Uitvoering van de ABCDE methode: verschil tussen versies

Uit Eerste Hulp Wiki
Ga naar: navigatie, zoeken
[gecontroleerde versie][gecontroleerde versie]
 
(19 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
 
{{Status|  
 
{{Status|  
−
|mainauthor= [[Auteur:Daan Weerheijm]]  
+
|mainauthor= [[Pim]]  
−
|supervisor= [[Supervisor:Pim de Ruijter]]  
+
|supervisor= [[Pim]]  
 +
|coauthor= [[]]
 +
|controller=
 
|niveau= [[Handleiding#Niveau|Gevorderd]]  
 
|niveau= [[Handleiding#Niveau|Gevorderd]]  
−
|status= [[Handleiding#Status|Onbewerkt]]
+
|status= [[Handleiding#Status|Concept]]
 
}}
 
}}
  
−
12 Werken met het ABCDE protocol
 
−
In dit hoofdstuk wordt herhaald welke controles uitgevoerd moeten worden en wat de waarden zijn die daar normaal bij horen. Airway - Luchtweg: Vrij of geobstrueerd? Het ontbreken van luchtstroom of bijgeluiden wijzen op een geobstrueerde, respectievelijk bedreigde luchtweg. Breathing - Ademfrequentie: Deze hoort ongeveer tussen de 12 en de 20 per minuut te zijn. - Diepte van ademhalingen: Een oppervlakkige ademhaling wijst op een pijnlijk abdomen (buik) of thorax, of ernstige hersenschade. - Kleur van het slachtoffer: Cyanose wijst op een insufficiënte ademhaling. - Saturatie: Deze hoort hoger dan 95% te zijn, lager kan wijzen op een gebrekkige ademhaling - Komen beide thoraxhelften goed en gelijkmatig omhoog? Het achterblijven van een thoraxhelft kan op ribfracturen of een pneumothorax wijzen. - Trachea: Staat deze netjes in het midden van de keel? Deze hoort midline te staan, dus in het midden. Een verschoven trachea wijst op een spanningspneumothorax. Circulation - Hartfrequentie: Deze hoort tussen de 60-80 te liggen. - Regelmaat: Het hartritme hoort regelmatig te zijn. Een plotselinge pauze tussen de hart-slagen, extra slagen of een volledig irregulair ritme is afwijkend. - Kracht: Een zwakke, snelle pols is een belangrijke waarschuwing voor hypotensie en shock - Bloeddruk: De bovendruk hoort rond de 120 te liggen, de onderdruk rond de 80. Per persoon zit hier heel veel variatie in, onder andere afhankelijk van leeftijd, leefstijl en genetische aanleg. - Kleur: Een bleke kleur in het gelaat en van de slijmvliezen is een uiting van shock. - Aanwezige bloedingen: Een melding van al het aanwezige (actieve) bloedverlies. Disability: - Het bewustzijn, aangegeven met de AVPU methode. De praktijk in 5 stappen Onderneem nu om een goede ABCD controle uit te voeren de volgende stappen. Let op de overeenkomsten met het EHBO protocol! 1- Airway Spreek een slachtoffer aan, vraag de naam en wat er gebeurd is. Een pratend slachtoffer heeft een vrije airway, een bewusteloos slachtoffer mogelijk niet. Voer zo nodig een kinlift of jawthrust uit. 2- Breathing Controleer de ademhaling. Leg zo mogelijk beide handen op de overgang borstkas/buik om ook een buikademhaling te voelen. Is dit niet mogelijk, voel en luister dan aan de mond of er een ademhaling is. Schat de ademfrequentie, kijk naar de borstkas en de trachea. 3- Circulation Als het geen gevaar voor de airway oplevert: controleer de pols. Voel de frequentie, de regelmaat en kracht. Schat of meet de bloeddruk (een krachtige pols betekent een bloeddruk van >90 systolisch), en kijk naar bleekheid, zweten en bloedingen. 4- Disability De AVPU is als het goed is al bepaald tijdens het aanspreken. Zo niet, bepaal deze alsnog. 5- En ten slotte… Noteer en meldt de bevindingen! Een voorbeeld van een ABCD toestand van een gezond slachtoffer is: “Dit goed aanspreekbare en alerte slachtoffer heeft een vrije, onbedreigde luchtweg zonder bijgeluiden, met een trachea die midline staat en beide thoraxhelften die goed meekomen, een ademfrequentie van 15 met een saturatie van 99% waarbij goed doorgeademd wordt, en een regelmatige, krachtige pols van 75 per minuut met een bloeddruk van 120 over 80, zonder aanwezigheid van bloedingen.”
 
