XTC

Auteur: DGeerling2 / Supervisor: Pim / Co-auteur: Pim / Niveau: Gevorderd / Paginastatus: Incompleet. Laatste bewerking: DGeerling2. Zie ook Handleiding. Eerste Hulp Wiki zoekt schrijvers! Schrijf jij ook mee?

Inhoud

Algemene informatie over MDMA

In Nederland is MDMA of ook wel XTC de meest gebruikte harddrugs. XTX is een pil waarin MDMA zit, ze zijn er in vele verschillende kleuren en vormen, en hebben vaak een logo of een bekende afbeelding. Het wordt op evenementen gebruikt, maar ook in thuissituaties, in de kroeg of op andere plekken.

Werkzame stof	MDMA (3,4-methyleendioxy-methamfetamine)
Straatnamen	Adam, Bean, Buffalo, California, Double diamond, Dove, Ecstasy, Essence, Loveheart, Mandy, Molly, Snowball, Whizz bomb, X, XTC, E, Partyparacetamol. Voor poeders: M, kristallen,likje, pinkje.
Soort drugs	Stimulerend en licht waarneming veranderend
Toepassing	Recreatief en therapeutisch
Toedieningsvorm	Pillen en poeders worden meestal geslikt. Ook in vloeibare vorm beschikbaar
Prijs	Een pil kost gemiddeld 3 euro, MDMA-poeder kost rond de 25 euro per gram.
(Gewenste) effecten	Stimulerend, euforisch of zelfs verliefd gevoel
Werkingsduur	Vier tot zes uur.
Verslavingsrisico	Laag, maar een gebruiker kan geestelijk afhankelijk worden van XTC, bij regelmatig gebruik wordt de gebruiker minder gevoelig voor de typische effecten.
Risico's	Misselijkheid, angst, oververhitting en watervergiftiging. Ernstige acute gezondheidsincidenten komen weinig voor, maar incidenten kunnen een fatale afloop hebben.

Dosering

XTC is voornamelijk als pil verkrijgbaar op de markt. De laatste jaren zie je ook steeds meer MDMA-poeder op de markt. Gebruikers nemen kleine likjes per keer, of ze slikken poeder in een capsule of in een vloeitje gerold (MDMA-bommetje). Soms lossen ze een beetje poeder op in hun drinken. Sommige gebruikers nemen een hele pil in een keer, andere breken deze in ‘halfjes’ of ‘kwartjes’. Omdat pillen nooit gelijke hoeveelheden werkzame stof bevatten weet de gebruiker nooit hoeveel hij binnenkrijgt met een hele, halve of kwart pilletje. Soms wordt MDMA gesnoven. XTC-pillen komen voor in vele kleuren en met verschillende vormen. Ook de poedervorm kan verschillen voor wat betreft de sterkte, het is soms ook versneden met andere schadelijke stoffen. De dosis MDMA kan dus sterk wisselen. Sommige pillen bevatten bijna niets en andere soms wel meer dan 200 mg. Er zijn ook pillen in de omloop die er hetzelfde uitzien maar een andere inhoud hebben, zoals PM(M)A of mcPP, deze stoffen zijn schadelijker en kunnen vervelende complicaties geven.

Een recreatieve dosis ligt tussen de 1 en 1,5 milligram MDMA per kilo lichaamsgewicht per gelegenheid. (dus je lichaamsgewicht maal een of andershalf is het aantal milligram). Stel je weegt 60 kilo, dan ligt een recreatieve dosis tussen de 60 en 90 mg. voor een hele avond. Neemt een gebruiker meer dan deze recreatieve dosis dan zullen met name de ongewenste effecten zoals stijve kaken, verwarring en misselijkheid optreden.

Effecten

MDMA heeft eigenlijk twee effecten: een stimulerend en ook een beetje waarneming veranderend. Het stimulerende effect lijkt op dat van amfetamine maar is alleen wat zwakker. Het waarneming veranderende effect is met name entactogeen, hiermee wordt bedoel dat de gebruiker zich meer ontspannen voelt, open en verbonden met iedereen is, en het gevoel heeft verliefd te zijn op de hele wereld. Zo’n 20 tot 60 minuten na inname van een XTC-pil gaan gebruikers de eerste effecten merken, tintelingen door het hele lichaam, een warme gloed en een snel opkomend vrolijk gevoel. Deze effecten worden dan snel sterker en geeft het gevoel alsof de pil ‘inslaat’. Dit duurt meestal kort <5min. en de gebruiker kan dan misselijk worden en moeten overgeven. Twee uur laten gaan de effecten langzaam afnemen en na vier tot zes uur voelen de meeste gebruikers zich weer nuchter.

