Open botbreuk

Auteur: Pim / Supervisor: Pim / Co-auteur: [[]] / Niveau: Beginner / Paginastatus: Concept. Laatste bewerking: Pim. Zie ook Handleiding. Eerste Hulp Wiki zoekt schrijvers! Schrijf jij ook mee?

Een open botbreuk of open fractuur is een botbreuk met een huidverwonding in de buurt van de breuk. Er wordt ook wel gesproken over een gecompliceerde fractuur. Bij een 'gesloten' botbreuk raken meestal de omliggende weefsels (botvlies, spieren, pezen, bloedvaten, zenuwen) rond het bot beschadigd, maar blijft de huidbarrière intact. Een open botbreuk ontstaat doordat tijdens het optreden van de breuk een scherpe botpunt door de huid heen prikt. Vaak komt hier grote kracht bij kijken en is er een ernstig letsel van het bot. Op plaatsen waar het bot dicht onder de huid loopt, zoals bij het sleutelbeen kan dit echter redelijk gemakkelijk optreden.

Bot is slecht bestand tegen infecties door ziektekiemen en een open wond waarbij het bot in contact staat met de buitenlucht kan dan ook leiden tot zeer ernstige infecties waarbij het bot soms dusdanig beschadigd raakt dat het niet meer gered kan worden. Bij een open botbreuk zal altijd antibiotica worden gegeven. Daarnaast loopt de botgenezing vaak slecht omdat voor goed genezen een bloeduitstorting (hematoom) nodig is. Bij een open botbreuk ontbreekt dit vaak omdat het bloed wegvloeit van de breukplaats.

Symptomen

Sommige breuken zijn overduidelijk open botbreuken, zeker wanneer er een bot stuk uit de wond steekt. Er is dan vaak een ernstige standsafwijking van het lichaamsdeel en er is een bloedende wond te zien waarbij behalve bot vaak ook onderhuidse weefsels zoals spieren en vetweefsel zichtbaar zijn.

Vaak is een open botbreuk echter subtiel en ziet men geen botstuk uit de wond steken en is er geen bot in de wond te zien. Met name bij breuken waarbij het bot tijdens het breken door de huid gegaan is, maar weer naar zijn (bijna) originele stand is teruggeveerd is er vaak slechts een kleine wond zonder bot te zien op de plaats waar het slachtoffer pijn aangeeft. Soms is er daarbij ook een minimale standsafwijking te zien, of is er veel zwelling van het aangedane lichaamsdeel. Iedere (diepe) verwonding in de buurt van een botbreuk is een open botbreuk totdat het tegendeel bewezen is. Bloed onder de kleding in de omgeving van een botbreuk kan duiden op een open botbreuk.

Eerste Hulp

Centraal bij open botbreuken staat het voorkomen van besmetting (infectie) door ziektekiemen. De wond dient zo schoon mogelijk te worden afgedekt, maar deze wordt niet gespoeld of ontsmet omdat dit extra beschadiging van het bot kan geven en er hierdoor ziektekiemen in de wond kunnen komen. Indien de wond bedekt wordt door kleding, dan wordt deze met een kledingschaar verwijderd zodat de wond bloot komt te liggen. De wond wordt afgedekt met een snelverband waarvan de zwachtels tijdens het aanleggen worden afgeknipt. Het snelverband wordt aan vier zijden afgeplakt met leukoplast. Het aangedane lichaamsdeel wordt tijdens het verbinden ondersteunt met een dekenrol of wordt onbeweeglijk gehouden door een tweede hulpverlener.

Indien er tevens sprake is van een ernstige bloeding waarbij het bot uitsteekt, oefen dan druk uit aan weerszijden van de wond rondom het uitstekende bot, bijvoorkeur wanneer de wond al is afgedekt om besmetting te voorkomen.

Zie ook: Afdekken open botbreuk en Stabiliseren van een botbreuk