Warmte- en koudeletsels

Auteur: Pim / Supervisor: Pim / Co-auteur: [[]] / Niveau: Beginner/Gevorderd / Paginastatus: Incompleet. Laatste bewerking: Pim. Zie ook Handleiding. Eerste Hulp Wiki zoekt schrijvers! Schrijf jij ook mee?

Inhoud

Onwelwording door warmte

Deze pagina is nog onder constructie. Suggesties? Schrijf mee!

Hittekramp

Warmestuwing

Warmte-uitputting

Warmte-uitputting treedt vaak op bij hoge temperaturen of bij zware inspanning met te warme kleding (marathonlopers) aan of bij inspanning bij hoge temperaturen. Als gevolg van inspanning en warmte treedt verlies van lichaamsvocht op, met name door transpiratie en ademhaling. Indien het vochtverlies niet voldoende wordt aangevuld door eten en drinken treedt er uitputting op. Alleen water drinken is niet voldoende, door transpiratie gaan er ook zouten verloren die ook aangevuld dienen te worden. De behandeling is in essentie: het aanvullen van vocht door te drinken met toevoeging van zouten en suikers (bijvoorbeeld met zoute chips en cola of met Oral Rehydration Solution (ORS)).

De belangrijkste klachten zijn:

• Veel dorst
• Vermoeidheid en zwakte
• Kortademigheid
• Soms bewustzijnsverlies (zie ook warmtecollaps)
• Spierkrampen
• Misselijkheid, soms met braken
• Hoofdpijn

De symptomen van uitputting door zout en/of vochtverlies overlappen voor een groot deel. Doordat uitputting vaak bij sporters voorkomt zal er in het beeld vaak ook een hittecomponent aanwezig zijn. Het kan zijn dat de sporter nauwelijks zweet en dat zijn huid warm, droog en gestuwd is. Vaak komt de zweetproductie weer op gang als het slachtoffer zich in een koelere ruimte bevind. Het tegenovergestelde kan ook: een klamme koude huid in combinatie met hevige transpiratie.

Warmtecollaps

Warmtecollaps is net zoals bij een gewone syncope of flauwte een tijdelijke bewustzijnsdaling als gevolg van onvoldoende aanvoer van bloed en dus zuurstof naar de hersenen. Bij een warmte collaps is de oorzaak echter anders: als gevolg van de warmte zijn alle vaten in de huid open gaan staan om warmte af te voeren, waardoor de bloeddruk daalt en de hersendoorbloeding afneemt.

De belangrijkste klachten zijn:

• Duizeligheid, licht in het hoofd
• Kortdurend bewustzijnsverlies
• Hoofdpijn
• Misselijkeid
• Veel zweten
• Een warme en vaak vochtige huid
• Vermoeidheid

Hitteberoerte

Een hitteberoerte is een zeer ernstig warmteletsel, wat bij niet of te laat ingrijpen in korte tijd tot de dood kan leiden. De lichaamstemperatuur is dusdanig opgelopen dat er schade optreedt aan de weefsels en organen. De normale werking raakt gestoord en de schade is vaak onherstelbaar. Als dit proces niet tijdig wordt onderbroken kan door de orgaanschade het slachtoffer komen te overlijden. Hitteberoerte wordt vaker bij ouderen gezien omdat het lichaam niet adequaat reageert op de veranderingen en zij niet voldoende drinken. Daarnaast kan het optreden bij hevige inspanning in een warme omgeving, waarbij de mechanismen om warmte kwijt te raken tekortschieten.

Belangrijkste klachten en symptomen:

• Rode droge warme huid (let op: soms is dit niet het geval en is de huid bleek en koud, terwijl de lichaamstemperatuur wel ernstig verhoogd is)
• Afwezigheid van voldoende transpiratie
• Bewustzijnsdaling
• Verwardheid en bizar gedrag
• Epileptische aanval
• Hoge lichaamstemperatuur > 40,5° C
• Snelle hartslag (120-200/min)
• Snelle

Zonnesteek

Een zonnesteek ontstaat door een te grote blootstelling van het hoofd en de nek aan zonnestraling en warmte. Hierdoor raakt de warmtehuishouding ontregeld. Het risico op een zonnesteek is verhoogd bij mensen met een kaal hoofd, kinderen, ouderen, lichamelijke inspanning in een warme omgeving en bij een hoge UV-index waarbij de zon extra sterk is. Daarbij is er vaak sprake van een vochttekort ten gevolge van het transpireren. Hierbij kan een warmte-uitputting ontstaan. Als de zonnesteek ernstig is loopt de lichaamstemperatuur hoog op en is er sprake van een hitteberoerte.

