2
bewerkingen
Wijzigingen
k
VOor Voor een wervelletsel in de borst- of lendewervelkolom zijn dat:
geen bewerkingssamenvatting
Letsels van de [[wervelkolom]] worden meestal veroorzaakt door een [[hoogenergetisch trauma]], waarbij tijdens een ongeval dusdanig veel kracht op de [[wervelkolom]] en de ligamenten wordt uitgeoefend waardoor verschuiving van de gewrichten plaatsvinden plaatsvindt en de samenhang verstoort verstoord raakt. Het [[ongevalsmechanisme]] is mede bepalend voor de ernst en de plaats van de fracturen in de [[wervelkolom]]. Omdat het [[ruggenmerg]] in de [[wervelkolom]] loopt, is er bij beschadiging van de [[wervelkolom]] groot risico op het optreden van doorsnijding of schade aan het [[ruggenmerg]], ook wel [[dwarslaesie]] genoemd. Door een dwarslaesie treedt uitval op onder het niveau van de doorsnijding.
Een dwarslaesie kan zowel gedeeltelijk als geheel zijn. Bij een gedeeltelijke doorsnijding van het ruggenmerg zal een deel van de functies onder het niveau van de dwarslaesie in tact intact blijven, mits de schade niet toeneemt, door bijvoorbeeld verplaatsing van het slachtoffer. Bij een volledige dwarslaesie is er uitval van alle functie functies onder het niveau van de doorsnijding.
De meest voorkomende plaats waar facturen fracturen van de wervelkolom voorkomen zijn de nekwervelkolom en de borstwervelkolom.
Een wervelleltsel hoeft niet per se door een groot ongeval op te treden. Door veranderingen in het bot of de structuren van de wervelkolom, bijvoorbeeld door ziekte, kunnen 'spontaan' fracturen optreden. Denk bijvoorbeeld aan botontkalkin botontkalking ([[osteoporose]]), uitzaaingen uitzaaiingen van kanker ([[metastasen]]) of andere afwijkingen. Deze fracturen kunnen spontaan of bij een zeer klein trauma al optreden.
Ook de [[whiplash]] (een type cervicaal wekedelenletsel) wordt apart genoemd, omdat deze vaak na een zeer typisch ongevalmechanisme (kop- staart botsing) voorkomt.
===Symptomen en klachten bij wervelletsel en dwarslaesie===
Vanwege het risico op verergering van het letsel en het mogelijke veroorzaken van een dwarslaesie is het essentieel om aan de hand van het [[ongevalsmechanisme]] na te gaan of er sprake is van een [[hoogenergetisch trauma]] en er dus wervelletsel kan bestaan. Bij ieder hoogenergetisch trauma is er de verdenking op wervelletsel, tot het tegendeel in het [[Hulpdiensten:SEH|ziekenhuis]] bewezen is. Er zijn is een aantal specifieke [[ongevalsmechanisme]]n die dat vaak voorkomen voorkomt bij wervelletsel:
Voor een wervelletsel in de nekwervelkolom ([[cervicaal]] wervelletsel) zijn dat:
* Na een voor of achterwaartse beweging van de nek (kop-staartbotsing)
* Ieder [[hoogenergetisch trauma]]
* Een val recht op de hiel of stuit
De klachten bij een wervelletsel bestaan vaak uit pijn ter plaatse van de breuk in nek of rug. Soms is er sprake van uitstralende pijn vanuit de nek of rug in armen of benen. Er kunnen tintellingen of een dof gevoel zijn in armen of benen en bij een volledige dwarslaesie is er geen gevoel meer in de ledematen onder het aangedane deel van het ruggenmerg.
Realiseer je dat ernstige verwondingen elders in het lichaam af kunnen leiden van de pijn in de nek of rug. Dit is ook het geval bij gebruik van alcohol, bewustzijnsstoornissen en druggebruikdrugsgebruik. Dit worden ook wel afleidende verwondingen of distracting injuries genoemd.
Bij een complete dwarslaesie (en soms ook bij een gedeeltelijke dwarslaesie worden vaak ook nog andere symptomen gezien. Op de voorgrond staat uitval, het onvermogen ledematen te bewegen en gevoelloosheid. Daarnaast kan er sprake zijn van urineverlies of het onvermogen te urineren. Bij mannen kan een blijvende erectie optreden ([[priapisme]]), zij zijn zich daar vaak niet van bewust. Als gevolg van onderbreking van het [[autonome zenuwstelsel]] kan ook [[neurogene shock]] optreden.