Bewustzijnsstoornissen: verschil tussen versies

Uit Eerste Hulp Wiki
Ga naar: navigatie, zoeken
[gecontroleerde versie][gecontroleerde versie]
(→‎Behandeling)
 
(16 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
 +
{{Status|
 +
|mainauthor= [[Pim]]
 +
|coauthor= [[]]
 +
|controller=
 +
|supervisor= [[Pim]]
 +
|niveau= [[Handleiding#Niveau|Beginner/Gevorderd]]
 +
|status= [[Handleiding#Status|Concept]]
 +
}}
 +
 +
 +
'''Bewustzijnsstoornissen''' is een brede groep aandoeningen en symptomen die veranderingen in het '''bewustzijn''' geven. Een bewustzijnsstoornis is een symptoom, geen ziektebeeld op zich.
 +
 
==Bewustzijn==
 
==Bewustzijn==
 +
Om te kunnen spreken over stoornissen in het bewustzijn moeten we eerst definiëren wat het bewustzijn nu eigenlijk is. Onder bewustzijn kunnen vele dingen worden verstaan. Hier beperken wij ons tot de definitie die voor de Eerste Hulp van belang is.
 +
<br><br>
 +
Een normaal bewustzijn kan worden omschreven als de toestand waarin men besef heeft van zijn omgeving, prikkels uit zijn omgeving kan waarnemen en al dan niet doelgericht op deze prikkels kan reageren en een interactie kan aangaan. Men is instaat om gedachten te vormen en zaken te beoordelen. Er kan onderscheid worden gemaakt tussen de
 +
inhoud van het bewustzijn: waarnemingen, gevoelens, gedachten en intenties; en de activering van het bewustzijn: de mate van aandacht voor de omgeving, ook wel het bewustzijnsniveau. Op beide niveaus kan een stoornis zijn. Er is veel variatie binnen een normaal bewustzijn en soms zijn bepaalde aspecten sterker ontwikkeld dan andere, een volledig sluitende definitie is dan ook niet te geven.
 
   
 
   
−
Het normale bewustzijn kan beschreven worden als een toestand waarin men het besef heeft van
+
==Veranderingen in het bewustzijn==
 +
Het bewustzijn kan op vele manieren veranderd zijn. Iemand kan volledig buiten bewustzijn zijn, niet meer reageren op welke prikkel dan ook. Maar ook kunnen bepaalde aspecten veranderd zijn. Bijvoorbeeld door gebruik van drugs kan de waarneming en de reactie op de omgeving veranderen. De aandacht kan verminderd zijn. Een slachtoffer kan ook een verminderd bewustzijn hebben en niet meer adequaat reageren op prikkels uit zijn omgeving en zich in een slaperige toestand bevinden. Van volledig bewustzijn naar bewusteloosheid is een glijdende schaal, waarin sommige aspecten eerder of sterker zijn aangedaan dan andere.
 +
<br>
 +
<br>
 +
Er zijn zeer veel ziektebeelden die een stoornis of een verandering in het bewustzijn tot gevolg kunnen hebben. Op deze pagina bespreken we uitgebreid het begrip bewustzijn en bewusteloosheid. Er wordt verwezen naar de specifieke pagina's over de ziektebeelden die een stoornis kunnen veroorzaken.
 +
 
 +
===Oorzaken van veranderingen in het bewustzijn===
 +
* [[Hoofd- en hersenletsel]]
 +
* [[Zuurstoftekort]] als gevolg van [[luchtwegbelemmering]], [[stoornissen in de ademhaling]], [[shock]], [[koolstofmonoxide vergiftiging]], enzovoorts
 +
* [[Hartstilstand]] en stoornis in de [[circulatie]]
 +
* [[Vergiftigingen]]
 +
* [[Eerste_Hulp_bij_Alcohol_en_Drugs|Alcohol en drugsgebruik]]
 +
* [[Epilepsie]]
 +
* Hersentumoren
 +
* [[Hersenbloeding]]en, [[CVA]], [[Subarachnoïdale bloeding]]
 +
* [[Suikerziekte]]: [[hypoglykemie]] en [[hyperglykemie]]
 +
* [[Zwangerschapsvergiftiging]]
 +
* [[Elektriciteitsletsel]]
 +
 
 +
==Bewusteloosheid==
 +
 
 +
===Inleiding===
 +
 
 +
{{LinkBox1|
 +
|LinkCategorie= Algemeen
 +
|LinktitleOK= Hersenletsel en bewusteloosheid
 +
|LinkOK= http://www.ehbo.nl/tips/hersenletsel-bewusteloosheid/
 +
|LinktitleRK=
 +
|LinkRK=
 +
}}
 +
 
