| Auteur: Pim / Supervisor: Pim / Co-auteur: [[]] / Niveau: Beginner / Paginastatus: Concept. Laatste bewerking: Pim. Zie ook Handleiding. Eerste Hulp Wiki zoekt schrijvers! Schrijf jij ook mee? |
De schouder uit de kom, wordt ook wel schouderontwrichting of schouderluxatie genoemd.
De schouder is een kogelgewricht waarbij de bovenarm met zijn kop (de kogel) beweegt ten opzicht van de kom, vastzittende aan het schouderblad. Doordat de schouder een kogelgewricht is, is er grote bewegelijkheid mogelijk met de arm. Het schoudergewricht bestaat behalve uit de kop en kom uit diverse andere structuren die het bij elkaar houden, zoals het gewrichtskapsel, en de spieren en pezen van de schoudergordel.
De schouder kan zowel naar voren als naar achteren ontwrichten. Een ontwrichting naar voren komt het meest voor en ontstaat meestal door een val op uitgestrekte arm of op de elleboog. Soms gaat de schouder uit de kom door een plotselinge ruk aan de arm. De kop bevindt zich voor het schoudergewricht, dus aan de zijde van de borst. De ontwrichting naar achteren is relatief zeldzaam en kan ontstaan na een val op gestrekte arm, of wanneer heftige samentrekking van de spieren de kop naar achteren trekt, zoals tijdens een epileptische aanval.
Wanneer een schouder ooit eerder ontwricht is geweest, bestaat de kans dat dit opnieuw gebeurt, omdat de omliggende pezen en spieren opgerekt zijn.
Zie ook: gebroken sleutelbeen.
Inhoud
Ongevalsmechanisme
Een schouderontwrichting ontstaat meestal wanneer men een val achterover wil opvangen met gestrekte arm, of na een plotselinge ruk aan de arm.
Symptomen
- Het slachtoffer heeft erg veel pijn in de schouder (mensen kunnen door de pijn soms flauwvallen!)
- Het slachtoffer houdt de aangedane schouder en arm onbeweeglijk en ondersteunt de schouder.
- De schoudercontour is veranderd, er is zwelling aan de voorzijde van de schouder en aan de zijkant is de schouder wat afgeplat.
- Beweging is vaak beperkt en zeer pijnlijk. Een eerstehulpverlener test de bewegingen in principe niet.
- Soms treden er stoornissen op in de doorbloeding van de arm en kunnen er gevoelsstoornissen zijn als er een zenuw bekneld is geraakt.
Eerste Hulp
- Benader het slachtoffer met de ABCDE-methodiek
- Geef steun en rust aan het aangedane lichaamsdeel, leg een brede das aan.
- Verwijs het slachtoffer naar de Spoedeisende hulp.
Aandachtspunten
Plaats nooit zelf de schouder terug (reponeren). Je kunt hiermee ernstige schade aan het gewricht veroorzaken met blijvend letsel. Indien de schouder spontaan is teruggegaan of wanneer het slachtoffer de schouder zelf heeft gereponeerd, verwijs het slachtoffer dan altijd naar een arts. Door de schouderontwrichting kan schade zijn ontstaan aan het bot, bloedvaten en zenuwen. Er moet altijd een controle röntgenfoto gemaakt worden.