  
 +
Deze pagina beschrijft de uitvoering van de '''ABCDE methodiek'''. Om deze pagina goed te kunnen gebruiken, lees eerst de andere pagina's over het protocol, te beginnen bij de [[ABCDE:Inleiding]]. Tevens is het nuttig om de pagina over de [[vitale functies]] te lezen. Deze pagina is slechts een richtlijn en is geen vervanging voor het volgen van een (basis) Eerste Hulp opleiding met herhalings- en verdiepingslessen.
  
 +
==Danger==
 +
* Let op gevaar
 +
* Observeer de ongevalssituatie en kijk naar:
 +
** Instortingsgevaar
 +
** Brand- of explosiegevaar
 +
** Aanwezigheid van giftige gassen
 +
** Onveilige verkeerssituatie
 +
* Ga kortstondig het [[ongevalsmechanisme]] na door observatie van de situatie en door het stellen van vragen aan het slachtoffer en omstanders
 +
* Ga na of er sprake was van een [[hoogenergetisch trauma]]
  
−
Alarmsymptomen Als het slachtoffer voldoet aan een van de volgende symptomen, moet er onmiddellijk alarm worden geslagen. Airway - Obstructie luchtweg, volledig of gedeeltelijk Breathing - Een ademfrequentie onder de 10 of boven de 20 - Cyanose - Een saturatie onder de 95% - Een scheve of verschoven trachea - Een opgezwollen thoraxhelft die niet of slecht meedoet met de ademhaling Circulation - Een hartfrequentie boven de 120 of onder de 60 (hoewel sommige gezonde mensen een rustfrequentie van 50 kunnen hebben) - Een bloeddruk onder de 90 mmHg systolisch of boven de 160 mmHg systolisch in combinatie met een verminderd bewustzijn (dit kan wijzen op ernstige hersenschade, zoals bloedingen) - Afwezigheid van een pols of bloeddruk Disability - Afwezig of dalend bewustzijn - Tekenen van een (dreigende) dwarslaesie Bij het meten van een alarmsymptoom is het belangrijk niet in paniek te raken, maar meteen te waarschuwen en zo mogelijk zelf de eerste levensreddende handelingen uit te voeren. Bijna alle handelingen die in dit boek beschreven staan zijn voorbehouden aan de ambulanceverpleegkundige, maar dat wil niet zeggen dat er niets is wat je kan doen als er niet meteen iemand beschikbaar is. Behalve levensreddende handelingen (heimlich, kinlift, stelpen bloedingen) kun je ook vooruitdenken op wat de verpleegkundige zal doen en hierop anticiperen door de spullen vast klaar te leggen. Dit kan minuten schelen als de verpleegkundige tijd heeft om te komen. Liever een infuuszak teveel klaargemaakt dan 30 seconden verspillen terwijl iedereen staat te wachten. Voorbeelden van deze handelingen zijn: In de A en B: kinlift, jawthrust, alvast klaarleggen zuurstof en beademingsballon, controleren laryngo-scoop. In de C: beginnen hartmassages, klaarmaken infuusset, ophangen van een drukzak, slagaderlijke bloeding stelpen. In de D: Bij acute verandering bewustzijnsniveau: opnieuw ABC controles uitvoeren, pupillen controleren. 14
+
==Response==
−
