Automatische controleur, bot, bureaucraat, developer, redacteur, nuke, eindredacteur, toezichthouder, beheerder
5.533
bewerkingen
Wijzigingen
geen bewerkingssamenvatting
===Inleiding===
Zoals beschreven in het hoofdstuk ‘Inleiding in de EHBO’ en hoofdstuk ‘ Inleiding in het Protocol’ zijn
een aantal zaken belangrijk bij het verlenen van eerste hulp, zoals het zorgen voor een veilige
werksituatie, het nagaan van het het ongevalsmechanisme, het aanspreken van het slachtoffer en het
inschakelen van hulp. In dit hoofdstuk worden een aantal van deze zaken uitgelegd.
<p>===Danger===
Het zorgen voor een veilige werkomgeving en daarmee voor de eigen veiligheid van de hulpverlener(s)
is een van de belangrijkste aspecten van de hulpverlening. Wanneer de hulpverlener gewond raakt is
de neus speelt een belangrijke rol, soms is het gevaar afkomstig van riekende gassen of stoffen. Ook
het gehoor kan men benutten om vreemde geluiden waar te nemen.
<p>
Het is goed om te beseffen dat gevaar niet alleen van omgevingsfactoren afkomstig kan zijn. Ook het
slachtoffer kan een risico kan vormen voor de hulpverlener. Hierbij kan men denken aan agressie
richting de hulpverlener of een besmettelijke ziekte die het slachtoffer onder de leden heeft.
Niet ondenkbaar is dat je te maken krijgt met een slachtoffer met een besmettelijke ziekte, zoals
hepatitis, of HIV.. Bij hulp aan een slachtoffer is de kans aanwezig dat je met bloed te maken krijgt. Vaak
hebben we kleine wondjes aan de handen en wanneer daar bloed van het slachtoffer in terecht komt
kan besmetting optreden. De kans op daadwerkelijke besmetting bij direct bloedcontact is relatief klein,
geweest met bloed van een slachtoffer, neem dan contact op met je huisarts of bedrijfsarts.
Behalve het beoordelen van de ongevalsituatie op gevaar is het belangrijk om gelijktijdig een inschatting
te maken van wat er gebeurd kan zijn met het slachtoffer: het ongevalsmechanisme.[[BasisEH:OngevalsmechanismeHet |ongevalsmechanisme is een beschrijving van welke gebeurtenissen hebben geleid tot het ongevalen welke krachten op het slachtoffer hebben ingewerkt]]. De hulpverlener begint zich al een beeld tevormen van het mogelijke ongevalsmechanisme op het moment dat hij de ongevalssituatie en het<p>slachtoffer benadert. Hij kijkt goed om zich heen om te kijken of er mogelijk nog een gevaar is voorhemzelf of het slachtoffer en probeert een inschatting te maken van wat er gebeurt kan zijn. Indien hetslachtoffer aanspreekbaar is wordt aan het slachtoffer kort gevraagd wat er is gebeurt. Dit gebeurt bijvoorkeur terwijl men al start met Lees ook de eerste handelingen van het protocol. Indien het slachtoffer nietaanspreekbaar is probeert men via omstanders in korte tijd te weten te komen hoe het slachtoffer indeze toestand terecht gekomen is. Verlies hier in eerste instantie niet te veel tijd mee, het gaat immersom een globale indruk van de situatie. De schuldvraag is op dat moment niet aan de orde. Enkelepunten zijn echter wel van belang voor tekst over het verdere verloop van het protocol en het eventueelinschakelen van professionele hulp[[BasisEH:· Is er sprake van een ongeval (trauma)? Of is het slachtoffer onwel geworden?· Zijn er meerdere slachtoffers?· Welke krachten hebben op het slachtoffer ingewerkt?5BOSA2 – Vaardigheden 62 Acute Geneeskunde· Is er sprake geweest van een hoge energie overdracht? (zie onderstaande bij hoogenergetischtrauma)Het nagaan van het ongevalsmechanisme kan veel waardevolle informatie opleveren voor het verdereverloop van de hulpverlening aan het slachtoffer. Dit geldt voor de hulpverlening door zowel de EHBOerals door professionele hulpverlening op straat en in het ziekenhuis. Door deze informatie kan mentijdig anticiperen op letsels die men in eerste instantie niet kan zien aan de buitenzijde van hetslachtoffer, maar die in een later stadium wel een verslechtering van de toestand van het slachtoffer alsgevolg kunnen hebben. Voorbeelden hier van zijn:Een slachtoffer dat van een ladder van 3 meter hoog gevallen is. Door de val van hoogte is het risicoaanwezig dat het slachtoffer een (nek)wervel gebroken heeft, zonder dat hij daar direct klachten vanheeft, of wanneer er andere letsels zijn die afleiden van de pijn in de rug.Een slachtoffer dat bij een val met de fiets het stuur in de buik gekregen heeft. Door het stompe traumain de buik kan een bloeding zijn ontstaan die in eerste instantie nog weinig klachten geeft, maar in eenlater stadium kan leiden tot een shock.Aan de hand van de verkregen informatie uit de observaties van de hulpverlener en de informatie diehet slachtoffer en omstanders hebben gegeven kan de hulpverlener in zijn achterhoofd al eeninschatting maken van welke letsels hij kan verwachten tijdens zijn onderzoek en het uitvoeren van hetprotocol. Hij kan eventueel ook nog specifieke zaken navragen.Het HET|hoogenergetisch trauma (HET)]]Een van de ongevallen waarbij het ongevalsmechanisme een