Je kan de effecten onderverdelen in lichamelijke en geestelijke effecten, die zijn hieronder in de tabel weergegeven.

LICHAMELIJKE EFFECTEN	PSYCHISCHE EFFECTEN
Tintelingen, verlies van eetlust, verhoging van bloeddruk en hartslag, verhoging lichaamstemperatuur, luchtwegen zetten uit, moeilijkheden met plassen, droge mond, grote pupillen, gespannen spieren en stijve kaken, tongbeet, slapeloosheid, zichtvermindering, soms misselijkheid, braken, hoofdpijn, duizeligheid, rillen en zweten.	Euforisch en verliefd gevoel, sterker inlevingsvermogen, vrijheidsgevoel, sterk gevoel van verbondenheid, behoefte aan contact, praten en intimiteit, meer energie, verhoogde alertheid, intensere beleving van muziek, zin om andere aan te raken, concentratieverlies, bij hogere doseringen: verwardheid en gast.

Ernstige en acute gevaren voor de gezondheid komen weinig voor, maar er kan sprake zijn van een dodelijke afloop bij ernstige gezondheidsverstoringen. De grootste risico’s bij het gebruik van MDMA kunnen zijn: oververhitting (hyperthermie), hoofdpijn, hartkloppingen, duizeligheid, agitatie, misselijkheid /braken, verwardheid/paniekaanvallen, kaakklem, psychose, verminderd libido, onderdrukking van slaap en eetlust, verhoging van hartslag en bloeddruk. Bij ernstige overdosering kan er sprake zijn van: oververhitting, acute psychotische verschijnselen, hartritmestoornissen, watervergiftiging, leverschade en serotoninesyndroom.

Presentatie bij MDMA

Bij het beoordelen van de klachten en het beeld dien je altijd uit te gaan van wat je waarneemt en altijd rekening houden met het feit dat als een gebruiker vaker gebruikt, hij hogere doseringen kan hebben (gewenning). Zeker bij illegaal gebruik dien je altijd bedacht te zijn op versnijdingen en/of mogelijke verontreiniging van de drugs. Het adagium: ‘Treat the Patiënt, not the drugs’ is bij (drugs)hulpverlening heel belangrijk.

Door de geestelijke effecten (het entactogene effect) zal een gebruiker van MDMA vrij snel om hulp vragen, bij de presentatie van zijn klachten zal hij over het algemeen open zijn over het gebruik van MDMA. Hij is open en verbonden met alles wat er om hem heen gebeurt. De gebruiker heeft vaak veel kleine klachten die als erg hinderlijk of ‘dramatisch’ gepresenteerd kunnen worden. De effecten en dus de presentatie van een slachtoffer met MDMA-gebruik kunnen versterkt worden door een verstoorde warmteafgifte, uitdroging en lichamelijke uitputting. Daarnaast kan een hogere waterinname resulteren in ernstige complicaties zoals een [watervergiftiging]] die kan leiden tot hersenoedeem.

De gewenste euforie en het prettige gevoel bij de gebruiker kunnen gevolgd worden door verschijnselen van opwinding, angst, irritatie, verwardheid en lichamelijke onrust. Door de stimulerende werking zie je een toegenomen zweetproductie, grotere pupillen (mydriasis), hoge bloeddruk en ritmestoornissen. De gebruiker heeft een droge mond, kans op kaakklem, misselijkheid en braken. Versnelde ademhaling en uitdrogingsverschijnselen. Er is een verhoogd risico op insulten. De ernst van de presentatie kan sterk wisselen, ernstige gevallen kunnen zeer snel fataal verlopen.

Verschijnselen en aandachtspunten Eerste Hulpverlening bij (mogelijk) amfetaminegebruik:

ABCDE	Aandachtspunten bij MDMA
Airway	Droge mond, bedreigde luchtweg bij bewusteloosheid, kaakklem
Breathing	Snelle ademhaling, soms blauwpaarse verkleuring van de lippen, benauwdheid.
Circulation	Hoge bloeddruk, snelle hartslag, pijn op de borst.
Disability	Wijde pupillen. Opwinding, agressie, angst, hallucinaties, lichamelijke onrust, insulten.
Exposure	Stijging lichaamstemperatuur, oververhitting
Overig	Stijve spieren, tandenknarsen, kauwbewegingen met de kaken, klappertanden, snelle oogbewegingen, trillen en zweten.

