Vergiftigingen, ook wel intoxicaties genoemd, komen relatief veel voor en varieeren van inname van een relatief onschuldige stof tot ernstige vergiftigingen met stoornissen van de vitale functies. Iedere stof is een potentieel vergif. Het effect en de schadelijkheid zijn afhankelijk van de hoeveelheid die wordt ingenomen en de wisselwerking met de processen in het lichaam. Van sommige stoffen is erg veel nodig om te spreken van een vergiftiging. Van water moet men vele liters innemen om schadelijke effecten te bereiken. Van sommige stoffen is een kleine hoeveelheid al voldoende om ernstige verstoringen te veroorzaken.
===Inleiding===
Meest gebruikelijk is Giftige stoffen kunnen op veel verschillende manieren het lichaam binnenkomen. Meestal gebeurt dat via de mond naar doordat iemand een stof inneemt en waarbij opname via hetmaag-darmkanaaldarmstelsel plaatsvindt. Via inademing kunnen giftige gassen worden opgenomen via de longen en zo via het bloed verspreid worden. Ook kunnen stoffen rechtstreeks in de bloedbaan geïnjecteerd worden of via de luchtwegen huid of ogen worden opgenomen. Zoals gezegd zijn er zeer veel stoffen die een vergif kunnen giftige gassen binnendringenzijn. De huid en inwerking van de ogenstoffen kan verschillend zijn een andere mogelijkheid. Giftige Sommige stoffen kunnen ook werken direct in op de bloedbaan plaats waar het wordt ingenomen, andere stoffen worden gespoteneerst opgenomen in het lichaam voordat zij het giftige effect kunnen bewerkstelligen.Er bestaat een enorme diversiteit aan verschillende soorten vergifDirecte schade kan bijvoorbeeld worden veroorzaakt door bijtende of etsende stoffen, die bij inname via de mond schade geven in mond, slokdarm en maag. Zoals gezegd Medicatie daarentegen wordt iedere eerst opgenomen in het lichaam en zal pas in het bloed zijn schadelijke werking geven. Sommige stoffen zijn direct schadelijk na opname, andere stoffen worden eerst processen in het lichaam omgezet in een giftige stof (gemetaboliseerd). <br><br>Voor de Eerste hulp kunnen giftige stoffen die via het mond-maagdarmstelsel worden opgenomen globaal worden ingedeeld in drie groepen:* Bijtende of etsende stoffen: werken direct in op het oppervlak waarmee zij in contact zijn.** Zuren** Chloor** Accuzuur** Gootsteen ontstopper* Niet-bijtende stoffen: zijn pas giftigna opname in het lichaam.** Medicijnen** Giftige planten, besjesals er maar genoeg van * Petroleumachtige stoffen: werken deels in op het oppervlak en zijn giftig na opname in het lichaam terecht komt** Lampenolie** PetroleumGifstoffen kunnen ook via de longen worden opgenomen, door inademing. Elk gif heeft zijn eigen werkingsmechanismeDenk hierbij aan [[koolstofmonooxide]], gassen en dampen. Hetvoert te ver om al deze mechanismen hier te bespreken<br><br>Ook via de huid kunnen gifstoffen directe en indirecte schade geven. In dit stuk Contact met een bijtende stof zal wel besproken worden wat techemische brandwonden veroorzaken, maar kan na opname ook schadelijke effecten hebben op processen in het lichaam.<br><br>doen als EHBO-er in Gevaarlijke stoffen kunnen ook voor de eerstehulpverlener een risico vormen, bescherm je dus ook altijd voldoende door het geval gebruik van een vergiftiginghandschoenen, beschermende kleding enzovoorts.Centraal bij Indien het niet veilig is om het slachtoffer te benaderen, wacht dan tot de eerste hulp bij intoxicaties staat brandweer de eigen veiligheid!situatie heeft veiliggesteld.