 +
We spreken over bewusteloosheid als er sprake is van een sterk gedaald  bewustzijn, waarbij het slachtoffer niet meer op prikkels uit zijn omgeving reageert en ook niet door middel van het toedienen van pijn te wekken is. Soms wordt gesproken over 'coma', deze term is echter in de Eerste Hulp in ongebruik geraakt. Meestal wordt aan coma gerefereerd als de toestand waarbij een patient kunstmatig in slaap gehouden wordt op de [[Intensive Care]].
 
   
 
   
−
diverse prikkels uit de omgeving en daarmee doelgericht de interactie kan aangaan, en waarin men
+
===Symptomen en klachten===
−
+
Bij bewusteloosheid reageert het slachtoffer niet op luid aanspreken en voorzichtig schudden aan de schouders. Ook een toegediende pijnprikkel levert geen reactie op. Meestal zijn de ogen gesloten. De skeletspieren verslappen, waardoor er het risico bestaat dat de tong de luchtweg blokkeert indien het slachtoffer op de rug ligt. Dit geeft een snurkende of afwezige ademhaling. Soms zijn er aanwijzingen te vinden over de oorzaak van het bewustzijn, zoals:
−
gedachten kan formuleren en beoordelen. In het bewustzijn wordt onderscheid gemaakt tussen de
+
* Een hoofdwond ([[hersenletsel]])
−
+
* Een tongbeet en urineverlies ([[epilepsie]])
−
inhoud van het bewustzijn: waarnemingen, gevoelens, gedachten en intenties; en de activering: de mate
+
* Een vergif, medicijnen, alcohol of drugs ([[Vergiftigingen]], [[Intoxicaties:AlcoholDrugs|alcohol en drugs]])
−
+
* Een roze of rode kleur ([[Koolstofmonoxide]], [[Hitteberoerte]])
−
van aandacht voor de omgeving, ook wel het bewustzijnsniveau. Zowel op het niveau van de inhoud als
+
* Ernstig bloedverlies of tekenen van shock
−
+
 
−
de activering kan het bewustzijn gestoord zijn.
+
===Behandeling===
−
+
Bij aankomst bij een bewusteloos slachtoffer dient eerst gecontroleerd te worden of het daadwerkelijk om bewusteloosheid gaat, of dat er bijvoorbeeld sprake is van een [[flauwte]]. Vervolgens worden de vitale functies gecontroleerd en veilig gesteld. Extra aandacht is nodig voor het [[vrijmaken van de luchtwegen]] doormiddel van de [[chinlift]] of de [[stabiele zijligging]]. Maak knellende kleding los en voorkom afkoeling. Voor een bewusteloos slachtoffer dient altijd [[Hulpdiensten:112|professionele hulp]] gewaarschuwd te worden.  
−
==Stoornissen in het bewustzijn==
+
<br>
 +
<br>
  
 +
Soms tref je een bewusteloos slachtoffer aan op zijn buik. Het is dan niet goed mogelijk om de vitale functies te controleren en moet het slachtoffer op zijn rug gedraaid worden. Dit doet men door middel van de [[buik-naar-rugligging]].
 +
Als het slachtoffer op de rug ligt, maakt men de luchtweg vrij doormiddel van de chinlift uit en controleert vervolgens de ademhaling. Is deze afwezig, bel dan direct [[Hulpdiensten:112|112]] en start met [[reanimatie]].
 +
<br>
 +
Is er ademhaling aanwezig, maar reageert het slachtoffer niet op aanspreken, schudden of andere
 +
prikkels, waarschuw dan [[Hulpdiensten:112|112]] en houd de luchtweg vrij met de [[chinlift]] of leg het slachtoffer in de [[stabiele zijligging]] (tenzij er mogelijk wervelletsel aanwezig is!).
 +
Let op: wees er bij bewusteloze slachtoffers die een ongeval hebben doorgemaakt altijd op bedacht dat er sprake kan zijn van (nek)wervelletsels. Onnodig bewegen van het slachtoffer moet dan zoveel mogelijk worden voorkomen.
  