Samenvatting van de ABCD(E) - vitale functies In deze samenvatting op 1 A4‟tje staan alle normale waarden, de afwijkingen en mogelijke behandelingen (schuin gedrukt) van de ABC en D letsels. A - airway Functie: luchtweg, nodig om zuurstofrijke lucht in de longen te krijgen en koolzuurgas (CO2) kwijt te raken. Normaal: Vrij, zonder bijgeluiden Aandoeningen: -Obstructie door de tong bij bewusteloosheid → Kinlift/jawthrust/mayo tube/intubatie -Obstructie door een object → Verwijderen object/tracheotomie -Verbranding van de luchtwegen → Intubatie/toedienen zuurstof -Aspiratie (verslikking) in vocht (bloed, braaksel) → Wegzuigen vloeistof B - breathing Functie: Lucht van buiten naar binnen en andersom transporteren, bloed voorzien van zuurstof en zuiveren van CO2. Normaal: Frequentie tussen 10 en 20, beide thoraxhelften gelijk opkomen en dalen, saturatie tussen de 95-100%, geen cyanose, geen gebruik van hulpademhalingsspieren, trachea midline. Aandoeningen: -Respiratoire insufficiëntie (desaturatie/tachypnoe) → extra zuurstof toedienen/intubatie -Apneu (ademstilstand) → Beademing/intubatie -Hyperventilatie → Ademoefeningen (Let op, niet alle patiënten met een tachypnoe hebben een hyperventilatie. Pas op respiratoire insufficiëntie!) C - circulation Functie: Zuurstofrijk bloed naar de weefsels en CO2/zuurstofarm bloed naar de longen brengen. Normaal: Regelmatige hartfrequentie tussen de 60-100, systolische bloeddruk rond de 120 maar in ieder geval boven de 90, geen bleke of koude vingers, geen tekenen van bloedverlies. Aandoeningen: -Shock → Infusietherapie, bloedverlies stoppen -Tachycardie (pijn, bloedverlies) → Infusietherapie, pijnstilling -Afwezige circulatie → Indien omstandigheden het toelaten: reanimatie -Uitwendige bloeding → Stelpen -Inwendige bloeding → Infusietherapie en zo snel mogelijk naar ziekenhuis vervoeren D - disability Functie: Normaal menselijk functioneren mogelijk maken. Normaal: Alert, EMV-score van 15. Geen uitval of tintelingen. Aandoeningen : -Bewustzijnsdaling → Controleren ABC en pupillen, eventueel meten glucose
+
* Observeer de reactie van het slachtoffer bij de benadering
−
-Tekenen van ruggenmergletsel → Immobiliseren15
+
* Spreek het slachtoffer luid en duidelijk aan
−
DEEL 2
+
** Stel je voor aan het slachtoffer en vraag naar zijn naam
−
ALS assistentie
+
** Vraag kortstondig uit wat er gebeurd is en wat zijn klachten zijn
 +
* Bij geen reactie: schud voorzichtig aan  beide schouders
 +
* Scoor de beste reactie doormiddel van [[AVPU]]
 +
 
 +
==Shout for help==
 +
* Vraag een omstander of collega om bij je te blijven
 +
 
 +
==Airway and C-Spine==
 +
===Onderzoek===
 +
* Controleer of er een vrije luchtweg is en kijk naar tekenen van een [[luchtwegbelemmering]]:
 +
** Voel of er een luchtstroom is bij mond of neus
 +
** Luister naar bijgeluiden bij de ademhaling
 +
** Kijk of er bloed, braaksel of andere vreemde voorwerpen in de mondkeelholte aanwezig zijn.
 +
** Kijk of er letsels van het aangezicht zijn die de luchtweg kunnen bedreigen
 +
* Vraag het slachtoffer of hij iets in de mond heeft
 +
* Kijk of de luchtpijp ([[trachea]]) in het midden staat en of het strottenhoofd ([[larynx]]) er normaal uitziet
 +
* Vraag of het slachtoffer pijn in nek of rug heeft en of er andere aanwijzingen zijn voor [[wervelletsel]]
 +
* Ga na of het ongevalsmechanisme aanleiding kan geven tot [[wervelletsel]]
 +
 
 +
===Alarmsymptomen van de Airway===
 +
* Afwezigheid van ademhaling of onvermogen te spreken of hoesten
 +
* Gierende ademhaling
 +
* Blauwe, rode of paarse verkleuring van de huid ([[cyanose]])
 +
* Zig-zag bewegingen bij de ademhaling
 +
* Gebruik van hulpademhalingsspieren
 +
* Letsels van het aangezicht
 +
* Bloed, braaksel of andere vreemde voorwerpen in mond/keelholte
 +
 
 +
===Alarmsymptomen van de C-Spine===
 +
* Verdacht [[ongevalsmechanisme]], [[hoogenergetisch trauma]]
 +
* Pijn in de nek of rug
 +
* Uitval van gevoel of motoriek in armen of benen
 +
 +
===Handelingen===
 +
* Indien er geen vrije luchtweg is, maak de luchtweg vrij door middel van:
 +
** Verwijder losse voorwerpen uit de mond of vraag het slachtoffer deze uit de mond te halen
 +
** Verwijder knellende kleding rond de hals en borstkas
 +
* Indien het slachtoffer bewusteloos is, maak de luchtweg vrij doormiddel van de:
 +
** De [[chinlift]]
 +
** De [[jaw-thrust]]
 +
** De [[stabiele zijligging]] (niet bij trauma!)
 +
* Indien er sprake is van een volledige [[luchtwegbelemmering]]:
 +
** Geef 5 slagen tussen de schouderbladen, gevolgd door 5 maal de [[Heimlich]] manoeuvre
 +
 
 +
* Indien er een verdenking is op mogelijk [[wervelletsel]]:
 +
** Instrueer slachtoffer niet te bewegen en het hoofd stil te houden. Vraag hem geen 'Ja' of 'Nee' te knikken.
 +
** Immobiliseer het hoofd en de nek door middel van [[manuele fixatie]] of de [[handgreep van Zach]].
 +
 
 +
===Opmerkingen===
 +
Een pratend slachtoffer heeft in principe een vrije luchtweg. Een [[bewusteloos]] slachtoffer heeft in principe een bedreigde luchtweg door verslapping van de tongspieren. [[Aangezichtletsels]] en [[allergische reactie]]s kunnen een ernstige bedreiging vormen voor de luchtweg.
 +
 
 +
==Breathing==
 +
===Onderzoek===
 +
* Beoordeel de [[ademfrequentie]]: normaal tussen 12 en 20 keer per minuut
 +
* Beoordeel de diepte van ademhalingen: een oppervlakkige ademhaling kan passen bij een pijnlijke buik (abdomen) of borstkas (gebroken of gekneusde ribben), of ernstige hersenschade.
 +
* Kijk naar de kleur van het slachtoffer: een blauwe verkleuring van lippen en gelaat ([[cyanose]]) wijst op een zuurstoftekort door een insufficiënte ademhaling.
 +
* Beoordeel de symmetrie van de borstkas door de kijken en te voelen: komen beide thoraxhelften goed en gelijkmatig omhoog? Het achterblijven van een thoraxhelft kan op [[ribfracturen]] of een [[pneumothorax]] wijzen.
 +
* Beoordeel de positie van de luchtpijp ([[trachea]]): staat deze netjes in het midden van de keel? Deze hoort midline te staan, dus in het midden. Een verschoven trachea wijst op een [[spanningspneumothorax]].
 +
* Vraag het slachtoffer of hij [[benauwd]] of [[kortademig]] is.
 +
 
 +
===Alarmsymptomen===
 +
* Een ademfrequentie onder de 12 of boven de 20 keer per minuut
 +
* Afwezigheid van ademhaling
 +
* Cyanose
 +
* Grote [[ademarbeid]], gebruik van [[hulpademhalingsspieren]]
 +
* Een scheve of verschoven trachea ([[spanningspneumothorax]])
 +
* Een opgezwollen thoraxhelft die niet of slecht meedoet met de ademhaling ([[spanningspneumothorax]], [[hematothorax]])
 +
* Een zuigende borstwond ([[pneumothorax]])
 +
 
 +
===Handelingen===
 +
* Indien het slachtoffer acuut benauwd en aanspreekbaar is:
 +
** Verwijder knellende kleding rond de hals en borstkas
 +
** Laat hem in een [[halfzittende houding]] recht op zitten
 +
** Indien opgeleid om zuurstof te geven: geef [[zuurstof]]
 +
* Indien er geen ademhaling aanwezig is:
 +
** Controleer of de luchtweg goed vrijgemaakt is met de [[chinlift]]
 +
** Waarschuw 112
 +
** Start [[reanimatie]]
 +
 
 +
==Circulation==
 +
===Onderzoek===
 +
* Kijk naar [[ernstige uitwendige bloedingen]]
 +
* Beoordeel de [[hartfrequentie]]: deze hoort tussen de 60-80 slagen per minuut te liggen, een [[hartfrequentie]] van <50/min of >100/min is afwijkend.
 +
* Beoordeel de regelmaat ([[hartritme]]): het [[hartritme]] hoort regelmatig te zijn. Een plotselinge pauze tussen de hartslagen, extra slagen of een volledig irregulair (onregelmatig) ritme is afwijkend.
 +
* Beoordeel de vulling/kracht: een zwakke, snelle pols is een belangrijke waarschuwing voor een te lage bloeddruk ([[hypotensie]]) en [[shock]].
 +
* Beoordeel de kleur van de huid: een bleke kleur in het gelaat en van de slijmvliezen is een uiting van shock. Kijk of het slachtoffer zweet of een klamme huid heeft.
 +
* Beoordeel de [[capillary refill]]: deze moet binnen 2 seconden weer geheel terug zijn.
 +
* Vraag het slachtoffer of hij [[pijn op de borst]] heeft en of hij bekend is met ziekten van het hart.
 +
 
 +
===Alarmsymptomen===
 +
* Een hartfrequentie boven de 120 of onder de 60 (hoewel sommige gezonde mensen een rustfrequentie van 50 kunnen hebben)
 +
* Ernstig bloedverlies
 +
* Tekenen van [[shock]]
 +
* Vertraagde [[capillary refill]]
 +
* Afwezigheid van een pols of bloeddruk
 +
* [[Pijn op de borst]], met of zonder uitstraling
 +
 
 +
===Handelingen===
 +
* Stelp ernstige uitwendige bloedingen door druk op de wond of het aanleggen van een [[wonddrukverband]].
 +
* Indien er geen circulatie aanwezig is, bel [[112]] en start [[reanimatie]].
 +
* Indien er tekenen zijn van [[shock]], probeer de oorzaak weg te nemen en volg de aanwijzingen bij [[shock]].
 +
* Indien er [[pijn op de borst]] is, zet het slachtoffer in een [[halfzittende houding]] en waarschuw [[112]].
 +
 
 +
==Disability==
 +
 
 +
===Onderzoek===
 +
* Controleer of het slachtoffer bij bewustzijn is met de [[AVPU methode]]
 +
* Kijk of er sprake is van een verschil in [[pupilgrootte]] ([[anisocorie]]).
 +
* Kijk of er bloed of [[hersenvocht]] ([[liquor]]) uit de neus of oren van het slachtoffer komt.
 +
* Kijk of er aanwijzingen zijn voor een [[CVA/TIA]] met de [[BeFast]]-test
 +
* Controleer of het slachtoffer goed georiënteerd is (controleer op [[post-traumatische amnesie]]).
 +
* Kijk of er aanwijzingen zijn voor [[wervelletsel]] of een [[dwarslaesie]].
 +
* Ga na of er sprake kan zijn van een andere stoornis in het bewustzijn: [[Aandoeningen:Flauwte|Flauwte]], [[Aandoeningen:Bewusteloosheid|Bewusteloosheid]], [[Intoxicaties:Algemeen|Vergiftigingen]], [[Intoxicaties:AlcoholDrugs|Alcohol en Drugs]], [[Aandoeningen:DiabetesMellitus|Diabetes Mellitus]], [[Aandoeningen:Epilepsie|Epilepsie]], [[Aandoeningen:WarmteKoudeLetsels|Warmte/Koudeletsels]].
 +
 
 +
===Alarmsymptomen===
 +
* Afwezig of dalend bewustzijn
 +
* Verschil in pupilgrootte ([[anisocorie]])
 +
* Hoofdpijn, misselijkheid en/of braken
 +
* Uitval van gevoel of motoriek
 +
* Tekenen van een (dreigende) dwarslaesie
 +
* Langdurige [[amnesie]]
 +
* Afwijkende [[BeFAST]]
 +
 
 +
===Handelen===
 +
* Indien het slachtoffer bewusteloos is:
 +
** Waarschuw [[112]]
 +
** Zorg voor een vrije luchtweg doormiddel van de [[kinlift]], [[Jawthrust]] of [[stabiele zijligging]] (niet bij trauma!)
 +
** Controleer iedere minuut de [[vitale functies]] door herhaling van ABCD
 +
 
 +
* Indien er een verdenking is op mogelijk [[wervelletsel]]:
 +
** Instrueer slachtoffer niet te bewegen en het hoofd stil te houden. Vraag hem geen 'Ja' of 'Nee' te knikken.
 +
** Immobiliseer het hoofd en de nek door middel van [[manuele fixatie]] of de [[handgreep van Zach]].
 +
** Voer bij een [[bewusteloos]] slachtoffer voorzichtig de [[kinlift]] uit zonder het hoofd te kantelen. Houdt het hoofd gefixeerd.
 +
 
 +
==Exposure==
 +
===Onderzoek===
 +
* Kijk naar tekenen van [[onderkoeling]] ([[hypothermie]])
 +
* Bescherm het slachtoffer tegen verdere afkoeling, bijvoorbeeld met een [[reddingsdeken]]
 +
* Vraag [[SAMPLE]] uit en verzamel meer informatie over het [[ongevalsmechanisme]] en de toestand van het slachtoffer door middel van een [[anamnese]]
 +
 
 +
==Secondary survey==
 +
In de secondary survey wordt het slachtoffer verder onderzocht op verwondingen. Zie ook [[top-teen onderzoek]].
 +
 
 +
[[Categorie:ABCDE]]

Huidige versie van 21 jan 2012 om 17:53

Auteur: Pim / Supervisor: Pim / Co-auteur: [[]] / Niveau: Gevorderd / Paginastatus: Concept. Laatste bewerking: Pim. Zie ook Handleiding.

Eerste Hulp Wiki zoekt schrijvers! Schrijf jij ook mee?


Deze pagina beschrijft de uitvoering van de ABCDE methodiek. Om deze pagina goed te kunnen gebruiken, lees eerst de andere pagina's over het protocol, te beginnen bij de ABCDE:Inleiding. Tevens is het nuttig om de pagina over de vitale functies te lezen. Deze pagina is slechts een richtlijn en is geen vervanging voor het volgen van een (basis) Eerste Hulp opleiding met herhalings- en verdiepingslessen.

