwd uit drie vergroeide botdelen: darmbeen, het zitbeen en het schaambeen. De heupkom waar het bovenbeen contact maakt met het bekken is in het heupbeen gelegen.
Bekkenletsels kunnen stabiel of instabiel zijn. Stabiele bekkenletsels kunnen ontstaan bij een eenvoudige val op de billen bij ouderen, maar komen relatief weinig voor. Instabiele bekkenletsels ontstaan na ernstige ongevallen, zoals een aanrijding door een auto, een auto ongeval (soms met beknelling), een val van een paard, een motorongeval of een val van grote hoogte. Er is veel kracht nodig om het bekken te breken en bij het vermoeden op een bekkenbreuk moet men bedacht zijn op de aanwezigheid van andere ernstige letsels. Met name de instabiele bekkenletsels kunnen door verscheuring van de grote vaten in het bekken leiden tot levensbedreigend bloedverlies.
Het ongevalsmechanisme speelt een belangrijke rol bij de verdenking op een instabiele bekkenfractuur. Het slachtoffer zit soms bekneld en heeft veel pijn in zijn onderrug en het bekken. Het slachtoffer kan niet staan of lopen. Een van de benen kan verkort zijn en soms liggen de benen naar buiten gedraaid. Er kan sprake zijn van shock als gevolg van inwendig bloedverlies.
Let op: een bekkenfractuur is niet hetzelfde als een heupfractuur!
Symptomen
- Verkorting en het naar buiten gedraaid liggen van een van de of beide benen
- Pijn in het bekken of de onderrug
- Bloed bij de urine, onmogelijkheid om te plassen
- Tekenen van shock
Eerste Hulp
Bekkenletsels zijn vrijwel altijd een reden om met spoed professionele hulp in te schakelen.
Behalve het controleren van de vitale functies door gebruik van de ABCDE-methodiek en het bedacht zijn op shock, kan de eerstehulpverlener bij bekkenletsel niet veel meer doen dan het bekken onbeweeglijk houden door beide onderbenen te ondersteunen. De benen mogen hierbij niet opgetild of bewogen worden, omdat daardoor het letsel kan verergeren. Het testen van de stabiliteit van het bekken is absoluut niet toegestaan voor de eerstehulpverlener, dit kan namelijk leiden tot ernstig bloedverlies door het veroorzaken van schade aan de bloedvaten. Alleen de chirurg in het ziekenhuis kan deze test eenmalig uitvoeren.