belangrijke rol speelt is hethoogenergetisch trauma, ofwel het HET. Hierbij is sprake van een ongevalstype waarbij een groteoverdracht van energie heeft plaatsgevonden op het slachtoffer, of op het voertuig waar het slachtoffer<p>in zit. Bij ongevalsmechanismen waarbij een grote overdracht van energie plaatsvindt kan men denkenaan:{| class="wikitable"· Val van 2|-3x hoger dan de lichaamslengte van het slachtoffer· Aanrijding van een voetganger met een voertuig met een snelheid groter dan 10 km/h· Aanrijding in een voertuig met een snelheid groter dan 35 km/h, zonder gordel· Aanrijding in een voertuig met een snelheid groter dan 45km/h, met gordel· Een ster in de voorruit, veroorzaakt door de inzittende· Over de kop geslagen voertuig· Uit een voertuig geslingerd slachtoffer· Vrijgekomen airbags· Ernstige schade aan buitenzijde van het voertuigIn de acute geneeskunde wordt er onderscheid gemaakt tussen een hoogengergetisch trauma en eenlaagenergetisch trauma . Zoals beschreven is er bij een HET sprake van een grote overdracht vanenergie op het slachtoffer. Belangrijk is om je te realiseren dat bij energie-overdracht meerdere factoreneen rol spelen, immers: de formule van kinetische energie is: 1/2 x massa x snelheid2 ofwel 1/2mv2. Ditbetekent dat ook een ongeval met een vrachtauto die met een snelheid van 10 km/uur een ongevalveroorzaakt kan worden beschouwd als een HET, omdat de vrachtauto een grote massa bezit en er bijhet ongeval dus veel energie wordt overgebracht.Een wielrenner van 80 kilogram die met 60 km/h een boom raakt is dus net zo goed een HET als devrachtauto die met 15 km/h een boom raakt. Hetzelfde geldt voor een voetganger die wordtaangereden; de impact van een fiets is (in de meeste gevallen) een LET, terwijl de aanrijding door eenauto met 30 km/h al een HET is.! AirbagsBij een val van hoogte kan men de volgende vuistregel aanhouden: een val van een hoogte die 2|-3 maalgroter is dan de lichaamslengte van het slachtoffer kan worden beschouwd als een HET. Houdt er bijkleine kinderen dus rekening mee dat een val van een commode al een HET kan zijn!Wanneer een slachtoffer bij het sporten ‘door zijn enkel gaat’, is er sprake van een LET. Het verschiltussen LET en HET is dat bij de hoogenergetische traumata de inwerkende energie veel groter is en deverplaatsingen over de gewrichtsvlakken groter, waardoor er meer en ernstiger weefselschade ontstaat.Bij een HET is het risico dat het slachtoffer fracturen of andere letsels heeft opgelopen dus groter; zoook bij de wervels.5BOSA2 – Vaardigheden Acute Geneeskunde 63Airbags| Let op: indien de airbags bij een ongeval niet afgegaan zijn, bestaat het risico dat deze na het ongeval
alsnog open gaan. Houd hier bij de benadering van het slachtoffer in de auto en met name bij de
bestuurder en zijn bijrijder rekening mee. Kom nooit tussen het slachtoffer en het stuur of tussen
eventueel de nek stabiliseren vanaf de achterbank. Indien de airbag opengaat terwijl de hulpverlener
zich tussen stuur en slachtoffer bevindt is er een groot risico dat de hulpverlener ernstig gewond raakt.
|}<p>
Relevantie voor het protocol
Zoals beschreven maakt het ongevalsmechanisme de hulpverlener alert op mogelijke letsels die hij nog
het ziekenhuis te laten vervoeren. Men gaat er in dat geval dus van het ergste uit tot het tegendeel
bewezen is.
<p>
Meer informatie over (nek)wervelletsels en dwarslaesie is na te lezen in het hoofdstuk Airway and Cspine.
Meer informatie over inwendige bloedingen en shock is na te lezen in hoofdstuk Circulation
<p> ===Response===
Het testen van de reactie van het slachtoffer is een eigenlijk niet meer dan logische stap in de
benadering van het slachtoffer. Een slachtoffer wordt immers altijd aangesproken uit beleefdheid en
dus zullen in eerste instantie de vitale functies niet al te ernstig gestoord zijn of het slachtoffer reageert
niet en het is dus mogelijk dat er ernstige stoornissen in de vitale functies aanwezig zijn.
Bedenk dat het testen van de response een dynamisch iets is, waarbij niet alleen gekeken wordt of het
slachtoffer goed reageert, maar ook getracht wordt nieuwe informatie over het ongevalsmechanisme en
ruimte om hier uitgebreid op in te gaan. Nu dienen deze vragen slechts om een eerste inschatting te
maken en informatie te verzamelen over mogelijk bestaande letsels.
===Shout for Help===
Het onderdeel ‘ Shout for Help’ dient ervoor om tijdig voor hulp te zorgen. Omstanders zullen vrij snel
vertrekken nadat ze zien dat er iemand aanwezig is die meer weet dan zij. Hulpverlenen kun je echter
nooit alleen. Vraag omstanders om bij je te blijven en geef ze eventueel al direct een taak, zoals:
drukpunt, het vasthouden van hoofd en nek bij immobilisatie of het geruststellen van het
slachtoffer
Het is altijd goed om na te gaan of er omstanders aanwezig zijn die ook beschikken over een EHBO
diploma of die werkzaam zijn als verpleegkundige of arts. Mogelijk kunnen zij jouw kennis aanvullen en