43
bewerkingen
Wijzigingen
geen bewerkingssamenvatting
====Haarvaten (capillairen)====
Net als in de [[longen]], vindt in de haarvaten [[gasuitwisseling ]]plaats. Zuurstof wordt afgegeven aan de weefsels en koolstofdioxide en afvalstoffen worden aan het [[bloed ]]meegegeven. Op deze manier werken de haarvaten als een brug tussen de arteriolen en de venulen, oftewel als een brug tussen de slagaders en de aders.De gasuitwisseling vindt plaats middels diffusie, dit houdt in dat stoffen met een hoge concentratie zich verplaatsen naar een plaats met een lage concentratie. Zodoende gaat het zuurstof de weefsels in en gaat de koolstofdioxide de weefsels uit naar het bloed. De gasuitwisseling kan plaatsvinden omdat de haarvaten slechts één cellaag dik zijn; het zuurstof en de koolstofdioxide kan hier makkelijk doorheen. Cellen uit het [[bloed]], waaronder [[rode bloedcellen]], kunnen deze cellaag niet passeren en blijven dus in de circulatie.
====Venulen====
Als in de arteriën de gasuitwisseling heet plaatsgevonden stroomt het bloed naar de venulen. De venulen zijn de kleine aders tussen de capillairen en de aders.
====Aders (venen)====
De aders vervoeren het zuurstofarme bloed terug naar het hart. De opbouw van een vene is gelijk aan die van een arterie, maar de wanden zijn veel dunner. In de slagaders vindt de verplaatsing van bloed plaats door de bloeddruk; in de aders is er van deze bloeddruk vrijwel niks meer over. Het bloed in de venen verplaatst zich door contractie van de skeletspieren. Als je beweegt wordt het bloed omhoog geduwd. In de venen zitten kleppen die ervoor zorgen dat het bloed niet terugstroomt of de verkeerde kant op stroomt.
Alle aders komen uiteindelijk uit in de onderste en bovenste holle ader (respectievelijk vena cava inferior en vena cava superior)
Bij mensen die lang stil staan, bijvoorbeeld militairen, wordt het bloed onvoldoende terug naar het hart geduwd. Het gevolg hiervan kan zijn dat mensen [[flauwvallen]], dit is makkelijk te voorkomen door een klein beetje met je voeten te wiebelen. Als iemand flauwvalt en je houdt zijn benen omhoog zorg je er op die manier voor dat het bloed weer bij het het hart komt.
===Belangrijke vaten=De bloeddruk==Voor uitgebreide informatie over de bloeddruk en het meten hiervan zie: [[Bloeddruk]].
De bloeddruk ofwel tensie geeft de kracht aan waarmee het bloed tegen de slagaders aandrukt. De [[Systole|systolische]]druk of bovendruk is de maximale druk die wordt opgebouwd in de slagaders bij het samentrekken van het hart (de linkerkamer).De [[diastole]]druk of onderdruk is de minimale druk in de slagaders tussen twee slagen van het hart in, dus tijdens de vullingsfase van het hart.
De bloeddruk is afhankelijk van:
* Het hartminuutvolume
* De perifere weerstand
* De venen
* Circulerend bloedvolume
Het hartminuutvolume (HMV) is de hoeveelheid bloed die het hart per minuut rondpompt, in rust is dit ongeveer 5L per minuut. De perifere weerstand ofwel vaatweerstand geeft aan hoeveel de perifere vaten (arteriolen) tegenwerken om het bloed door te laten. Als de weerstand hoog is moet het hart een hogere druk leveren om het bloed door de vaten te pompen.
In de venen bevindt zich meer bloed dan in de arteriën, dit bloed draagt dus niet bij aan de bloeddruk. Een groot deel van het bloed bevindt zich niet in de circulatie, maar in de organen, dit draagt dus niet bij aan het circulerend bloedvolume. Om de bloeddruk te laten stijgen kunnen de organen (tijdelijk) minder bloed krijgen zodat er meer bloed zich in de circulatie bevindt. Dit gebeurt onder andere tijdens het sporten.
==Relevante ziektebeelden voor de Eerste Hulp==
[[Categorie:Menselijk_lichaam]][[Categorie:Vitale functies]]
Bronnen:
Het menselijk lichaam voor dummies (Donna Rae Siegfried)
Wikipedia