===Klachten en symptomen===
Het De vele giftige stoffen kunnen een scala aan symptomen geven, het is dan ook niet mogelijk om alle symptomen op een complete lijst te noemen die veroorzaakt kunnen worden door intoxicatiegeven.Daarvoor zijn Een deel van de symptomen is gerelateerd aan de werkingsmechanismen (en dus ook manier waarop de symptomen) te uiteenlopendvergiftiging plaatsvond. Hieronder staateen niet complete lijst van verschijnselen die op kunnen treden bij intoxicatie:· bewustzijnsdaling* Bewustzijnsveranderingen en bewusteloosheid· epileptische * Epileptische aanval· buikpijn· * Buikpijn, misselijkheid / en braken· spierkrampen· * Spierkrampen of verlamming· chemische * Chemische verbranding van de oesophagusmond, slokdarm, huid of andere lichaamsdelen· benauwdheid* Benauwdheid· hoofdpijn* Hoofdpijn· duizeligheid* DuizeligheidOm erachter te komen wat er gebeurd Het is dient de EHBO-er goed naar de situatie essentieel om na te kijken. Zijn eraanwijzingen dat gaan met welke stof het slachtoffer vergiftigd in contact geweest is? Bijvoorbeeld een leeg potje pillen, een lege flesschoonmaakmiddelen, besjes op omdat de [[Hulpdiensten:112|hulpdiensten]] kunnen nagaan hoe de vergiftiging behandeld kan worden. Observeer dus de grondomgeving naar flesjes, giftige damp, lege flessen drank, etc.Bovendien kan potjes of andere voorwerpen waar het slachtoffer soms vertellen dat hij iets vreemd binnen gekregen gif in gezeten heeft. ===Handelen===Vergiftiging via het maag-darmkanaal:· Denk aan Bij de behandeling van een slachtoffer dat in contact is geweest met een schadelijke stof dient men zeer zorgvuldig te handelen en eerst te zorgen voor de eigen veiligheid!Zorg dat je niet in contact komt met het slachtoffer en het gif! Draag handschoenen en indien mogelijk beschermende kleding.· Protocol DRS. ABCDE· Zorg voor deskundige hulp. In geval van een bedreiging Algemeen geld dat men altijd tracht de inwerking van het gif te beperken, de vitale functies is dat 112,controleert en waarborgt en professionele hulp inschakelt. anders kan ook ====Vergiftiging via de huisarts gebeld worden.mond-maag-darmkanaal====· Zoek uit wat het Laat een slachtoffer heeft ingenomen. Neem de verpakking mee naar de professionelehulpverlener.· In geval nooit braken! Braken geeft, zeker wanneer er sprake is van vergiftiging met een bijtende stofveranderd bewustzijn een groot risico aspiratie, laat ofwel het slachtoffer één of twee glazen waterdrinken. Voor een kind volstaat een half glasverslikken in braaksel.· In geval van een olie of petroleumachtige stof niet laten drinken.Via ===Vergiftiging via de luchtwegen:====· Let specifiek op gevaar voor jezelf. Mogelijk is , er kan immers nog giftig gas aanwezig· DRSzijn. Gebruik al je zintuigen. ABCDERealiseer je dat niet alle gassen een geur hebben!
Ben voorzichtig met beademen, sommige gassen worden door het slachtoffer uitgeademd.
Verplaats het slachtoffer indien mogelijk naar een veilige ruimte.
Via de luchtwegen:
· Let op gevaar voor jezelf. Mogelijk is er nog giftig gas aanwezig
· DRS. ABCDE
5BOSA2 – Vaardigheden Acute Geneeskunde 133
· Bel 112. Er bestaat altijd het gevaar op een stoornis in de vitale functie vanwege beschadiging
van de longen of trachea.
· Pas indien nodig BLS toe. Beademen is echter verboden bij blauwzuurgasvergiftiging, dat
vrijkomt bij het verbranden van PVC.
Via ====Vergiftiging via de huid of ogen:====
· Let op gevaar voor jezelf, trek altijd handschoenen aan
· DRS. ABCDE
· Trek indien nodig de besmette kleren uit en spoel het gif van de huid of de ogen af. Doe dat 30
minuten of tot er deskundige hulp is.
====Intraveneuze vergiftiging:====
Dit zal een EHBO-er niet vaak tegenkomen. Op straat wordt nog wel eens heroïne, cocaïne of
amfetamine intraveneus gespoten. Voor de EHBO-er is het belangrijk om vooral aan de eigen veiligheid
levensbedreigende situatie.
===Symptomen en klachten===
Eerst volgt in verhalende vorm een beschrijving van de bij dit letsel of ziektebeeld behorende verschijnselen, klachten en symptomen. Bedenk dat een klacht iets is wat het slachtoffer aan de hulpverlener kan vertellen, bijvoorbeeld: ik heb hoofdpijn,ik ben misselijk of ik heb een pijnlijke grote teen. Een symptoom is iets wat je als hulpverlener kan waarnemen en door het slachtoffer benoemd kan worden, bijvoorbeeld: braken. Je kunt als hulpverlener waarnemen dat iemand gebraakt heeft. Een bleke huid in het geval van shock zal het slachtoffer niet snel noemen als klacht, maar wordt wel door de hulpverlener waargenomen. Dat wordt dan een symptoom genoemd.
<br>
Beschrijf duidelijk welke vragen een hulpverlener moet stellen, en welke vragen belangrijke informatie kunnen opleveren over de aard van het ziektebeeld.
<br><br>
Na de symptomen en klachten beschreven te hebben, worden deze overzichtelijk in een tabel geplaatst, zodat ze in één oogopslag overzien kunnen worden.
{| class="wikitable"
|-
! Uitvragen !! Klachten !! Symptomen
|-
| Vraag 1 <br> Vraag 2 <br> Vraag 3 || Klacht 1 <br> Klacht 2 <br> Klacht 3 || Symptoom 1 <br> Symptoom 2 <br> Symptoom 3 <br> Symptoom 4 <br> Symptoom 5
|}
===Handelen===
In deze sectie wordt beschreven hoe te handelen bij het beschreven letsel of ziektebeeld. Ook hierbij eerst een tekst in verhalende vorm, waarbij eventueel wat achtergrondinformatie gegeven wordt. Daarna volgt wederom een schematisch overzicht van de behandeling.
* Stap één van de behandeling
* Stap twee van de behandeling
* Stap drie van de behandeling
** Indien dit, dan dat
** Als dat, dan dit
* Stap vier van de behandeling
Zijn er dingen die echt niet vergeten moeten worden of essentieel zijn? Dan kunnen ze nogmaals extra in een kader benoemd worden:
{| class="wikitable"
|-