Fladderthorax: verschil tussen versies

Uit Eerste Hulp Wiki
Ga naar: navigatie, zoeken
[gecontroleerde versie][gecontroleerde versie]
k (Toevoeging longkneuzing)
 
(9 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
Bij een ongeval waarbij grote kracht is uitgeoefend op de borstkas kunnen ernstige letsels ontstaan, waarbij de borstkas wordt vervormd. Een voorbeeld is de fladderthorax. Kijk ook naar [[pneumothorax]].
+
{{Status|
 +
|mainauthor= [[Pim]]
 +
|coauthor= [[]]
 +
|controller=
 +
|supervisor= [[Pim]]
 +
|niveau= [[Handleiding#Niveau|Gevorderd/Expert]]
 +
|status= [[Handleiding#Status|Incompleet]]
 +
}}
  
===Inleiding op onderwerp===
 
  
 +
Een '''fladderthorax''' is een ernstig letsel van de [[borstkas]] (thorax) dat ontstaat na een ernstig ongeval waarbij grote kracht is uitgeoefend op de borstkas. Er is vaak sprake van een stomp trauma van de borstkas waarbij meerdere [[Kneuzingen en breuken van de ribben|ribben gebroken]] zijn. Wanneer ribben slechts op 1 plaats gebroken zijn is er geen risico op het ontstaan van een fladderthorax. Echter, wanneer meerdere onder elkaar liggende ribben op twee of meer plaatsen gebroken zijn, kan een fladderthorax ontstaan.
  
Bij een fladderthorax hebben er 2 of meerdere ribben op 2 of meerdere plaatsen fracturen of
+
[[Bestand:Fladderthorax.png|600px|thumb|center|Links: inademing. Rechts: uitademing.]]
veroorzaken de fracturen een losliggend sternum. Hierdoor wordt de thoraxwand instabiel.
+
Hierbij ontstaat een deel van de borstkas dat los komt te liggen en dat tegengesteld aan de ademhaling beweegt, ook wel 'paradoxale adembewegingen' genoemd. Bij een inademing beweegt de borstkas naar buiten toe, het losse fragment beweegt echter naar binnen, als het ware een stukje de borstkas in. Bij uitademing wordt de borstkas kleiner en beweegt deze naar binnen, het fragment blijft echter achter waardoor het lijkt of deze naar buiten beweegt. Een deel van de lucht wordt via de linker en rechter [[bronchus]] op en neer geblazen van de ene long naar de andere long. Dit wordt 'pendelluft' genoemd. Dit is ongunstig omdat deze lucht niet voorzien wordt van [[zuurstof]] en de [[koolstofdioxide]] niet wordt uitgeblazen.
Het slachtoffer heeft bij ademhalen pijn en paradoxale ademhalingsbewegingen: Normaal heeft iemand
 
inspiratoire uitzettingen (de borstkas zet uit), maar een slachtoffer met een fladderthorax heeft
 
inspiratoire intrekkingen. Deze ontstaan omdat de negatieve intrathoracale druk gehandhaafd blijft,
 
maar de ribben niet mee bewegen met de ademhaling. Om dit uit te leggen even een voorbeeld van
 
een normale ademhaling:
 
Bij een normale ademhaling trekken de externe tussenribspieren samen. Hierdoor komt je borstkas bol
 
te staan. Omdat er een negatieve druk heerst tussen de pleura visceralis en de pleura parietalis zal het
 
longweefsel ook mee gaan uitzetten: je ademt in. De negatieve druk tussen de pleura visceralis en
 
pleura parietalis blijft dus bestaan bij een fladderthorax. Maar omdat de gebroken ribben niet meer
 
meedoen met de ademhaling, zij hangen ‘los’ van de rest van de ribben, zullen zij in een neutrale stand
 
blijven staan. De rest van de borstkas zet uit (normale ademhaling) en het gebroken gedeelte blijft
 
staan. Het gebroken gedeelte wordt zelfs deels aangezogen door de negatieve druk intrathoracaal. Dit
 
zijn de zogenaamde intrekkingen. Bij het uitademen duwen de normaal meebewegende ribdelen het
 
gebroken ribdeel naar buiten.
 
  
===Symptomen en klachten===
+
Bij een fladderthorax is er meestal ook schade aan de long omdat deze door scherpe botpunten is aangeprikt. Hierdoor onstaat een [[klaplong]] of [[pneumothorax]]. Daarnaast is er bij een fladderthorax vaak ernstige [[Longkneuzing|kneuzing van de longen]], wat snel leidt tot ernstig [[zuurstoftekort]]
  