−
Bewusteloosheid
+
[[Categorie:Trauma]]
−
+
[[Categorie:Onwelwordingen]]
−
Inleiding
+
[[Categorie:Bewustzijnsstoornissen]]
−
+
[[Categorie:Hoofd- en_hersenletsel]]
−
Bij een sterk gedaald bewustzijn spreekt men van bewusteloosheid of coma als bij het aanspreken en
 
−
 
−
stimuleren door het toedienen van prikkels de ogen niet geopend worden, geen opdrachten worden
 
−
 
−
uitgevoerd en er geen verbale (spraak) reacties zijn. De diepte van het bewustzijn kan dan alleen nog
 
−
 
−
maar bepaald worden via bepaalde motorische reacties op pijnprikkels. Deze mate van
 
−
 
−
bewustzijnsdaling wordt meestal vastgelegd met de Glascow Coma Schaal (zie paragraaf GCS/EMV).
 
−
 
−
Bij een E1, M5, V2-score of lager (GCSD8) wordt de toestand als comateus gezien.
 
−
 
−
Pathofysiologie
 
−
 
−
Stoornissen in het bewustzijn kunnen veroorzaakt worden door stoornissen in de structuren die
 
−
 
−
betrokken zijn bij het bewustzijn. Deze stoornissen kunnen ontstaan door trauma’s, tumoren, bloedingen,
 
−
 
−
infarcten, inklemmingen, ontstekingen, metabole stoornissen, intoxicaties en epilepsie.
 
−
 
−
Symptomen en klachten
 
−
 
−
Bij coma worden bij het aanspreken en stimuleren de ogen niet geopend, worden er geen opdrachten
 
−
 
−
uitgevoerd en zijn er geen verbale reacties. Het slachtoffer reageert dus niet op aanspreken,
 
−
 
−
aanschudden of pijnprikkels. Dikwijls treedt er verslapping op van de dwarsgestreepte spieren,
 
−
 
−
waardoor het slachtoffer slap is, maar ook het gevaar ontstaat dat de tong en tongbasis achter in de
 
−
 
−
keel zakt als men op de rug ligt. Hierdoor kan een gedeeltelijke of volledige afsluiting ontstaan van de
 
−
 
−
luchtweg. Dit geeft een snurkende of afwezige ademhaling.
 
−
 
−
Handelen
 
−
 
−
In het protocol DRS. ABCDE wordt er onderscheid gemaakt tussen een slachtoffer dat wel of niet bij
 
−
 
−
bewustzijn is. Voor het bewusteloze slachtoffer is er een apart protocol. Na aankomst bij het slachtoffer
 
−
 
−
worden eerst de vitale functies gecontroleerd volgens het protocol DRS.ABC(DE).
 
−
 
−
Voor een bewusteloos slachtoffer dient altijd professionele hulp gewaarschuwd te worden en men moet
 
−
 
−
de vitale functies blijven controleren. Het is bij een comateus persoon van levensbelang de ademweg
 
−
 
−
vrij te blijven houden en ademhaling te bewaken. Door middel van de chinlift of stabiele zijligging kan de
 
−
 
−
ademweg vrij gehouden of vrijgemaakt worden. De ademhaling kan vergemakkelijkt worden door
 
−
 
−
knellende kleding los te maken. Tevens kan men bescherming bieden tegen afkoeling door het gebruik
 
−
 
−
van een deken.
 
−
 
−
Om de vitale functies van een
 

Huidige versie van 24 mei 2013 om 23:51

Auteur: Pim / Supervisor: Pim / Co-auteur: [[]] / Niveau: Beginner/Gevorderd / Paginastatus: Concept. Laatste bewerking: Pim. Zie ook Handleiding.

Eerste Hulp Wiki zoekt schrijvers! Schrijf jij ook mee?


Bewustzijnsstoornissen is een brede groep aandoeningen en symptomen die veranderingen in het bewustzijn geven. Een bewustzijnsstoornis is een symptoom, geen ziektebeeld op zich.

Bewustzijn

Om te kunnen spreken over stoornissen in het bewustzijn moeten we eerst definiëren wat het bewustzijn nu eigenlijk is. Onder bewustzijn kunnen vele dingen worden verstaan. Hier beperken wij ons tot de definitie die voor de Eerste Hulp van belang is.

