Epiduraal hematoom: verschil tussen versies

Uit Eerste Hulp Wiki
Ga naar: navigatie, zoeken
[gecontroleerde versie][gecontroleerde versie]
(→‎Symptomen en klachten)
 
(4 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
−
{| class="wikitable"
+
{{Status|  
−
|-
+
|mainauthor= [[Pim]]
−
| Niveau: '''Gevorderd'''
+
|coauthor= [[]]
−
|}
+
|controller=
 +
|supervisor= [[Pim]]
 +
|niveau= [[Handleiding#Niveau|Gevorderd]]
 +
|status= [[Handleiding#Status|Concept]]
 +
}}
 +
 
 +
 
 +
Een '''epiduraal hematoom''' ook wel '''epidurale bloeding''' genoemd is een ernstig [[hoofd-hersenletsel]] dat ontstaat na een [[trauma]]. Een [[hematoom]] is een bloeduitstorting als gevolg van schade aan de bloedvaten.
  
 
===Inleiding op onderwerp===
 
===Inleiding op onderwerp===
−
 
+
Bij een ernstig trauma van het hoofd ([[trauma capitis]]), door een ongeval of klap op het hoofd kan ernstig letsel aan en in de schedel ontstaan. De schedel kan breken ([[schedelfractuur]]), maar ook in de hersenen kunnen als gevolg van verscheuring van bloedvaten ernstige bloedingen optreden. Bij een [[schedelbasisfractuur]] raken vaak vaten die over de binnenzijde van de schedel lopen beschadigd waardoor een bloeding ontstaat. Bij een epiduraal hematoom ontstaat een verscheuring van een slagader die tussen het harde hersenvlies en de schedel loopt, namelijk de [[arteria meningea media]] in de volksmond ook wel de '[[bromfietsarterie]]' genoemd omdat deze vaak bij brommerongevallen waarbij geen helm gedragen wordt scheurt. Doordat dit een slagaderlijke bloeding is, zal er snel veel bloed tussen de schedel en de hersenen komen (het [[hematoom]]). Hierdoor ontstaat druk op de hersenen waardoor [[bewustzijnsstoornissen]] en [[uitvalsverschijnselen]] kunnen ontstaan.  
−
Bij een ernstig trauma aan het hoofd kunnen vele structuren beschadigd raken. Een letsel van de schedel, zoals de [[schedelbasis fractuur]] veroorzaakt ook in de schedel problemen. Zo kan door het schuren van de slagaders die tussen de schedel en het harde hersenvlies ([[dura mater]]) liggen een epiduraal [[hematoom]] ontstaan (hematoom = bloeding of bloeduitstorting). Dit is een slagaderlijke bloeding, die zorgt voor de ophoping van bloed (het hematoom) tussen de schedel en het harde hersenvlies. Daardoor ontstaat druk op de hersenen en kunnen uitvalsverschijnselen ontstaan. De slagader die meestal is aangedaan is de arteria meningia media (in de volksmond ook wel ‘bromfietsarterie’
 
−
genoemd omdat deze vaak scheurt bij brommerongevallen).  
 
  
 
===Symptomen en klachten===
 
===Symptomen en klachten===
−
Zoals bij veel andere hersenletsels gaat het epiduraal hematoom gepaard met bewusteloosheid. Vaak is het slachtoffer direct na het ongeval enige tijd bewusteloos en komt dan bij, waarbij men goed aanspreekbaar is (het lucide interval). Daarna treedt achteruitgang op met bewustzijnsstoornissen en uitvalsverschijnselen. Dit lucide interval is verraderlijk omdat men daardoor soms niet in de gaten heeft dat er sprake is van een ernstig hersenletsel. In het lucide interval kan het slachtoffer misselijk zijn en soms braken. Hoofdpijn is vaak aanwezig.
+
Het epiduraal hematoom gaat, zoals veel andere [[hersenletsel]]s, gepaard met [[bewusteloosheid]] als gevolg van de klap op het hoofd. De bewusteloosheid kan enige tijd duren, waarna het slachtoffer weer aanspreekbaar wordt en vaak helder is. Later zal het slachtoffer echter weer het bewustzijn verliezen, doordat de bloeding zorgt voor toenemende druk in de schedel en op de hersenen. De periode dat het slachtoffer tussen de bewusteloosheid helder is wordt ook wel het 'lucide interval' genoemd. Het 'lucide interval' is verraderlijk omdat het de schijn geeft van goed herstel, terwijl er wel degelijk sprake is van een ernstig [[hersenletsel]]. In de medische literatuur wordt het ziektebeeld ook wel omschreven als: ''‘they talk and die‘''. Het slachtoffer zal vaak klagen over hoofdpijn, misselijkheid en zal soms braken. Na het opnieuw intreden van de bewusteloosheid treedt verdere achteruitgang op met toenemende [[uitvalsverschijnselen]] en later stoornissen in de [[vitale functies]].  
−
<br>
 