Symptomen en klachten
+
====Symptomen en klachten====
· Dyspnoe als gevolg van pijn bij ademhalen en het verminderde ademminuutvolume (AMV). Het
+
Een fladderthorax is een ernstige bedreiging van de [[ademhaling]] en kan in korte tijd tot uitputting en [[zuurstoftekort]] leiden. De belangrijkste klachten en symptomen zijn:
slachtoffer heeft zichtbaar pijn bij het ademen, daarom ademt hij zo oppervlakkig mogelijk.
+
* Vervorming van de borstkas, met een losliggend fragment dat tegengesteld aan de ademhaling beweegt.
· Tachypneu (in het begin als compensatie voor verminderd AMV)
+
* [[Bloeduitstorting]]en rondom het losliggende fragment.
· Ademinsufficiëntie (later, door vermoeidheid)
+
* Soms ook andere verwondingen op de borstkas. Soms tekenen van een [[spanningspneumothorax]].
 +
* Ernstige kortademigheid, soms [[cyanose]].
 +
* Ernstige pijn aan de borstkas.
 +
* Oppervlakkige (versnelde) ademhaling door pijn bij de ademhaling.
 +
* In een later stadium vertraagd de ademhaling als gevolg van uitputting, dit is een teken van een ernstige achteruitgang van de toestand van het slachtoffer.
 +
* Tekenen van [[shock]].
  
<br>
+
====Handelen====
Beschrijf duidelijk welke vragen een hulpverlener moet stellen, en welke vragen belangrijke informatie kunnen opleveren over de aard van het ziektebeeld.
+
Een fladderthorax is een levensbedreigende aandoening, waarbij snel ingrijpen door [[professionele hulpverleners]] vereist is. Omdat een fladderthorax alleen ontstaat bij ernstige verkeersongevallen/ aanrijdingen, men moet dus ook bedacht zijn op [[inwendige bloedingen]] (let dus op ‘[[shock]]’). Laat het slachtoffer (indien mogelijk en geen verdenking op letsels van de [[nekwervelkolom]] in een halfzittende houding zitten.  
<br><br>
 
Na de symptomen en klachten beschreven te hebben, worden deze overzichtelijk in een tabel geplaatst, zodat ze in één oogopslag overzien kunnen worden.
 
  
{| class="wikitable"
+
* Benader het slachtoffer volgens de [[ABCDE-methodiek]].
|-
+
* Waarschuw zo snel mogelijk 112
! Uitvragen !! Klachten !! Symptomen
+
* Laat het slachtoffer zitten in een houding die hij prettig vindt, vaak is dit een [[halfzittende houding]].
|-
+
* Leg het slachtoffer bij [[bewusteloosheid]] eventueel in de [[stabiele zijligging]] op de aangedane zijde, tenzij er ernstige verdenking is op [[wervelletsel]].
| Vraag 1 <br> Vraag 2 <br> Vraag 3 || Klacht 1 <br> Klacht 2 <br> Klacht 3 || Symptoom 1 <br> Symptoom 2 <br> Symptoom 3 <br> Symptoom 4 <br> Symptoom 5
 
|}
 
  
 +
====Aandachtspunten====
 +
Soms wordt geadviseerd om het losliggende fragment te stabiliseren door de borstkas te verstevigen met een stevig stuk karton. In de reguliere hulpverlening in Nederland is hier echter in principe geen plaats voor.
  
===Handelen===
+
[[Categorie:Woordenlijst]][[Categorie:Trauma]]
Een slachtoffer met een fladderthorax moet zo snel mogelijk per ambulance naar het ziekenhuis. Omdat
 
 
 
een fladderthorax alleen ontstaat bij ernstige verkeersongevallen/ aanrijdingen, men moet dus ook
 
bedacht zijn op inwendige bloedingen (let dus op ‘shock’). Laat het slachtoffer in een halfzittende
 
houding zitten, tenzij er een sprake is van een shock of er sterke verdenking is op wervelletsels en druk
 
iets stevigs op de gebroken ribben (bijvoorbeeld een stuk karton of een boek), zodat ze minder op en
 
neer bewegen. Wees erg voorzichtig met manipulaties van het gebroken deel en voorkom dat je het
 
slachtoffer meer pijn doet. Als een slachtoffer in de stabiele zijligging gelegd wordt, dan gebeurt dat met
 
de gewonde zijde onder, om zo de gezonde long niet te belemmeren.
 
 
 
* Stap één van de behandeling
 
* Stap twee van de behandeling
 
* Stap drie van de behandeling
 
** Indien dit, dan dat
 
** Als dat, dan dit
 
* Stap vier van de behandeling
 
Zijn er dingen die echt niet vergeten moeten worden of essentieel zijn? Dan kunnen ze nogmaals extra in een kader benoemd worden:
 
{| class="wikitable"
 
|-
 
! Essentieel, vergeet niet:
 
|-
 
| Om je aan te melden voor de Eerste Hulp Wiki!
 
|}
 
 
 
===Overzicht Eerste Hulp===
 
Sommige thema's zijn erg uitgebreid en er kan veel verteld worden. Om het overzicht te bewaren voor beginnende én gevorderde Eerste Hulpverleners wordt een samenvatting van ieder onderwerp in onderstaand schema gezet:
 
 
 
{| class="wikitable"
 
|-
 
! Koptekst !! Ziektebeeld 1 !! Ziektebeeld 2
 
|-
 
| '''Situatie''' || Wat is er aan de hand? || Hoe is de situatie?
 
|-
 
| '''Verschijnselen''' || Klacht 1 <br> Klacht 2 <br> Symptoom 1 <br> Symptoom 2|| Symptoom 1 <br> Symptoom 2 <br> Symptoom 3 <br>
 
|-
 
| '''Conclusie''' || Ziektebeeld 1 || Ziektebeeld 2
 
|-
 
| '''Handelen''' || Aanwijzing 1 <br> Aanwijzing 2 <br> Bel 112! <br> Aanwijzing 4 || Aanwijzing 1 <br> Aanwijzing 2 <br> Bel 112! <br> Aanwijzing 4
 
|-
 
| '''Opmerkingen''' || Denk er aan om... || Doe vooral niet...
 
|}
 
 
 
Zoals in bovenstaand voorbeeld worden twee (of meerdere) ziektebeelden besproken. Soms is dat handig omdat ziektebeelden op elkaar lijken en het fijn is om in één schema de verschillen te zien.
 
 
 
===Achtergrondinformatie/Verdieping===
 
Sommige onderwerpen lenen zich voor verdieping voor gevorderde hulpverleners. Hier kan achtergrond informatie besproken worden, maar bijvoorbeeld ook:
 
====Professionele hulpverleners====
 
Wat doen professionele hulpverleners bij dit letsel. Let op, beschrijf hier alleen wat de mogelijkheden zijn. Diepgaande uitleg van (voorbehouden) handelingen wordt niet op prijs gesteld.
 
====Wat zijn andere technieken====
 
Beschrijf bijvoorbeeld welke andere technieken er mogelijk zijn, of vroeger gebruikt werden.
 

Huidige versie van 26 jan 2016 om 11:36

Auteur: Pim / Supervisor: Pim / Co-auteur: [[]] / Niveau: Gevorderd/Expert / Paginastatus: Incompleet. Laatste bewerking: Pim. Zie ook Handleiding.

Eerste Hulp Wiki zoekt schrijvers! Schrijf jij ook mee?


Een fladderthorax is een ernstig letsel van de borstkas (thorax) dat ontstaat na een ernstig ongeval waarbij grote kracht is uitgeoefend op de borstkas. Er is vaak sprake van een stomp trauma van de borstkas waarbij meerdere ribben gebroken zijn. Wanneer ribben slechts op 1 plaats gebroken zijn is er geen risico op het ontstaan van een fladderthorax. Echter, wanneer meerdere onder elkaar liggende ribben op twee of meer plaatsen gebroken zijn, kan een fladderthorax ontstaan.

Links: inademing. Rechts: uitademing.

Hierbij ontstaat een deel van de borstkas dat los komt te liggen en dat tegengesteld aan de ademhaling beweegt, ook wel 'paradoxale adembewegingen' genoemd. Bij een inademing beweegt de borstkas naar buiten toe, het losse fragment beweegt echter naar binnen, als het ware een stukje de borstkas in. Bij uitademing wordt de borstkas kleiner en beweegt deze naar binnen, het fragment blijft echter achter waardoor het lijkt of deze naar buiten beweegt. Een deel van de lucht wordt via de linker en rechter bronchus op en neer geblazen van de ene long naar de andere long. Dit wordt 'pendelluft' genoemd. Dit is ongunstig omdat deze lucht niet voorzien wordt van zuurstof en de koolstofdioxide niet wordt uitgeblazen.

Bij een fladderthorax is er meestal ook schade aan de long omdat deze door scherpe botpunten is aangeprikt. Hierdoor onstaat een klaplong of pneumothorax. Daarnaast is er bij een fladderthorax vaak ernstige kneuzing van de longen, wat snel leidt tot ernstig zuurstoftekort

Symptomen en klachten

Een fladderthorax is een ernstige bedreiging van de ademhaling en kan in korte tijd tot uitputting en zuurstoftekort leiden. De belangrijkste klachten en symptomen zijn:

  • Vervorming van de borstkas, met een losliggend fragment dat tegengesteld aan de ademhaling beweegt.
  • Bloeduitstortingen rondom het losliggende fragment.
  • Soms ook andere verwondingen op de borstkas. Soms tekenen van een spanningspneumothorax.
  • Ernstige kortademigheid, soms cyanose.
  • Ernstige pijn aan de borstkas.
  • Oppervlakkige (versnelde) ademhaling door pijn bij de ademhaling.
  • In een later stadium vertraagd de ademhaling als gevolg van uitputting, dit is een teken van een ernstige achteruitgang van de toestand van het slachtoffer.
  • Tekenen van shock.

Handelen

Een fladderthorax is een levensbedreigende aandoening, waarbij snel ingrijpen door professionele hulpverleners vereist is. Omdat een fladderthorax alleen ontstaat bij ernstige verkeersongevallen/ aanrijdingen, men moet dus ook bedacht zijn op inwendige bloedingen (let dus op ‘shock’). Laat het slachtoffer (indien mogelijk en geen verdenking op letsels van de nekwervelkolom in een halfzittende houding zitten.

Aandachtspunten

Soms wordt geadviseerd om het losliggende fragment te stabiliseren door de borstkas te verstevigen met een stevig stuk karton. In de reguliere hulpverlening in Nederland is hier echter in principe geen plaats voor.