Belangrijkste klachten:

• Hoofdpijn
• Duizeligheid
• Misselijkheid
• Symptomen passend bij uitputting of hitteberoerte

Onwelwording door koude

Auteur: Guusje / Supervisor: Pim / Co-auteur: [[]] / Niveau: Beginner/Gevorderd / Paginastatus: Incompleet. Laatste bewerking: Pim. Zie ook Handleiding. Eerste Hulp Wiki zoekt schrijvers! Schrijf jij ook mee?

Onderkoeling

Onderkoeling of hypothermie is een lagere centrale lichaamstemperatuur (kerntemperatuur) dan voor een individu normaal is.

Hoe ontstaat onderkoeling?

Het menselijk lichaam verbrandt de hele dag en nacht door energie om zijn basale functies (homeostase) te vervullen. Tijdens deze verbranding komt ook warmte vrij. Deze warmte gebruiken we om onze temperatuur huishouding (thermoregulatie) op peil te houden. Onderkoeling ontstaat wanneer de warmteproductie van ons lichaam niet voldoende is om de kerntemperatuur op peil te houden. Dit kan komen door een verminderde productie van warmte of een verhoogde afgifte.

Warmte wordt afgegeven via een aantal routes, straling (radiatie), luchtstroming (convectie), geleiding (conductie), en verdamping (evaporatie). Wanneer warmteverlies via een of meer van deze routes de productie overstijgt kan men onderkoeld raken. Onderkoeling kan dus voorkomen als het koud is buiten, maar ook bijvoorbeeld als iemand nat is (evaporatie, convectie en conductie) (Drenkeling),iemand na een ongeluk op straat ligt, of als iemand zich heeft ingespannen en daarna teveel warmte kwijtraakt Thermische Letsels.

Hoe herken je onderkoeling?

De symptomen van onderkoeling zijn divers. Het enige definitieve symptoom is een lage lichaamstemperatuur in de kern. Daarnaast kan er sprake zijn van rillen, sloomheid of sufheid, trage hartslag en ademhaling, slaperigheid en bleke huid. Rillen kan ook afwezig zijn, wat een teken is van sterke onderkoeling, alsmede een trage hartslag (bradycardie) en ademhaling (bradypneu).

Hoe voorkom je onderkoeling?

Onderkoeling kan voorkomen worden door de straling, luchtstroming, geleiding en verdamping tegen te gaan. Dit doet men door een goede isolerende laag kleding aan te trekken, en natte kleding uit te trekken.

Hoe behandel je onderkoeling?

Als EHV-er kun je alleen passieve maatregelen nemen om de lichaamstemperatuur weer op peil te brengen, het lichaam moet zelf de warmte die het nodig heeft om weer warm te worden produceren. Je voorkomt met je maatregelen alleen verder warmteverlies.

Methoden:

Wanneer je een onderkoeld persoon wilt helpen dan is de belangrijkste actie het onderbreken van warmteverlies zoals hierboven gemeld. Dit doe je door het slachtoffer in te pakken in dekens. Ideaal gezien heb je minstens 2 gewone (wollen)dekens en 2 isolatie dekens (ook wel reddingsdeken genoemd) (zilver binnen). Het uiteindelijke principe is dat alle ledematen en het torso en hoofd apart worden ingepakt in een isolerende laag die de verschillende routes van warmteverlies afsnijdt. er zijn echter vele verschillende methoden om dit te bereiken. Ook kunnen er meer dekens en isolatiedekens gebruikt worden, 2 van elk is echter het minimum.