Automatische controleur, bot, bureaucraat, developer, redacteur, nuke, eindredacteur, toezichthouder, beheerder
5.533
bewerkingen
Wijzigingen
geen bewerkingssamenvatting
'''Onderkoeling ''' of '''hypothermie ''' is een lagere centrale [[lichaamstemperatuur]] (kerntemperatuur) dan voor een individu normaal is. Indien de kerntemperatuur onder 35°C zakt spreken we van hypothermie. Een temperatuur tussen 32°C-35°C wordt lichte hypothermie genoemd, tussen 30°C-32°C matige hypothermie en bij een temperatuur onder de 30°C is er sprake van een ernstige hypothermie.
Als gevolg van het dalen van de lichaamstemperatuur nemen de [[ademfrequentie]] en de hoeveelheid bloed die door het hart wordt rondgepompt af, terwijl ook de zuurstofbehoefte in de weefsels afneemt als gevolg van afname van het metabolisme. Tot op zekere hoogte is dit een win-win situatie omdat zowel de behoefte aan zuurstof als de aanvoer ervan afnemen. Het verminderde metabolisme zorgt voor een zekere bescherming tegen schade door zuurstoftekort tijdens een periode van onderkoeling. De lichaamstemperatuur mag echter niet te ver zakken. Bij een lichaamstemperatuur lager dan 23°C zijn geen overlevenden beschreven.
Warmte wordt afgegeven via een aantal routes, straling (radiatie), luchtstroming (convectie), geleiding (conductie), en verdamping (evaporatie). Wanneer warmteverlies via een of meer van deze routes de productie overstijgt kan men onderkoeld raken.
Onderkoeling kan dus voorkomen als het koud is buiten, maar ook bijvoorbeeld als iemand nat is (evaporatie, convectie en conductie) ([[Drenkeling]]),iemand na een ongeluk op straat ligt, of als iemand zich heeft ingespannen en daarna teveel warmte kwijtraakt ([[warmte- en koudeletsels]]).
Oorzaken van onderkoeling kunnen onder andere zijn:
* Afname van de warmteproductie door inactiviteit, [[medicatie]], slechte conditie en schildklierziekten.
* Toename van de warmte afgifte of warmteverlies door dunne kleding, natte kleding, [[verdrinking|onderdompeling in water]], [[brandwonden]], [[alcohol]]-gebruik, [[vasodilatatie]]. Deze factoren kunnen zowel in het lichaam zitten, als daarbuiten (denk aan kleding).
* Gestoorde regulatie van de lichaamstemperatuur door [[medicatie]], [[alcohol]], [[drugs]], [[shock]], oudere leeftijd.
* Omgevingsfactoren zoals koud water, koude omgevingstemperatuur, wind.
====Hoe herken je onderkoeling?====
Daarnaast kan er sprake zijn van rillen, sloomheid of sufheid, trage hartslag en ademhaling, slaperigheid en bleke huid.
Rillen kan ook afwezig zijn, wat een teken is van sterke onderkoeling, alsmede een trage hartslag ([[bradycardie]]) en ademhaling ([[bradypneu]]).
{| class="wikitable"
|-
! Kerntemperatuur !! Verschijnselen<ref>Handleiding Instructeurs Eerste Hulp, bij 26ste druk, 2e oplage (Het Oranje Kruis, 2011)</ref><ref>http://www.wvz.vuurwerk.nl/onderkoeling.html</ref> !! [[Vitale functies]]
|-
| 36-34°C || Rillen, moeheid, uitputting, bleke koude huid<br>Soms agressie || Versnelde ademhaling, versnelde hartslag
|-
| 34-33°C || Traagheid, uitputting, verwardheid, desoriëntatie || Trage hartslag, onregelmatige ademhaling
|-
| 32-31°C || Rillen stopt, stijfheid van de spieren, geheugenstoornissen || Trage hartslag, onregelmatige ademhaling
|-
| 31-30°C || [[Bewustzijnsdaling]], matig wekbaar || Verminderd [[bewustzijn]]
|-
| 30-28°C || Bewusteloosheid || [[Apneu|Adempauzes]], trage onregelmatige hartslag, zwakke pols<br>[[Pupilverwijding]]
|-
| 28-25°C || Celtekst || [[Hartritmestoornissen]]<br>[[Ventrikelfibrilleren]]
|-
| <25°C || Overlijden || [[Circulatiestilstand]]<br>Uitval [[vitale functies]]
|}
Meten met een thermometer in het oor of rectaal is het meest betrouwbaar. Meten in de mond of onder de oksel is zinloos.
====Hoe voorkom je onderkoeling?====
====Hoe behandel je onderkoeling?====
Doel van de Eerste Hulp bij onderkoeling is voor de eerstehulpverlener het voorkomen van verder warmteverlies en daarmee een verdere afname van de lichaamstemperatuur. Als EHV-er kun je alleen passieve maatregelen nemen om de lichaamstemperatuur weer op peil te brengen, het lichaam moet zelf de warmte die het nodig heeft om weer warm te worden produceren. Je voorkomt met je maatregelen alleen verder warmteverlies.
=====Methoden:=====
er zijn echter vele verschillende methoden om dit te bereiken. Ook kunnen er meer dekens en isolatiedekens gebruikt worden, 2 van elk is echter het minimum.
Voorkom dat het slachtoffer onnodig bewogen wordt. Beweging zorgt voor verplaatsing van het koude bloed uit de ledematen naar de centrale circulatie, hierdoor daalt de kerntemperatuur nog verder. In het ergste geval kan dit leiden tot een plotselinge [[circulatiestilstand]]. Voorkom warmteverlies door wind. Scherm het slachtoffer goed af en probeer met name het hoofd zo goed mogelijk te beschermen tegen de koude. Belangrijk is om het slachtoffer geen alcoholische dranken te geven. Alcohol geeft namelijk een vasodilatatie (verwijding van de vaten) in de huid waardoor het slachtoffer wel een warmer gevoel krijgt, maar in werkelijkheid nog sneller afkoelt! Het geven van warme dranken als thee of soep zijn (mits het slachtoffer dit aanspreekbaar is en het zelf tot zich kan nemen) wel aan te bevelen.
==Bronvermelding==
<references/>
http://www.wvz.vuurwerk.nl/onderkoeling.html
[[Categorie:Warmte-en_koudeletsels]][[Categorie:Trauma]][[Categorie:Incompleet]]