Een normaal bewustzijn kan worden omschreven als de toestand waarin men besef heeft van zijn omgeving, prikkels uit zijn omgeving kan waarnemen en al dan niet doelgericht op deze prikkels kan reageren en een interactie kan aangaan. Men is instaat om gedachten te vormen en zaken te beoordelen. Er kan onderscheid worden gemaakt tussen de inhoud van het bewustzijn: waarnemingen, gevoelens, gedachten en intenties; en de activering van het bewustzijn: de mate van aandacht voor de omgeving, ook wel het bewustzijnsniveau. Op beide niveaus kan een stoornis zijn. Er is veel variatie binnen een normaal bewustzijn en soms zijn bepaalde aspecten sterker ontwikkeld dan andere, een volledig sluitende definitie is dan ook niet te geven.

Veranderingen in het bewustzijn

Het bewustzijn kan op vele manieren veranderd zijn. Iemand kan volledig buiten bewustzijn zijn, niet meer reageren op welke prikkel dan ook. Maar ook kunnen bepaalde aspecten veranderd zijn. Bijvoorbeeld door gebruik van drugs kan de waarneming en de reactie op de omgeving veranderen. De aandacht kan verminderd zijn. Een slachtoffer kan ook een verminderd bewustzijn hebben en niet meer adequaat reageren op prikkels uit zijn omgeving en zich in een slaperige toestand bevinden. Van volledig bewustzijn naar bewusteloosheid is een glijdende schaal, waarin sommige aspecten eerder of sterker zijn aangedaan dan andere.

Er zijn zeer veel ziektebeelden die een stoornis of een verandering in het bewustzijn tot gevolg kunnen hebben. Op deze pagina bespreken we uitgebreid het begrip bewustzijn en bewusteloosheid. Er wordt verwezen naar de specifieke pagina's over de ziektebeelden die een stoornis kunnen veroorzaken.

Oorzaken van veranderingen in het bewustzijn

Bewusteloosheid

Inleiding

Snelle Eerste Hulp tips?
ehbo.nl
Hersenletsel en bewusteloosheid

We spreken over bewusteloosheid als er sprake is van een sterk gedaald bewustzijn, waarbij het slachtoffer niet meer op prikkels uit zijn omgeving reageert en ook niet door middel van het toedienen van pijn te wekken is. Soms wordt gesproken over 'coma', deze term is echter in de Eerste Hulp in ongebruik geraakt. Meestal wordt aan coma gerefereerd als de toestand waarbij een patient kunstmatig in slaap gehouden wordt op de Intensive Care.

Symptomen en klachten

Bij bewusteloosheid reageert het slachtoffer niet op luid aanspreken en voorzichtig schudden aan de schouders. Ook een toegediende pijnprikkel levert geen reactie op. Meestal zijn de ogen gesloten. De skeletspieren verslappen, waardoor er het risico bestaat dat de tong de luchtweg blokkeert indien het slachtoffer op de rug ligt. Dit geeft een snurkende of afwezige ademhaling. Soms zijn er aanwijzingen te vinden over de oorzaak van het bewustzijn, zoals:

Behandeling

Bij aankomst bij een bewusteloos slachtoffer dient eerst gecontroleerd te worden of het daadwerkelijk om bewusteloosheid gaat, of dat er bijvoorbeeld sprake is van een flauwte. Vervolgens worden de vitale functies gecontroleerd en veilig gesteld. Extra aandacht is nodig voor het vrijmaken van de luchtwegen doormiddel van de chinlift of de stabiele zijligging. Maak knellende kleding los en voorkom afkoeling. Voor een bewusteloos slachtoffer dient altijd professionele hulp gewaarschuwd te worden.

Soms tref je een bewusteloos slachtoffer aan op zijn buik. Het is dan niet goed mogelijk om de vitale functies te controleren en moet het slachtoffer op zijn rug gedraaid worden. Dit doet men door middel van de buik-naar-rugligging. Als het slachtoffer op de rug ligt, maakt men de luchtweg vrij doormiddel van de chinlift uit en controleert vervolgens de ademhaling. Is deze afwezig, bel dan direct 112 en start met reanimatie.
Is er ademhaling aanwezig, maar reageert het slachtoffer niet op aanspreken, schudden of andere prikkels, waarschuw dan 112 en houd de luchtweg vrij met de chinlift of leg het slachtoffer in de stabiele zijligging (tenzij er mogelijk wervelletsel aanwezig is!). Let op: wees er bij bewusteloze slachtoffers die een ongeval hebben doorgemaakt altijd op bedacht dat er sprake kan zijn van (nek)wervelletsels. Onnodig bewegen van het slachtoffer moet dan zoveel mogelijk worden voorkomen.

Overgenomen van "http://www.eerstehulpwiki.nl/wiki/index.php?title=Bewustzijnsstoornissen&oldid=5821"