Spier- en peesletsels
| Auteur: Pim / Supervisor: Pim / Co-auteur: [[]] / Niveau: Beginner/Gevorderd / Paginastatus: Concept. Laatste bewerking: Pim. Zie ook Handleiding. Eerste Hulp Wiki zoekt schrijvers! Schrijf jij ook mee? |
Spier en peesletsels zijn onder andere kneuzingen, verstuikingen, spierscheuring en peesletsel. Deze letsels kunnen zowel ontstaan door direct trauma als door indirect trauma op het bewegingsapparaat. Bij een direct trauma is er een kracht die rechtstreeks op de spier inwerkt, zoals een klap. Bij een indirect trauma komt er overmatige spanning op een spier of pees te staan door een onverwachte beweging of overbelasting, waardoor scheuren in de spier en/of pezen ontstaan. Ook kan er in de spier kramp ontstaan als gevolg van vermoeidheid of overbelasting.
Bij een direct trauma treedt kneuzing (contusie) van de spier en weefsels op, als gevolg van het samendrukken van de huid, onderhuidse weefsels en spier op een onderliggend bot. Dit leidt tot bloedingen in de weefsels. Er is lokale pijn, zwelling, roodheid en hematoom vorming (bloeduitstorting). Soms is er ook functiebeperking.
Bij (plotselinge) overbelasting van een spier kan er spierscheuring optreden in de spier zelf, of aan de pezen die de spieren met de botten en gewrichten verbinden. Bij een volledige afscheuring is de functie ernstig beperkt en zal de spier niet meer werken. Hierdoor kan het aangedane lichaamsdeel niet meer functioneren. Er is vaak een kuiltje te voelen op de plaats waar de pees van het bot is afgescheurd. Soms heeft het slachtoffer een knap gevoeld. Een scheuring in de spier zelf is pijnlijk en leidt als gevolg van bloedverlies tot forse zwelling bloeduitstorting.
Spierkramp kenmerkt zich door het plotseling optreden van pijn in een spier, het gevoel alsof er een knoop in de spier zit. Doorgaans is dat een teken van onvoldoende opwarming of van overbelasting.
Handelen
De algemene principes bij de behandeling van kneuzingen en spierscheuren door eerstehulpverleners zijn als volgt: Pas de (R)ICE-regel:
- Geef steun en rust aan het aangedane gewricht
- Koel de plaats van de fractuur 10-15 minuten met stromend water of een coldpack
- Immobiliseer het aangedane lichaamsdeel, staak inspanning
- Leg bij kneuzingen en spierscheuringen een drukverband aan
- Houdt bij kneuzingen en spierscheuringen het aangedane lichaamsdeel omhoog
- Geef bij letsels aan de onderarm een mitella
- Geef bij letsels aan de bovenarm en schouder een brede das
- Stuur het slachtoffer bij twijfel over de aanwezigheid van een fractuur naar een arts
- Stuur ieder slachtoffer met een spier of peescheuring altijd naar een arts