Automatische controleur, bot, bureaucraat, developer, redacteur, nuke, eindredacteur, toezichthouder, beheerder
5.533
bewerkingen
Wijzigingen
geen bewerkingssamenvatting
[[StandaardABCDE|StandaardABCDE]]
==C-spine(de nekwervelkolom)== De cervicale wervelkolom, ook wel CWK of C-spine genoemd, bevat net als de rest van de wervelkolomhet ruggenmerg dat tussen hersenen en lichaam loopt en bestaat zelf uit botstructuren en weke delenzoals ligamenten. Wegens de grote mobiliteit van de nek, zijn deze structuren erg gevoelig voor letselen is de kans groot dat na een HET of een plotseling trauma aan de nek fracturen van denekwervelkolom optreden. De oorzaken voor letsel aan de cervicale wervelkolom zijn voornamelijkongelukken met motorvoertuigen (50%), vallen van hoogte (20%) en sporten (15%). De rest wordtveroorzaakt door inter-persoonlijk geweld. In het protocol is daarom apart aandacht voor immobilisatievan de nekwervelkolom en het hoofd, met name ook omdat na het ongeval de nek gemakkelijk bewogenwordt door slachtoffer of omstanders, terwijl de rug vaak in dezelfde houding blijft omdat het slachtofferniet bewogen wordt.PathofysiologieDe cervicale wervelkolom bestaat uit zeven wervels, met bijbehorende tussenwervelschijven enligamenten die ervoor zorgen dat de wervelkolom als een stevig geheel beweegt. Door deze stevigheidwordt letsel aan het ruggenmerg voorkomen. Bij hoogenergetische traumata, kan er echter dusdanigveel kracht worden uitgeoefend op de cervicale wervelkolom, waardoor deze mechanisch onstabielwordt en de onderdelen niet meer op hun plek worden gehouden. Door de ontstane instabiliteit kan ergemakkelijker letsel ontstaan, zoals breuken en ontwrichtingen. Het ruggenmerg kan dan geheel ofgedeeltelijk aangetast worden door scherpe botstukken die de zenuwen kunnen doorsnijden. Tevenskunnen er door het geweld bloedingen en oedeem (vochtophoping) ontstaan die druk op de zenuwenuitoefenen. Beide mechanismen zorgen ervoor dat zenuwen zowel vanaf en naar de hersenen niet meerfunctioneren met als gevolg neurologische uitval, oftewel een dwarslaesie.Symptomen en klachtenEen dergelijke dwarslaesie kan zich uiten in krachtsverlies van de ledematen, gevoelsverlies oftintelingen in armen en benen. Het slachtoffer kan ook last hebben van een dof gevoel in de aangedanezenuwen. Bij hoge doorsnijding boven de 4e nekwervel, kan de ademhaling uitvallen omdat hetdiafragma dan niet meer werkt. Er kan ook sprake zijn van lokale klachten zoals nekpijn of pijn bijbewegen. Men moet ook beducht zijn voor een neurogene shock (zie hoofdstuk Circulation).5BOSA2 – Vaardigheden Acute Geneeskunde 73HandelenIn geval van een hoogenergetisch trauma (HET), dient de nek altijd gestabiliseerd te worden ongeachtof er klachten van de nek of rug zijn. Bij dit soort traumata zijn de cervicale wervels erg gevoelig voorletsel. Als het trauma laag energetisch was, maar het slachtoffer geeft alsnog pijn in de nek aan ofandere klachten verdacht voor cervicaal wervelletsel, dan kan er beter het zekere voor het onzekeregenomen worden en de nek alsnog gestabiliseerd worden.· Danger: onder andere beoordeling ongevalsmechanisme zoals beschreven in het voorgaandehoofdstuk Danger, Response en Shout for Help· Response: uitvragen wat er is gebeurd, uitvragen of er aanwijzingen voor (nek)wervelletsel zijn· Shout for help· Airway: luchtweg vrijmaken of houden· C-spine:o In geval van HET: stabiliseer de nek volgens onderstaande instructies of laat dit dooreen collega of omstander doen, ga dan pas verder met het protocol. Instrueer hetslachtoffer niet meer met het hoofd en lichaam te bewegen.o In geval van LET: vraag het slachtoffer of hij pijn heeft in rug of nek, evenals tintelingenof een dof gevoel in nek, rug of ledematen. Indien dit het geval is, stabiliseer de nekalsnog. Indien er geen sprake is van verdenking op wervelletsel, dan hoeft de nek nietgestabiliseerd te worden.Stabilisatie van de nekIndien er bij de benadering van het slachtoffer sterke aanwijzingen zijn voor nek/wervelletsel,bijvoorbeeld door het ongevalsmechanisme, dan dient er al direct bij de C-spine stabilisatie van de nekworden toegepast. Belangrijk bij het uitvoeren van deze handeling is dat het slachtoffer duidelijkgemaakt wordt dat hij niet mag bewegen. Leg iedere handeling die je uitvoert goed uit aan hetslachtoffer. Instrueer het slachtoffer tevens niet meer met het hoofd te knikken of schudden, maarslechts ja of nee te antwoorden.1.2.Methode 1: Kniel achter het slachtoffer. Vertel wat je gaat doen en dat ze zo min mogelijk moeten bewegen.Plaats je ellebogen op je knieën, en zorg dat je stabiel zit. Plaats daarna beide handen aan de zijkant vanhet hoofd van het slachtofferDe positie van de vingers is als volgt:Duimen op het voorhoofd, 2 vingers boven het oor, 2 vingers onder het oor. Houd de oren vrij.5BOSA2 – Vaardigheden 74 Acute Geneeskunde3.Methode 2 (Handgreep van Zach): Kniel achter het slachtoffer. Vertel wat je gaat doen en dat ze zo minmogelijk moeten bewegen. Plaats je ellebogen op je knieën, en zorg dat je stabiel zit.Plaats je ene hand met gestrekte vingers vingers onder de nek en de duim richting het sleutelbeen. De m.trapezius komt als het ware in de ronding tussen duim en wijsvinger te liggen. De ander hand wordt onderde nek en een deel van het achterhoofd geplaatst, waarbij de vingers de gestrekt onder de nek zitten en deduim langs de kaaklijn. Het hoofd wordt tussen de armen ingeklemd, zonder hierbij de nek of het hoofd demanipuleren.