−
Na het intreden van de tweede bewusteloosheid gaat het slachtoffer snel achteruit door drukopbouw in de schedel. Meer uit val treedt op en vaak kan er een [[verschil in pupilgrootte]] worden gevonden, als teken van hoge druk. De hoge druk veroorzaakt ook braakneigingen, wat een gevaar oplevert voor de [[luchtweg]]. Soms krijgt het slachtoffer insulten.
 
−
Dit ziektebeeld wordt ook wel omschreven als: ‘they talk and die‘. Het epiduraal hematoom wordt vaak samen gezien met een schedel(basis)fractuur en er is ook verhoogd risico op [[wervelletsel]].
 
−
<br><br>
 
−
Let op: in het klassieke beeld van het epiduraal hematoom is er een lucide interval. Dit is echter niet altijd het geval, want bij ernstige bloedingen in de schedel kan er snel drukopbouw plaatsvinden.
 
−
{| class="wikitable"
 
−
|-
 
−
! Uitvragen !! Klachten !! Symptomen
 
−
|-
 
−
| Vraag 1 <br> Vraag 2 <br> Vraag 3 || Klacht 1 <br> Klacht 2 <br> Klacht 3 || Symptoom 1 <br> Symptoom 2 <br> Symptoom 3 <br> Symptoom 4 <br> Symptoom 5
 
−
|}
 
  
−
===Handelen===
+
De gevonden [[uitvalsverschijnselen]] kunnen divers zijn, zoals het niet meer kunnen gebruiken van een arm of been, uitval van de aangezichtszenuw met scheef hangen van de mond, spraakstoornissen enzovoorts. Door eenzijdige druk op de hersenzenuwen kan een [[verschil in pupilgrootte]] (ook wel [[anisocorie]] genoemd) worden gevonden. De pupil aan de zijde van de bloeding wordt groot en reageert niet langer op licht (lichtstijfheid). De hoge druk veroorzaakt ook braakneigingen, wat een gevaar oplevert voor de [[luchtweg]]. Soms krijgt het slachtoffer epileptische [[insult]]en.
  
−
Handelen
+
Het epiduraal hematoom wordt vaak samen gezien met een [[schedelbasisfractuur]] en er is ook verhoogd risico op [[wervelletsel]]. Kijk ook naar tekenen van een [[schedelbasisfractuur]] zoals [[hersenvocht]] of bloed uit neus of oren, het [[Battle-sign]] of [[brilhematoom]].
−
Hoewel het epiduraal hematoom maar bij 1-3% van de in het ziekenhuis opgenomen patiënten met
 
−
hersenletsel voorkomt, van wie bij 50% de schedel gebroken is, moet elke patiënt met een schedelbreuk
 
−
minstens 24 uur klinisch worden geobserveerd, vanwege het gevaar op complicaties.
 
−
Daarom is het noodzakelijk om 112 te bellen en de vitale functies te blijven controleren en zonodig veilig
 
−
te stellen. Indien er een helm wordt gedragen, mag deze niet verwijderd worden als het niet echt nodig
 
−
is, vanwege de verhoogde kans op nekwervelletsel. Bij het benaderen van een slachtoffer met een
 
−
verdenking op een epiduraal hematoom dient men de wervelkolom niet onnodig te manipuleren.
 
−
Het epiduraal hematoom wordt uitgevraagd in het protocol bij Disability 1. Na het vaststellen van het
 
−
epiduraal hematoom gaat men uiteraard, indien het slachtoffer bij bewustzijn is, verder met het protocol.
 