Oververhitting bij MDMA Door het gebruik van MDMA wordt het lichaam van de gebruiker warmer en heeft meer moeite om zijn kerntemperatuur onder controle te houden. Symptomen van een beginnende oververhitting zijn hoofdpijn, verwardheid, stijve spieren en duizeligheid. Deze symptomen kunnen ook onder de normale bijwerkingen van MDMA vallen. Als de lichaamstemperatuur niet zakt kunnen de volgende symptomen optreden: rillen, snelle hartslag, bleek uiterlijk, verminderd bewustzijn, misselijkheid en braken. Stijgt de lichaamstemperatuur tot boven de 40-41 graden, dan is de situatie levensbedreigend. Door de oververhitting worden spieren afgebroken, het bloed stolt sneller en de nieren en lever kunnen niet goed meer werken en de gebruiker kan insulten krijgen en zelfs komen te overlijden.

Watervergiftiging Veel gebruikers weten dat oververhitting een van de meest ernstige acute risico’s is bij het gebruik van MDMA en dat ze daarom ‘voldoende water moeten drinken’. Het gevaar daarbij is dat de gebruiker te veel water gaat drinken. Door de grote vochtinname neemt het bloedvolume toe maar tegelijkertijd neemt de concentratie van zouten (natrium) in het bloed af. De MDMA heeft als bijwerking dat de nieren minder water gaan uitscheiden via de urine, een gebruiker kan moeilijk of minder plassen. Door een afname van het hongergevoel krijgt de gebruiker minder zouten (natrium) binnen. Door het tekort aan natrium in het bloed gaat er een verschuiving plaats vinden op celniveau in de hersenen: door de lage concentratie van Natrium in de cel wordt het vocht de cel in getransporteerd waardoor de hersencel opzwelt. De hersenen zitten redelijk opgesloten in de schedel en hebben daardoor weinig ruimte om op te zwellen, de druk in de hersenen neemt hierdoor toe en dat kan leiden tot herseninfarcten, coma en zelfs leiden tot overlijden. Ditzelfde proces kan plaatsvinden in je longen, de gebruiker wordt benauwd en heeft het gevoel te stikken. Symptomen van een watervergiftiging zijn: misselijkheid, overgeven, hoofdpijn, duizeligheid, motorische problemen (niet meer recht kunnen lopen), verward gedrag, suffer worden, angst, algeheel ziek zijn, en in een later stadium: spierkrampen, epilepsie, verminderd bewustzijn tot coma. Het lastige bij dit beeld is dat veel van de symptomen lijken op die van oververhitting, het enige onderscheidende symptoom is een verhoogde lichaamstemperatuur, de behandeling bij een watervergiftiging is het beperken van vocht en bij een oververhitting geef je juist vocht. Het onderscheid tussen deze twee acute beelden kan in de praktijk zeker op eerste hulp niveau lastig zijn.

Combinatiegebruik bij MDMA

Alcohol samen met MDMA vergroten de kans op hoofdpijn en misselijkheid. Het gevoel van dronken zijn neemt af en daarmee ook het vermoeidheidsgevoel. hasj en wiet kunnen hele verschillende ervaringen geven bij gebruikers. MDMA kan de effecten van blowen versterken maar er zijn ook gebruikers die geen effect ervaren. De combinatie met andere stimulerende middelen kan een overbelasting vormen voor de hartfunctie. Er is een grotere kans op lichamelijke uitputting. Er is een groter risico op hersenschade, uitdroging en oververhitting. Bij gecombineerd gebruik zal de gebruiker het bewustzijn veranderende effect van de MDMA minder ervaren. GHB en MDMA maken dat het verdovende effect van de GHB minder op de voorgrond staat. Er is bij deze combinatie een grote kans op een kaakklem.

Eerste Hulp bij MDMA

De hulpvrager in een prikkelarme, koele en goed geventileerde ruimte brengen, binnen de evenementenzorg de vitale functies bewaken binnen je ABCD. Een positieve benadering op de gebruiker kan positief werken. Het late drinken van zoete of isotone drankjes kan helpen, het is een fabeltje dat het eten van zoute drop kan helpen, want de meeste zoute drop bevatten juist geen zout maar kalium.

Een zorgvrager met een verminderd bewustzijn plaats je in de stabiele zijligging, en bij tekenen van oververhitting ontkleed je hem en begin je actief met koelen en overleg je laagdrempelig met professionele hulpverlening.

Meer informatie

Verder lezen: Drugsinfo van het Trimbos

Extra nieuwsberichten over XTC

Drugs en Uitgaan: Steeds vaker PMMA in XTC

Bronnen

Voor deze informatie is gebruik gemaakt van de volgende bronnen: