Automatische controleur, bot, bureaucraat, developer, redacteur, nuke, eindredacteur, toezichthouder, beheerder
5.533
bewerkingen
Wijzigingen
geen bewerkingssamenvatting
{{Status|
|mainauthor= [[Supervisor:Pim de Ruijter|Pim]]
|coauthor= [[]]
|supervisor= [[Supervisor:Pim de Ruijter|Pim]]
|niveau= [[Handleiding#Niveau|Beginner/Gevorderd]]
|status= [[Handleiding#Status|IncompleetConcept]]
}}
'''Vergiftigingen''', ook wel '''intoxicaties''' genoemd, komen relatief veel voor en varieeren van inname van een relatief onschuldige stof tot ernstige vergiftigingen met stoornissen van de [[vitale functies]]. Iedere stof is een potentieel vergif. Het effect en de schadelijkheid zijn afhankelijk van de hoeveelheid die wordt ingenomen en de wisselwerking met de processen in het lichaam. Van sommige stoffen is erg veel nodig om te spreken van een vergiftiging. Van water moet men vele liters innemen om schadelijke effecten te bereiken. Van sommige stoffen is een kleine hoeveelheid al voldoende om ernstige verstoringen in de [[vitale functies]] te veroorzaken. Zie ook: [[Alcohol en drugs]]
===Inleiding===
Giftige stoffen kunnen op veel verschillende manieren het lichaam binnenkomen. Meestal gebeurt dat via de mond doordat iemand een stof inneemt en waarbij opname via het maag-darmstelsel plaatsvindt. Via inademing kunnen giftige gassen worden opgenomen via de longen en zo via het bloed verspreid worden. Ook kunnen stoffen rechtstreeks in de bloedbaan geïnjecteerd worden of via de huid of ogen worden opgenomen. Zoals gezegd zijn er zeer veel stoffen die een vergif kunnen zijn. De inwerking van de stoffen kan verschillend zijn. Sommige stoffen werken direct in op de plaats waar het wordt ingenomen, andere stoffen worden eerst opgenomen in het lichaam voordat zij het giftige effect kunnen bewerkstelligen. Directe schade kan bijvoorbeeld worden veroorzaakt door bijtende of etsende stoffen, die bij inname via de mond schade geven in mond, slokdarm en maag. Medicatie daarentegen wordt eerst opgenomen in het lichaam en zal pas in het bloed zijn schadelijke werking geven. Sommige stoffen zijn direct schadelijk na opname, andere stoffen worden eerst processen in het lichaam omgezet in een giftige stof (gemetaboliseerd).
<br><br>
Voor de Eerste hulp kunnen giftige stoffen die via het [[Spijsverteringsstelsel|mond-maagdarmstelsel ]] worden opgenomen globaal worden ingedeeld in drie groepen:
* Bijtende of etsende stoffen: werken direct in op het oppervlak waarmee zij in contact zijn.
** Zuren
* Een bijzondere vergiftiging is de '''waterintoxicatie'''.
Gifstoffen kunnen ook via de [[longen ]] worden opgenomen, door inademing. Denk hierbij aan [[koolstofmonoxide]], gassen en dampen.<br><br>Ook via de [[huid ]] kunnen gifstoffen directe en indirecte schade geven. Contact met een bijtende stof zal chemische brandwonden veroorzaken, maar kan na opname ook schadelijke effecten hebben op processen in het lichaam.<br><br>
Gevaarlijke stoffen kunnen ook voor de eerstehulpverlener een risico vormen, bescherm je dus ook altijd voldoende door het gebruik van handschoenen, beschermende kleding enzovoorts. Indien het niet veilig is om het slachtoffer te benaderen, wacht dan tot de brandweer de situatie heeft veiliggesteld.
! !! Bijtende Stoffen !! Niet-bijtende stoffen !! Petroleumachtige stoffen
|-
| '''''Braken''''' || Nooit * || Nooit* || Nooit
|-
| '''''Drinken''''' || Ja, water || Nooit || Nooit
|}
*Bij niet bijtende stoffen wordt op dit moment werd vroeger door het Oranje Kruis aangeraden om braken op te wekken, mits het slachtoffer goed bij bewustzijn is. Wij raden braken echter af vanwege het risico op [[aspiratie]].
Laat een slachtoffer nooit braken! Braken geeft, zeker wanneer er sprake is van een veranderd bewustzijn een groot risico aspiratie, ofwel het verslikken in braaksel.
Blijf de vitale functies controleren en schakel [[Hulpdiensten:112|professionele hulp]] in. Probeer een verpakking van het gif mee te geven met de [[Hulpdiensten:Ambulance|ambulance]]. Voor vergiftigingen met [[alcohol of drugs]] zijn aparte aandachtspunten.
====Vergiftiging via de luchtwegen====
Let specifiek op gevaar voor jezelf, er kan immers nog giftig gas aanwezig zijn. Gebruik al je zintuigen. Realiseer je dat niet alle gassen een geur hebben, zoals bijvoorbeeld [[koolstofmonoxide]]! Verplaats het slachtoffer indien mogelijk naar een veilige ruimte, bij voorkeur in de buitenlucht.
Voor alle (mogelijke) vergiftigingen via de luchtwegen moet in principe 112 gewaarschuwd worden, aangezien dit in korte tijd tot ernstige verstoring van de vitale functies kan leiden.
Ben voorzichtig met beademen, sommige gassen worden door het slachtoffer uitgeademd en kunnen dus een risico vormen voor de hulpverlener. Dit zijn bijvoorbeeld vergiftigingen met [[Vergiftiging met cyanide|cyanide]], kwik, corrosieve (bijtende) gifstoffen en organofosfaten.
====Vergiftiging via de huid of ogen====
====Intraveneuze vergiftiging====
De intraveneuze vergiftiging, ofwel vergifiging rechtstreeks in de bloedbaan zal de eerstehulpverlener niet vaak tegenkomen. Op straat wordt nog wel eens heroïne, cocaïne of amfetamine intraveneus gespoten. De eigen veiligheid is essentieel, pas op voor [[BasisEH:VeiligheidHygieneVeiligheid en hygiëne|besmette naalden]] en draag handschoenen. Slachtoffers kunnen agressief reageren.Een overdosis [[heroïne ]] leidt tot verminderde ademhaling en uiteindelijk ademstilstand. Dit is dus wel een
levensbedreigende situatie.