  
−
Zijn er dingen die echt niet vergeten moeten worden of essentieel zijn? Dan kunnen ze nogmaals extra in een kader benoemd worden:
+
Let op: in het klassieke beeld van het epiduraal hematoom is er een 'lucide interval'. Dit is echter niet altijd aanwezig, immers wanneer er een grote bloeding is met snelle drukopbouw in de hersenen zal het slachtoffer niet meer bij bewustzijn komen. Daarnaast is er bij ernstige [[hoofd- en hersenletsels]] vaak sprake van meerdere soorten letsels tegelijkertijd.
−
{| class="wikitable"
 
−
|-
 
−
! Essentieel, vergeet niet:
 
−
|-
 
−
| Om je aan te melden voor de Eerste Hulp Wiki!
 
−
|}
 
  
−
===Overzicht Eerste Hulp===
+
===Handelen===
−
Sommige thema's zijn erg uitgebreid en er kan veel verteld worden. Om het overzicht te bewaren voor beginnende én gevorderde Eerste Hulpverleners wordt een samenvatting van ieder onderwerp in onderstaand schema gezet:
+
Het epiduraal hematoom is een levensbedreigende aandoening en gaat vaak gepaard met andere ernstige letsels aan de schedel, hersenen en [[wervelkolom]]. Het is dan ook essentieel om zo snel mogelijk [[Hulpdiensten:112|professionele hulp]] in te schakelen. Houd rekening met de mogelijkheid van [[nekwervelletsel]], immobiliseer zo nodig de nek van het slachtoffer met de [[handgreep van Zäch]]. Stel de [[vitale functies]] veilig en handel verder als algemeen bij [[hersenletsel]].
−
 
 
−
{| class="wikitable"
 
−
|-
 
−
! Koptekst !! Ziektebeeld 1 !! Ziektebeeld 2
 
−
|-
 
−
| '''Situatie''' || Wat is er aan de hand? || Hoe is de situatie?
 
−
|-
 
−
| '''Verschijnselen''' || Klacht 1 <br> Klacht 2 <br> Symptoom 1 <br> Symptoom 2|| Symptoom 1 <br> Symptoom 2 <br> Symptoom 3 <br>
 
−
|-
 
−
| '''Conclusie''' || Ziektebeeld 1 || Ziektebeeld 2
 
−
|-
 
−
| '''Handelen''' || Aanwijzing 1 <br> Aanwijzing 2 <br> Bel 112! <br> Aanwijzing 4 || Aanwijzing 1 <br> Aanwijzing 2 <br> Bel 112! <br> Aanwijzing 4
 
−
|-
 
−
| '''Opmerkingen''' || Denk er aan om... || Doe vooral niet...
 
−
|}
 
−
 
 
−
Zoals in bovenstaand voorbeeld worden twee (of meerdere) ziektebeelden besproken. Soms is dat handig omdat ziektebeelden op elkaar lijken en het fijn is om in één schema de verschillen te zien.
 
  
−
===Achtergrondinformatie/Verdieping===
+
[[Categorie:Trauma]]
−
Sommige onderwerpen lenen zich voor verdieping voor gevorderde hulpverleners. Hier kan achtergrond informatie besproken worden, maar bijvoorbeeld ook:
+
[[Categorie:Hoofd-_en_hersenletsel]]
−
====Professionele hulpverleners====
 
−
Wat doen professionele hulpverleners bij dit letsel. Let op, beschrijf hier alleen wat de mogelijkheden zijn. Diepgaande uitleg van (voorbehouden) handelingen wordt niet op prijs gesteld.
 
−
====Wat zijn andere technieken====
 
−
Beschrijf bijvoorbeeld welke andere technieken er mogelijk zijn, of vroeger gebruikt werden.
 

Huidige versie van 19 jan 2012 om 14:01

Auteur: Pim / Supervisor: Pim / Co-auteur: [[]] / Niveau: Gevorderd / Paginastatus: Concept. Laatste bewerking: Pim. Zie ook Handleiding.

Eerste Hulp Wiki zoekt schrijvers! Schrijf jij ook mee?


Een epiduraal hematoom ook wel epidurale bloeding genoemd is een ernstig hoofd-hersenletsel dat ontstaat na een trauma. Een hematoom is een bloeduitstorting als gevolg van schade aan de bloedvaten.

