| Auteur: Pim / Supervisor: Pim / Co-auteur: [[]] / Niveau: Gevorderd / Paginastatus: Concept. Laatste bewerking: Pim. Zie ook Handleiding. Eerste Hulp Wiki zoekt schrijvers! Schrijf jij ook mee? |
Een subarachnoïdale bloeding of SAB is een ernstige hersenbloeding die spontaan optreedt als gevolg van een scheur in een van de slagaders in het hoofd. Sommige mensen hebben een aangeboren afwijking aan de vaten waarbij een aneurysma (een verzwakking en verwijding van een bloedvat) in de slagaders aanwezig is. Indien deze zwakke plek 'knapt' spreekt men van een subarachnoïdale bloeding afgekort als SAB. Er komt veel bloed vrij in het spinnenwebvlies (de arachnoïdea).
Dit is een ernstig ziektebeeld waarbij het slachtoffer in korte tijd achteruit gaat en veel slachtoffers overlijden voor ze in het ziekenhuis aankomen. Ongeveer 1/3 van de slachtoffers overlijdt direct of in het ziekenhuis, 1/3 houdt ernstige restverschijnselen en 1/3 overleeft zonder veel restschade.
Symptomen en klachten
Een subarachnoïdale bloeding (SAB) wordt gekenmerkt door zeer hevige ernstige hoofdpijn (‘the worst headache of your life’ / 'de ergste hoofdpijn ooit') die binnen enkele seconden ontstaat, vaak met (hevig) misselijkheid en braken. Er is vaak bewustzijnsverlies. Soms heeft het slachtoffer een ‘knapje’ gevoeld in het hoofd. De symptomen van een SAB ontstaan over het algemeen veel sneller dan de symptomen bij een beroerte of hersenbloeding. Vaak treden er stoornissen in de vitale functies op.
Symptomen bij een subarachnoïdale bloeding:
- Zeer acute, zeer hevige hoofdpijn
- Misselijkheid, braken
- Verminderd bewustzijn of bewusteloosheid
- Uitvalsverschijnselen
- Nekstijfheid
- Blazende ademhaling
- Soms scheefstand van de mond (zie ook BeFAST)
Soms heeft het slachtoffer in de weken voorafgaand aan het optreden van de bloeding al wat lichte hoofdpijn gevoeld. De hoofdpijn is echter plotseling zeer hevig geworden. Bij mensen bij wie de hoofdpijn plotseling op komt zetten, of wanneer de hoofdpijn anders voelt dan gebruikelijk, dient men bedacht te zijn op een subarachnoïdale bloeding.
Handelen
- Waarschuw zo snel mogelijk 112
- Stel het slachtoffer zo veel mogelijk gerust
- Controleer de vitale functies en behandel deze volgens de ABCDE-methodiek
- Zorgt voor een vrije luchtweg, leg het slachtoffer eventueel in de stabiele zijligging
- Voorkom dat braaksel in de longen loopt
Professionele hulpverlening
Het slachtoffer zal door de ambulance zo snel mogelijk naar het ziekenhuis vervoerd worden. In het ziekenhuis vindt op de Spoedeisende hulp eerst stabilisatie plaats en zal zo snel mogelijk een CT-Scan van het hoofd gemaakt worden om te zien of er een bloeding aanwezig is. Indien een bloeding gevonden wordt zal het slachtoffer vanuit de kleinere ziekenhuizen naar een ziekenhuis met een neurochirurg worden overgeplaatst. De neurochirurg zal het slachtoffer zo snel mogelijk opereren om het kapotte vat te sluiten. Dat kan door de schedel te openen en een 'clip' (een soort klemmetje) op het aneurysma te plaatsen, maar wordt steeds vaker door catheterisatie gedaan. Bij catheterisatie wordt via de bloedvaten in de lies of hals een katheter opgevoerd tot in het aangedane bloedvat en plaatst men een 'coil' in het aneurysma, waardoor deze wordt afgesloten. Het slachtoffer wordt vervolgens op de Intensive Care opgenomen en gestabiliseerd.