Verstuiking

Auteur: Pim / Supervisor: Pim / Co-auteur: [[]] / Niveau: Beginner / Paginastatus: Concept. Laatste bewerking: Pim. Zie ook Handleiding. Eerste Hulp Wiki zoekt schrijvers! Schrijf jij ook mee?

Een verstuiking (medische term: distorsie) of in de volksmond verzwikking is een letsel van een gewricht waarbij schade is ontstaan aan de banden en het gewrichtskapsel, zonder dat er schade is aan het bot. Een verstuiking ontstaat doordat overmatige rek wordt uitgeoefend op de banden (medische term: ligamenten) die het gewricht bijeen houden. Hierbij kunnen kleine scheurtjes ontstaan in de gewrichtsbanden, maar ook aan het gewrichtskapsel en kraakbeen aan de binnenzijde van het gewricht. Per definitie zijn er geen botbreuken of ontwrichtingen

Er kan sprake zijn van lichte overrekking, maar ook kunnen er scheuren in het ligament en kapsel ontstaan. Er ontstaat dan een bloeding in en rond het gewricht, waardoor als gevolg van een bloeduitstorting zwelling en pijn optreed. Indien er veel schade is aan de banden en het gewricht niet langer bijeen gehouden wordt is er sprake van een ontwrichting.

Verstuikingen treden het vaakst op aan de pols, knie en enkel. Het is vaak lastig om bij verstuikingen na te gaan of er niet ook sprake is van een botbreuk. Gebruik voor beoordeling van enkelletsels de Ottawa Ankle Rules.

Kneuzing en verstuiking worden vaak met elkaar verward. Bij een eenvoudige kneuzing is er alleen letsel van de weke delen, maar zijn de banden en botten in principe intact. Bij een verstuiking is er ook beschadiging van de banden die de gewrichten bijeen houden.

Symptomen en klachten

• De pijn zit op of rond een gewricht
• Pijn op de plaats van de verstuiking, drukpijn op de plaats van de zwelling
• Zwelling en roodheid op de plaats van de kneuzing, voelt warm aan
• Bloeduitstorting op de plaats van de kneuzing
• Vaak is beweging van het aangedane lichaamsdeel pijnlijk
• Vaak is de functie van het gewricht beperkt door pijn en zwelling
• Soms is er instabiliteit van het gewricht

• Er is geen sprake van asdrukpijn, indien wel dan is er mogelijk sprake van een botbreuk

Zie ook Bewegingsapparaat en kneuzing.

Eerste Hulp

Bij behandeling van verstuikingen kan men de (R)ICE-regel toepassen:

• Koelen met lauw stromend water of ten coldpack, koelen heeft met name een pijnverminderend effect
• Rust houden, stoppen met de inspanning, steun geven
• Compressie door het aanleggen van een drukverband
• Het hooghouden van het aangedane lichaamsdeel
• Kijk of er geen sprake is van een botbreuk
• Verwijs het slachtoffer bij aanhoudende of toenemende pijnklachten naar de huisarts

Aandachtspunten

Een verstuiking is een relatief vaak voorkomend letsel dat in veel alle gevallen door de eerstehulpverlener zelf behandeld kan worden. Toch worden slachtoffers vaak gezien door een arts omdat het vaak moeilijk in te schatten is of er alleen sprake is van een verstuiking of dat er ook ernstigere letsels van het gewricht of het bot zijn. Men dient het slachtoffer dan ook bij enige twijfel laagdrempelig naar een arts te verwijzen.

Koelen heeft met name een pijnstillend effect, in theorie zou het ook de zwelling doen afnemen, maar in de praktijk lijkt dit tegen te vallen. Koelen heeft tot maximaal 1 uur na het ontstaan van het letsel zin. Het drukverband heeft een belangrijke functie omdat het de bewegingen beperkt en zo rust en steun geeft aan het aangedane lichaamsdeel. Hoelang het slachtoffer het drukverband moet dragen is sterk afhankelijk van de klachten, doorgaans zakken de pijnklachten al na 1-3 dagen.