Automatische controleur, bot, bureaucraat, developer, redacteur, nuke, eindredacteur, toezichthouder, beheerder
5.533
bewerkingen
Wijzigingen
geen bewerkingssamenvatting
'''Koolstofmonoxide vergiftiging''' of '''kolendamp vergiftiging''' is een levensbedreigende [[vergiftiging]] als gevolg van het inademen van het gas koolstofmonoxide. Koolstofmonoxide komt vrij bij onvolledige verbranding, zoals een slecht werkende kachel of geiser in combinatie met onvoldoende zuurstofaanvoer (slecht geventileerde ruimtes). Daarnaast veroorzaken ook uitlaatgassen in slecht geventileerde ruimtes voor een verhoogd koolstofmonoxide gehalte. Ook bij slachtoffers die worden gered uit een brandend huis wordt soms een koolstofmonoxide vergiftiging gezien in combinatie met een [[inhalatietrauma]]. Koolstofmonoxide is een reukloos en kleurloos gas en wordt door slachtoffers niet opgemerkt. Er is speciale apparatuur om koolstofmonoxide te detecteren.
Het kan lastig zijn om een koolstofmonoxide vergiftiging te ontdekken omdat het gas kleur- en geurloos is. In afgesloten ruimtes waar een kachel of open haard brand dient men bij klachten als hoofdpijn, sufheid en griepachtige klachten bij meerdere personen altijd alert te zijn op een koolstofmonoxide vergiftiging, zeker wanneer ook huisdieren suf of bewusteloos zijn.
Koolstofmonoxide is een molecuul dat net als zuurstof bindt aan de vrije bindingsplaatsen op het [[hemoglobine]]-molecuul, de affiniteit voor koolstofmonoxide is echter veel groter dan die van zuurstof. Dat wil zeggen dat koolstofmonoxide veel gemakkelijker (240x) bindt aan het [[hemoglobine]]-molecuul dan zuurstof en verdrijft daarmee zuurstof van de bindingsplaatsen af. Hierdoor wordt de capaciteit om zuurstof te vervoeren in het bloed sterk verminderd en treedt ernstig [[zuurstoftekort]] op. Geringe concentraties koolstofmonoxide in de lucht kunnen al ernstige klachten veroorzaken. <ref>http://nl.wikipedia.org/wiki/Koolstofmonoxide</ref>
Het [[zuurstoftekort]] veroorzaakt door binding van koolstofmonoxide is echter niet te meten met een [[saturatiemeter]], omdat de [[saturatiemeter]] alleen meet of er moleculen gebonden zijn aan het hemoglobine, niet welke moleculen. Bij een slachtoffer met een ernstige koolstofmonoxide vergiftiging kan de gemeten [[saturatie]] goed zijn (>95%) terwijl er sprake is van ernstig [[zuurstoftekort]].
Een koolstofmonoxide kan door professionele hulpverleners worden behandeld door het toedienen van een zo hoog mogelijke concentratie [[Toedienen van zuurstof|zuurstof]] om de koolstofmonoxide van het hemoglobine-molecuul te verdringen. Vanwege de sterke binding van het koolstofmonoxide molecuul aan de bindingsplaatsen op het hemoglobine-molecuul duurt het enige tijd voordat er verbetering optreedt.<ref name="tintinalli"/>
====Symptomen====
Een koolstofmonoxide vergiftiging begint meestal met [[hoofdpijn]], vermoeidheid, wat misselijkheid en sufheid. Het slachtoffer wijt deze klachten vaak niet aan koolstofmonoxide en zoekt een andere verklaring. In een later stadium treden [[bewustzijnsstoornissen]] op, met misselijkheid braken, diepe bewusteloosheid en overlijden.
Symptomen van koolstofmonoxide vergiftiging (tussen haakjes het percentage van het [[hemoglobine]] dat gebonden is met koolstofmonooxide)<ref>ATLS: Advanced Trauma Life Support Program for Doctors, 8th Edition, American College of Surgeons (American College of Surgeons, Chicago, 2008) ISBN 978-1-880696-31-6</ref><ref>Emergency Medicine, Sixth Edition, Anthony FT Brown (Hodder Arnold Education) ISBN 978-1-444-12013-4</ref><ref name="tintinalli">Tintinalli's Emergency Medicine, 7th Edition, J Tintinalli (McGrawHill Medical, 2011) ISBN 978-0-07-148480-0</ref>:* [[Kortademigheid]] bij inspanning (10-25%), versnelde ademhaling
* [[Klacht:Hoofdpijn|Hoofdpijn]] en misselijkheid (10-30%)
* Duizeligheid (25-40%)
* Waarschuw [[112]] en vermeld dat het mogelijk om een koolstofmonoxide vergiftiging gaat.
* Breng slachtoffers zo snel mogelijk in de buitenlucht en verplaats bewusteloze slachtoffers indien mogelijk met de [[Noodvervoersgreep van Rautek]].
* Indien beschikbaar en getraind in het geven van zuurstof, dien een zo hoog mogelijke concentratie [[toediening van zuurstof|zuurstof]] toe (100%) op een [[non-rebreather mask]] met een flow van 15 liter per minuut.<ref followname="tintinalli"/>* Indien er geen ademhaling aanwezig is, start [[reanimatie]], gebruik indien mogelijk een [[beademingsmasker]] met extra [[zuurstof]]. Beademen van slachtoffers met een koolstofmonoxide vergiftiging is niet gevaarlijk voor de hulpverlener. Indien er echter de mogelijkheid van een vergiftiging met [[cyanide]] bestaat, dan mag geen mond-op-mond beademing gegeven worden!
Lees meer over de stof Koolstofmonoxide op Wikipedia: http://nl.wikipedia.org/wiki/Koolstofmonoxide.
====Extra informatie====
Professionele hulpverleners zullen bewusteloze slachtoffers [[intubatie|intuberen]] en beademen om zoveel mogelijk zuurstof toe te dienen en zo de koolstofmonoxide uit te wassen. In het ziekenhuis zal men controleren hoe hoog de concentratie van het koolstofmonoxide in het bloed is. Bij hoge concentraties wordt het slachtoffer soms overgeplaatst naar een ziekenhuis met een hyperbare zuurstoftank waarin men hoge concentraties zuurstof kan toedienen onder druk, waardoor het koolstofmonoxide molecuul sneller loslaat van het [[hemogolobine]].
==Bronvermeldingen==
