| Auteur: Pim / Supervisor: Pim / Co-auteur: [[]] / Niveau: Gevorderd / Paginastatus: Incompleet. Laatste bewerking: Pim. Zie ook Handleiding. Eerste Hulp Wiki zoekt schrijvers! Schrijf jij ook mee? |
Bij een harttamponade komt er vocht of bloed tussen de hartspier en het hartzakje, waardoor de hartspier wordt belemmerd om te kunnen pompen. Dit vocht kan ontstaan na een verwonding van de hartspier, zoals een steekwond in de borstkas of door verscheuren van de hartspier als gevolg van een groot hartinfarct. Soms treedt een harttamponade op als gevolg van een ontsteking van het hartzakje, of wel een pericarditis. Een harttamponade wordt soms ook na een hartoperatie gezien.
Het hartzakje (pericard) ligt rondom de hartspier en bestaat uit bindweefsel. De hartspier kan in het hartzakje bewegen en normaal gesproken is er geen 'ruimte' tussen de hartspier en het hartzakje. Het hartzakje is relatief stug en kan weinig oprekken. Als er bloed of vocht tussen het hartzakje en de hartspier komt, komt er spanning op het hartzakje te staan waardoor druk wordt opgebouwd. Omdat door de opbouwende druk in het hartzakje de hartkamers zich in de rustfase van het hart (diastole) niet goed meer kunnen vullen wordt de hoeveelheid bloed die het hart kan wegpompen beperkt, het hartminuutvolume neemt af. Hierdoor daalt de bloeddruk in de slagaders en kan een obstructieve shock optreden. In de grote aders neemt de druk echter toe, omdat het bloed niet wordt weggepompt. Hierdoor zwellen de aders in de hals (halsvenen), ook wel gestuwde halsvenen genoemd.
Symptomen
- Kortademigheid
- Pijn op de borst, soms een steekwond in de borstkas of bovenbuik
- Tekenen van shock: bleekheid, zweten, trage capillary refill
- Gestuwde halsvenen
- Snelle hartfrequentie, lage bloeddruk
Eerste Hulp
De eerste hulp bij een slachtoffer met een harttamponade is beperkt tot het snel alarmeren en zo nodig starten met reanimatie. Een bewusteloos slachtoffer wordt in de stabiele zijligging gelegd.
- Benader het slachtoffer met de ABCDE-methodiek
- Waarschuw zo snel mogelijk 112
Indien niet snel wordt ingegrepen zal het slachtoffer aan de shock overlijden. In het ziekenhuis kan men proberen het vocht weg te zuigen en in een later stadium de schade aan het hartzakje en de hartspier te herstellen door middel van een hartoperatie.