(R)ICE-regel

Auteur: Pim / Supervisor: Pim / Co-auteur: [[]] / Niveau: Beginner/Gevorderd / Paginastatus: Concept. Laatste bewerking: Pim. Zie ook Handleiding. Eerste Hulp Wiki zoekt schrijvers! Schrijf jij ook mee?

De informatie op deze pagina is niet meer up-to-date doordat er nieuwe richtlijnen of lesmaterialen zijn uitgebracht.

Het behandelen van letsels van het bewegingsapparaat volgt een vast principe, dat globaal voor alle letsels kan worden toegepast. De (PR)ICE regel is een geheugensteun voor deze behandeling. De (R)ICE regel wordt van oudsher toegepast bij kneuzingen en verstuikingen, maar kan soms ook bij ontwrichtingen en botbreuken een pijnstillende werking hebben.

De (PR)ICE regel bestaat uit vijf componenten:

• P> Protectie, bescherming van het gewricht
• R > Rust houden (immobilisatie, staken van inspanning)
• I > IJs en koelen
• C > Compressie (druk geven)
• E > Elevatie (hoog houden)

Rust geven aan het aangedane lichaamsdeel

De eerste stap is om de inspanning te staken en rust te geven aan het aangedane lichaamsdeel. Indien het slachtoffer het aangedane lichaamsdeel blijft bewegen zal de pijn en zwelling toenemen. Rust bevordert de genezing.

Het geven van steun en rust wordt bijvoorbeeld gedaan door het aanleggen van een mitella of brede das.

Koelen van het aangedane lichaamsdeel

Koelen heeft bij kneuzingen en verstuikingen een belangrijke functie om de pijn te verminderen en zwelling tegen te gaan. Met name de pijnstilling is van belang, er is de laatste jaren steeds meer onduidelijkheid of koelen de zwelling daadwerkelijk voorkomt of doet verminderen. Men koelt tenminste 10-15 minuten door gebruik van een coldpack, of door het aangedane lichaamsdeel onder lauw stromend water te houden. Wanneer het water te koud is is het voor het slachtoffer niet prettig om te koelen. Wanneer een coldpack gebruikt wordt, leg dan een theedoek of driekante doek tussen de coldpack en de huid om bevriezing te voorkomen.

Het koelen zorgt voor het samentrekken van de bloedvaatjes in de huid (vasoconstrictie) en in de onderliggend weefsels, waardoor minder bloed wordt aangevoerd en een bloeding (of bloeduitstorting) wordt beperkt. Hierdoor treedt vaak ook minder zwelling op. Langer dan 15 minuten koelen is niet zinvol. Koelen is meest effectief als zo snel mogelijk na het ongeval gestart wordt met koelen. Indien koelen de pijn doet toenemen wordt gestopt met koelen, hoofddoel van het koelen is immers het verminderen van pijn en niet het tegengaan van zwelling. Een vinger of teen mag per keer nooit langer dan 5 minuten gekoeld worden, langer koelen kan leiden tot bevriezing.

Immobilisatie van het aangedane lichaamsdeel

Immobilisatie, protectie en rust houden overlappen deels. Immobilisatie betekent dat het slachtoffer rust moet houden met het aangedane lichaamsdeel en deze gedurende ongeveer 24 uur niet moet belasten. Immobilisatie wordt ook bereikt door het aanleggen van een drukverband, waardoor het aangedane lichaamsdeel onbeweeglijk gehouden wordt.

Compressie

Het aanleggen van een drukverband om het aangedane lichaamsdeel is van belang om zwelling te voorkomen, rust en steun te geven en daarmee ook pijn te verminderen. Een goed aangelegd drukverband zorgt voor verminderde beweeglijkheid van het aanegdane lichaamsdeel, zonder te knellen of de bloeddoorstroming in gevaar te brengen en stuwing te veroorzaken. Een drukverband bestaat uit synthetische watten en ideaalzwachtel die op een bepaalde manier worden aangelegd. Voor ieder lichaamsdeel is er een apart drukverband. Een drukverband wordt niet aangelegd om vingers of tenen, omdat dit de bloedtoevoer naar de vinger kan verminderen. Vingers mogen wel aan elkaar vast getapet worden (buddytape of living splint).

Controleer na het aanleggen van het drukverband altijd of het niet te strak zit. Dit kan getest worden met de capillary refill en door te vragen of het slachtoffer pijn of tintellingen in de vingers of tenen heeft.

Lees ook de pagina over drukverband en de pagina's over specifieke drukverbanden.

Hoog houden van het aangedane lichaamsdeel

Het aangedane lichaamsdeel wordt hoog gehouden om (toename van) zwelling en stuwing te voorkomen. Wanneer het aangedane lichaamsdeel naar beneden hangt neemt de zwelling toe omdat er vocht door de kapotte bloedvaatjes lekt en in het onderhuidse weefsel komt te zitten. Hoog houden kan dit voorkomen. Het is overigens niet bewezen dat hooghouden zwelling daadwerkelijk kan voorkomen of zwelling doet afnemen. Het wordt echter wel aangeraden omdat het kloppende pijn tegengaat en het slachtoffer rust laat houden. Stuwing en zwelling geeft daarnaast ook pijn en hooghouden voorkomt een kloppend gevoel. Bij kneuzingen van de arm en hand wordt een mitella aangelegd om de hand hoog te houden.

Inhoud