| Auteur: Pim / Supervisor: Pim / Co-auteur: [[]] / Niveau: Gevorderd/Expert / Paginastatus: Incompleet. Laatste bewerking: Pim. Zie ook Handleiding. Eerste Hulp Wiki zoekt schrijvers! Schrijf jij ook mee? |
Een fladderthorax is een ernstig letsel van de borstkas (thorax) dat ontstaat na een ernstig ongeval waarbij grote kracht is uitgeoefend op de borstkas. Er is vaak sprake van een stomp trauma van de borstkas waarbij meerdere ribben gebroken zijn. Wanneer ribben slechts op 1 plaats gebroken zijn is er geen risico op het ontstaan van een fladderthorax. Echter, wanneer meerdere onder elkaar liggende ribben op twee of meer plaatsen gebroken zijn, kan een fladderthorax ontstaan.
Hierbij ontstaat een deel van de borstkas dat los komt te liggen en dat tegengesteld aan de ademhaling beweegt, ook wel 'paradoxale adembewegingen' genoemd. Bij een inademing beweegt de borstkas naar buiten toe, het losse fragment beweegt echter naar binnen, als het ware een stukje de borstkas in. Bij uitademing wordt de borstkas kleiner en beweegt deze naar binnen, het fragment blijft echter achter waardoor het lijkt of deze naar buiten beweegt. Een deel van de lucht wordt via de linker en rechter bronchus op en neer geblazen van de ene long naar de andere long. Dit wordt 'pendelluft' genoemd. Dit is ongunstig omdat deze lucht niet voorzien wordt van zuurstof en de koolstofdioxide niet wordt uitgeblazen.
Bij een fladderthorax is er meestal ook schade aan de long omdat deze door scherpe botpunten is aangeprikt. Hierdoor onstaat een klaplong of pneumothorax.
Symptomen en klachten
Een fladderthorax is een ernstige bedreiging van de ademhaling en kan in korte tijd tot uitputting en zuurstoftekort leiden. De belangrijkste klachten en symptomen zijn:
- Vervorming van de borstkas, met een losliggend fragment dat tegengesteld aan de ademhaling beweegt.
- Bloeduitstortingen rondom het losliggende fragment.
- Soms ook andere verwondingen op de borstkas. Soms tekenen van een spanningspneumothorax.
- Ernstige kortademigheid, soms cyanose.
- Ernstige pijn aan de borstkas.
- Oppervlakkige (versnelde) ademhaling door pijn bij de ademhaling.
- In een later stadium vertraagd de ademhaling als gevolg van uitputting, dit is een teken van een ernstige achteruitgang van de toestand van het slachtoffer.
- Tekenen van shock.
Handelen
Een fladderthorax is een levensbedreigende aandoening, waarbij snel ingrijpen door professionele hulpverleners vereist is. Omdat een fladderthorax alleen ontstaat bij ernstige verkeersongevallen/ aanrijdingen, men moet dus ook bedacht zijn op inwendige bloedingen (let dus op ‘shock’). Laat het slachtoffer (indien mogelijk en geen verdenking op letsels van de nekwervelkolom in een halfzittende houding zitten.
- Benader het slachtoffer volgens de ABCDE-methodiek.
- Waarschuw zo snel mogelijk 112
- Laat het slachtoffer zitten in een houding die hij prettig vindt, vaak is dit een halfzittende houding.
- Leg het slachtoffer bij bewusteloosheid eventueel in de stabiele zijligging op de aangedane zijde, tenzij er ernstige verdenking is op wervelletsel.
Aandachtspunten
Soms wordt geadviseerd om het losliggende fragment te stabiliseren door de borstkas te verstevigen met een stevig stuk karton. In de reguliere hulpverlening in Nederland is hier echter in principe geen plaats voor.