Inleiding op onderwerp

Bij een ernstig trauma van het hoofd (trauma capitis), door een ongeval of klap op het hoofd kan ernstig letsel aan en in de schedel ontstaan. De schedel kan breken (schedelfractuur), maar ook in de hersenen kunnen als gevolg van verscheuring van bloedvaten ernstige bloedingen optreden. Bij een schedelbasisfractuur raken vaak vaten die over de binnenzijde van de schedel lopen beschadigd waardoor een bloeding ontstaat. Bij een epiduraal hematoom ontstaat een verscheuring van een slagader die tussen het harde hersenvlies en de schedel loopt, namelijk de arteria meningea media in de volksmond ook wel de 'bromfietsarterie' genoemd omdat deze vaak bij brommerongevallen waarbij geen helm gedragen wordt scheurt. Doordat dit een slagaderlijke bloeding is, zal er snel veel bloed tussen de schedel en de hersenen komen (het hematoom). Hierdoor ontstaat druk op de hersenen waardoor bewustzijnsstoornissen en uitvalsverschijnselen kunnen ontstaan.

Symptomen en klachten

Het epiduraal hematoom gaat, zoals veel andere hersenletsels, gepaard met bewusteloosheid als gevolg van de klap op het hoofd. De bewusteloosheid kan enige tijd duren, waarna het slachtoffer weer aanspreekbaar wordt en vaak helder is. Later zal het slachtoffer echter weer het bewustzijn verliezen, doordat de bloeding zorgt voor toenemende druk in de schedel en op de hersenen. De periode dat het slachtoffer tussen de bewusteloosheid helder is wordt ook wel het 'lucide interval' genoemd. Het 'lucide interval' is verraderlijk omdat het de schijn geeft van goed herstel, terwijl er wel degelijk sprake is van een ernstig hersenletsel. In de medische literatuur wordt het ziektebeeld ook wel omschreven als: ‘they talk and die‘. Het slachtoffer zal vaak klagen over hoofdpijn, misselijkheid en zal soms braken. Na het opnieuw intreden van de bewusteloosheid treedt verdere achteruitgang op met toenemende uitvalsverschijnselen en later stoornissen in de vitale functies.

De gevonden uitvalsverschijnselen kunnen divers zijn, zoals het niet meer kunnen gebruiken van een arm of been, uitval van de aangezichtszenuw met scheef hangen van de mond, spraakstoornissen enzovoorts. Door eenzijdige druk op de hersenzenuwen kan een verschil in pupilgrootte (ook wel anisocorie genoemd) worden gevonden. De pupil aan de zijde van de bloeding wordt groot en reageert niet langer op licht (lichtstijfheid). De hoge druk veroorzaakt ook braakneigingen, wat een gevaar oplevert voor de luchtweg. Soms krijgt het slachtoffer epileptische insulten.

Het epiduraal hematoom wordt vaak samen gezien met een schedelbasisfractuur en er is ook verhoogd risico op wervelletsel. Kijk ook naar tekenen van een schedelbasisfractuur zoals hersenvocht of bloed uit neus of oren, het Battle-sign of brilhematoom.

Let op: in het klassieke beeld van het epiduraal hematoom is er een 'lucide interval'. Dit is echter niet altijd aanwezig, immers wanneer er een grote bloeding is met snelle drukopbouw in de hersenen zal het slachtoffer niet meer bij bewustzijn komen. Daarnaast is er bij ernstige hoofd- en hersenletsels vaak sprake van meerdere soorten letsels tegelijkertijd.

Handelen

Het epiduraal hematoom is een levensbedreigende aandoening en gaat vaak gepaard met andere ernstige letsels aan de schedel, hersenen en wervelkolom. Het is dan ook essentieel om zo snel mogelijk professionele hulp in te schakelen. Houd rekening met de mogelijkheid van nekwervelletsel, immobiliseer zo nodig de nek van het slachtoffer met de handgreep van Zäch. Stel de vitale functies veilig en handel verder als algemeen bij hersenletsel.

Overgenomen van "http://www.eerstehulpwiki.nl/wiki/index.php?title=Epiduraal_hematoom&oldid=4173"