Danger

  • Let op gevaar
  • Observeer de ongevalssituatie en kijk naar:
    • Instortingsgevaar
    • Brand- of explosiegevaar
    • Aanwezigheid van giftige gassen
    • Onveilige verkeerssituatie
  • Ga kortstondig het ongevalsmechanisme na door observatie van de situatie en door het stellen van vragen aan het slachtoffer en omstanders
  • Ga na of er sprake was van een hoogenergetisch trauma

Response

  • Observeer de reactie van het slachtoffer bij de benadering
  • Spreek het slachtoffer luid en duidelijk aan
    • Stel je voor aan het slachtoffer en vraag naar zijn naam
    • Vraag kortstondig uit wat er gebeurd is en wat zijn klachten zijn
  • Bij geen reactie: schud voorzichtig aan beide schouders
  • Scoor de beste reactie doormiddel van AVPU

Shout for help

  • Vraag een omstander of collega om bij je te blijven

Airway and C-Spine

Onderzoek

  • Controleer of er een vrije luchtweg is en kijk naar tekenen van een luchtwegbelemmering:
    • Voel of er een luchtstroom is bij mond of neus
    • Luister naar bijgeluiden bij de ademhaling
    • Kijk of er bloed, braaksel of andere vreemde voorwerpen in de mondkeelholte aanwezig zijn.
    • Kijk of er letsels van het aangezicht zijn die de luchtweg kunnen bedreigen
  • Vraag het slachtoffer of hij iets in de mond heeft
  • Kijk of de luchtpijp (trachea) in het midden staat en of het strottenhoofd (larynx) er normaal uitziet
  • Vraag of het slachtoffer pijn in nek of rug heeft en of er andere aanwijzingen zijn voor wervelletsel
  • Ga na of het ongevalsmechanisme aanleiding kan geven tot wervelletsel

Alarmsymptomen van de Airway

  • Afwezigheid van ademhaling of onvermogen te spreken of hoesten
  • Gierende ademhaling
  • Blauwe, rode of paarse verkleuring van de huid (cyanose)
  • Zig-zag bewegingen bij de ademhaling
  • Gebruik van hulpademhalingsspieren
  • Letsels van het aangezicht
  • Bloed, braaksel of andere vreemde voorwerpen in mond/keelholte

Alarmsymptomen van de C-Spine

Handelingen

  • Indien er geen vrije luchtweg is, maak de luchtweg vrij door middel van:
    • Verwijder losse voorwerpen uit de mond of vraag het slachtoffer deze uit de mond te halen
    • Verwijder knellende kleding rond de hals en borstkas
  • Indien het slachtoffer bewusteloos is, maak de luchtweg vrij doormiddel van de:
  • Indien er sprake is van een volledige luchtwegbelemmering:
    • Geef 5 slagen tussen de schouderbladen, gevolgd door 5 maal de Heimlich manoeuvre
  • Indien er een verdenking is op mogelijk wervelletsel:
    • Instrueer slachtoffer niet te bewegen en het hoofd stil te houden. Vraag hem geen 'Ja' of 'Nee' te knikken.
    • Immobiliseer het hoofd en de nek door middel van manuele fixatie of de handgreep van Zach.

Opmerkingen

Een pratend slachtoffer heeft in principe een vrije luchtweg. Een bewusteloos slachtoffer heeft in principe een bedreigde luchtweg door verslapping van de tongspieren. Aangezichtletsels en allergische reacties kunnen een ernstige bedreiging vormen voor de luchtweg.

