Het oog is een kwetsbaar orgaan en speelt een belangrijke rol in ons dagelijks functioneren. Oogletsels zijn voor slachtoffers zeer beangstigend, omdat zij bang zijn hun visus te verliezen. Algemeen geldt dat een gekwetst oog rust moet hebben en dat oogbewegingen en lichtinval zo veel mogelijk vermeden moeten worden, bijvoorbeeld door het oog af te dekken. Indien door een oogletsel het zicht veranderd, dient men een arts te raadplegen. Denk hierbij aan: het zien van vlekken, donder of blijvende waas, dient altijd een (oog)arts geraadpleegd te worden.
Vuiltje in het oog
zoals een zandkorrel, een stofje of een insect: het oog is rood, traant, is pijnlijk en voelt
branderig aan. Soms is het vuiltje in het oog zichtbaar. Laat het slachtoffer met het oog knipperen zodat het oog gaat tranen en het vuiltje er uit gespoeld wordt. Wanneer men over het onderste ooglid in de richting van de neus wrijft kan men proberen het vuiltje uit het oog te verplaatsen. Eventueel kan met de punt van een schone zakdoek of een steriel gaasje het vuiltje uit het oog gehaald worden (dit mag alleen als het vuiltje los ligt op het oogwit) of voorzichtig met een beetje water uit het oog gespoeld worden. Let er wel op dat men bij het spoelen niet het water in het andere oog terecht laat komen. Indien het niet lukt om het vuiltje uit het oog te halen en de irritatie blijft aan, verwijs het slachtoffer dan naar de huisarts. Bij chemische stoffen in het oog moet het oog goed gespoeld worden met water, terwijl men het aangedane oog openhoudt. Let er wel op dat het spoelwater niet in het andere oog terecht komt, laat het hoofd dus enigszins in de richting van het aangedane oog draaien zodat het water langs de wang afloopt. Penetrerend letsel in het oog, zoals een splinter: het oog is zeer pijnlijk en het object in het oog is
Penetrerend letsel in het oog, zoals een splinter: het oog is zeer pijnlijk en het object in het oog is duidelijk zichtbaar. Soms is er een bloeding in het oog zelf zichtbaar. Verwijder nóóit het penetrerende object uit het oog. Knip in een groot gaasje een gat, groter dan het oog, zodat het oog niet door het gaasje wordt aangeraakt. Het oog mag niet in contact komen met het gaasje, omdat dan het vocht uit de oogbol onttrokken wordt. Leg het gaasje rondom het oog en plaats een plastic bekertje met een gaatje in de bodem over het geheel heen, zodat het oog afgedekt is. Het gaatje in de bodem zorgt er voor dat het oog zich concentreert op het lichtpuntje en niet gaat ‘zoeken’ in de donkere ruimte. Zet het bekertje vast met tape of een rolletje verband. Stuur het slachtoffer direct door naar de Spoedeisende hulp. Blauw oog door een klap op het oog: door een vuistslag op het oog/oogkas is het oog blauw geworden, het ooglid gezwollen en kan het oog niet goed meer geopend worden. Men kan het oog voorzichtig koelen met een coldpack omwikkeld door een driekantendoek die losjes op het oog gehouden wordt, 5BOSA2 – Vaardigheden Acute Geneeskunde 159 niet duwen! Indien er twijfel bestaat over het mogelijk gebroken zijn van de oogkas, of wanneer er sprake is van visusverlies, stuur het slachtoffer dan door naar de spoedeisende hulp. Indien er in het oogwit bloedingen zichtbaar zijn, zoals bij een oogkneuzing, dient het slachtoffer te worden doorgestuurd naar de spoedeisende hulp. Denk bij een dubbelzijdig blauw oog altijd aan een schedelbasisfractuur.