29
bewerkingen
Wijzigingen
→Onderkoeling
De invloeden van de genoemde processen (warmteverlies en warmteproductie) zijn dusdanig dat een slachtoffer in welke situatie dan ook gevaar hiervan ondervindt. Bedenk dat een slachtoffer in trauma setting weinig warmte kan putten uit de lichaamseigen bronnen, omdat deze tekortschieten als een slachtoffer stil zit en blootgesteld wordt aan wind- en waterstroom. Complicerende factoren hierin zijn bijvoorbeeld brandwonden, waarbij de natuurlijke isolatie laag (huid en onderhuids vet) is beschadigd en men veel vocht (en daarmee warmte) verliest. Dit afwegend, betekent warmteverlies bij veel slachtoffers een cruciaal probleem: Het warmteverlies is groter dan de –productie, compensatiemechanismen schieten tekort en interventie door hulpverleners is vereist.
Op een zeker moment beginnen diverse compensatiemechanismen te falen. Dat dit gebeurt naarmate de temperatuur daalt, blijkt ook uit het feit dat de mortaliteit beneden de tweeëndertig graden constant blijft: een grenswaarde, mogelijk als gevolg van uitputting van beschikbare compensatiemechanismen (5). Dit blijkt mede uit de grafiek in figuur 2. Binnen bepaalde waarden is het lichaam uitstekend in staat de temperatuur constant te houden. Bij een temperatuurdaling onder 13 oC <sup>o</sup>C [55 oF<sup>o</sup>F] keldert de lichaamstemperatuur snel. Het plateau stabiliseert waar het lichaam gewend is (4). Bij langdurige blootstelling aan een lage lichaamstemperatuur zal het lichaam hieraan wennen. Dit betekent dat snelle opwarming met hoge ‘atmosferische temperaturen’ [warme lucht, warm water etc.] resulteert in falen van compensatiemechanismen en daardoor een relatieve hyperthermie met alle gevolgen van dien. Opwarming dient met het oog op deze grafiek dan ook langzaam te gebeuren. '''Behandeling'''Op basis van de symptomatologie, fysiologische principes en de behandeling is hypothermie te classificeren [figuur 3]. Ook hier valt te zien dat ‘matige hypothermie’ regelmatig voorkomt bij traumapatienten en bij temperatuurdaling beneden 32oC 32<sup>o</sup>C levensbedreigende complicaties beginnen te domineren.
De gevaren ontstaan secundair: het zijn de gevolgen van hypothermie. In veel orgaansystemen ontstaan verstoringen die, wanneer ze in de vitale functies ontstaan, levensbedreigende situaties kunnen opleveren. Per orgaansysteem zal hierna kort worden toegelicht welke problemen kunnen ontstaan en zo mogelijk waar deze vandaan komen. Nadrukkelijk moet worden gemeld dat net als bij andere aandoeningen, symptomen geen wet van meden en persen kennen: het hóéft niet perse voor te komen.
'''Neurologische complicaties'''Aanvankelijk begint het met verwardheid. Beneden de 34o 34<sup>o</sup>C wordt de neurologie complexer. Hersenstamfuncties (reflexen) nemen af en de patient raakt gedesoriënteerd en meer verward. Agitatie speelt een grote rol. Beneden de 32o 32<sup>o</sup>C raakt de patient in kritieke toestand en loopt men het risico op bewusteloosheid en mogelijk coma.
'''Cardiale complicaties'''Een belangrijk risico is de cardiale belasting die onderkoeling met zich meebrengt. De hartslag begint te dalen en het hartminuutvolume neemt af. Bovenden is een groot risico wat men in het Nederlands het ‘prikkelbaar hart’-syndroom noemt. Dit is een situatie waarbij de myocyten – de hartspiercellen – prikkelbaar raken voor het minste geringste. Bij transport van het slachtoffer kan vrijkomen van catecholamines ([[adrenaline ]] e.d.) een potentieel fataal hartimestoornis [[hartrimestoornis]] ontstaan (o.a. [[ventrikelfibrilleren]]). Dit kan al voorkomen bij het minste geringste: schudbeweging tijdens transport of hardop praten van de hulpverleners. Elke vorm van stress brengt een significant risico met zich mee.
'''Immunologische complicaties'''
Minder acuut, maar toch noemenswaardig is een depressie van het immuunsysteem. Zo zijn hypotherme patiënten vatbaarder voor infecties en trauma.
'''The lethal triad of death'''
Op traumatologisch gebied vind men het belangrijkste risico in de zogenaamde ‘Lethal Triad of Death’. Deze vicieuze cirkel bestaant bestaand uit acidose(verzuring), hypothermie (onderkoeling) en coagulopathie(stollingsstoornissen). Zonder tijdige interventie zullen deze drie kernproblemen leiden tot een versneld overlijden van de [[traumapatient]].Hypothermie leidt tot een verminderde zuurstofbehoefte van een cel, maar ook voor een verminderde perfusie van weefsel. Hierdoor wordt een beroep gedaan op de zuurstofloze verbranding van de lichaamscel en ontstaat verzuring (acidose). Deze acidose is funest voor de bloedstolling. In een zuur milieu kunnen stollingsfactoren niet functioneren en zal een bloeding dus aanzienlijk minder snel stollen. Trauma en weefselschade leidt op diens beurt weer tot verzuring, omdat diverse zure stoffen vrijkomen. En zolang deze processen gaande zijn zal ook de hypothermie onherstelbaar zijn. (6-8)
Aangezien hypothermie de meest acuut behandelbare en tevens voorkombare sleutel is in deze triade, stelt een onderzoeker van het UMC Groningen op basis van theoretische gronden dat tijdige hypothermie interventie van wezenlijk belang is in de traumazorg.