Breathing

Onderzoek

  • Beoordeel de ademfrequentie: normaal tussen 12 en 20 keer per minuut
  • Beoordeel de diepte van ademhalingen: een oppervlakkige ademhaling kan passen bij een pijnlijke buik (abdomen) of borstkas (gebroken of gekneusde ribben), of ernstige hersenschade.
  • Kijk naar de kleur van het slachtoffer: een blauwe verkleuring van lippen en gelaat (cyanose) wijst op een zuurstoftekort door een insufficiënte ademhaling.
  • Beoordeel de symmetrie van de borstkas door de kijken en te voelen: komen beide thoraxhelften goed en gelijkmatig omhoog? Het achterblijven van een thoraxhelft kan op ribfracturen of een pneumothorax wijzen.
  • Beoordeel de positie van de luchtpijp (trachea): staat deze netjes in het midden van de keel? Deze hoort midline te staan, dus in het midden. Een verschoven trachea wijst op een spanningspneumothorax.
  • Vraag het slachtoffer of hij benauwd of kortademig is.

Alarmsymptomen

Handelingen

  • Indien het slachtoffer acuut benauwd en aanspreekbaar is:
    • Verwijder knellende kleding rond de hals en borstkas
    • Laat hem in een halfzittende houding recht op zitten
    • Indien opgeleid om zuurstof te geven: geef zuurstof
  • Indien er geen ademhaling aanwezig is:
    • Controleer of de luchtweg goed vrijgemaakt is met de chinlift
    • Waarschuw 112
    • Start reanimatie

Circulation

Onderzoek

  • Kijk naar ernstige uitwendige bloedingen
  • Beoordeel de hartfrequentie: deze hoort tussen de 60-80 slagen per minuut te liggen, een hartfrequentie van <50/min of >100/min is afwijkend.
  • Beoordeel de regelmaat (hartritme): het hartritme hoort regelmatig te zijn. Een plotselinge pauze tussen de hartslagen, extra slagen of een volledig irregulair (onregelmatig) ritme is afwijkend.
  • Beoordeel de vulling/kracht: een zwakke, snelle pols is een belangrijke waarschuwing voor een te lage bloeddruk (hypotensie) en shock.
  • Beoordeel de kleur van de huid: een bleke kleur in het gelaat en van de slijmvliezen is een uiting van shock. Kijk of het slachtoffer zweet of een klamme huid heeft.
  • Beoordeel de capillary refill: deze moet binnen 2 seconden weer geheel terug zijn.
  • Vraag het slachtoffer of hij pijn op de borst heeft en of hij bekend is met ziekten van het hart.

Alarmsymptomen

  • Een hartfrequentie boven de 120 of onder de 60 (hoewel sommige gezonde mensen een rustfrequentie van 50 kunnen hebben)
  • Ernstig bloedverlies
  • Tekenen van shock
  • Vertraagde capillary refill
  • Afwezigheid van een pols of bloeddruk
  • Pijn op de borst, met of zonder uitstraling

Handelingen

Disability

Onderzoek

Alarmsymptomen

  • Afwezig of dalend bewustzijn
  • Verschil in pupilgrootte (anisocorie)
  • Hoofdpijn, misselijkheid en/of braken
  • Uitval van gevoel of motoriek
  • Tekenen van een (dreigende) dwarslaesie
  • Langdurige amnesie
  • Afwijkende BeFAST

Handelen

  • Indien er een verdenking is op mogelijk wervelletsel:
    • Instrueer slachtoffer niet te bewegen en het hoofd stil te houden. Vraag hem geen 'Ja' of 'Nee' te knikken.
    • Immobiliseer het hoofd en de nek door middel van manuele fixatie of de handgreep van Zach.
    • Voer bij een bewusteloos slachtoffer voorzichtig de kinlift uit zonder het hoofd te kantelen. Houdt het hoofd gefixeerd.

Exposure

Onderzoek

Secondary survey

In de secondary survey wordt het slachtoffer verder onderzocht op verwondingen. Zie ook top-teen onderzoek.

Overgenomen van "http://www.eerstehulpwiki.nl/wiki/index.php?title=Uitvoering_van_de_ABCDE_methode&oldid=4473"