Schedelbasis fractuur: verschil tussen versies

Uit Eerste Hulp Wiki
Ga naar: navigatie, zoeken
[gecontroleerde versie][gecontroleerde versie]
Regel 1: Regel 1:
 +
{{Status|
 +
|mainauthor= [[Pim]]
 +
|coauthor= [[]]
 +
|supervisor= [[Pim]]
 +
|niveau= [[Handleiding#Niveau|Gevorderd]]
 +
|status= [[Handleiding#Status|Incompleet]]
 +
}}
 +
 
===Inleiding===
 
===Inleiding===
De schedelbasis is het deel van de schedel waarop de hersenen liggen en waardoor diverse zenuwen en bloedvaten de schedel verlaten of inkomen. De schedelbasis is een relatief stevig bot waarvoor veel geweldig nodig is om het te breken. De schedelbasisfractuur komt dan ook met name voor bij een [[hoogenergetisch trauma]] of wanneer grof geweld op het hoofd wordt uitgeoefend. Vaak is er behalve een fractuur ook sprake van ernstig [[hersenletsel]], zoals het [[epiduraal hematoom]] en [[hersenkneuzing]]. Behalve een verhoogd risico op hersenletsels is er door het [[ongevalsmechanisme]] vaak ook een verhoogd risico op wervelletsel.
+
De schedelbasis is het deel van de schedel waarop de hersenen liggen en waardoor diverse zenuwen en bloedvaten de schedel verlaten of inkomen. De schedelbasis is een relatief stevig bot waarvoor veel geweldig nodig is om het te breken. De schedelbasisfractuur komt dan ook met name voor bij een [[hoogenergetisch trauma]] of wanneer grof geweld op het hoofd wordt uitgeoefend. Vaak is er behalve een fractuur ook sprake van ernstig [[hersenletsel]], zoals het [[epiduraal hematoom]] en [[hersenkneuzing]]. Er is behalve risico op hersenletsels door het [[ongevalsmechanisme]] ook een verhoogd risico op [[wervelletsel]].
  
 
===Symptomen en klachten===
 
===Symptomen en klachten===
De symptomen van een schedelbasisfractuur gaan vaak samen met die van andere [[hersenletsels]]. Kenmerkend voor de schedelbasisfractuur is behalve hoofdpijn, het lekken van hersenvocht ([[liquor]]) uit de neus of oren. Hersenvocht is een heldere vloeistof die lijkt op water. Men moet dan ook goed kijken om deze lekkage te kunnen zien. Vaak is er ook sprake van bloedverlies uit de neus of uit de oren, waarbij het hersenvocht met het bloed vermengd is. Een bloeding uit de oren is altijd verdacht. Een neusbloeding is echter lastiger. Om te zien of er heresnvocht in het bloed aanwezig is kan men een gaasje pakken en hierop een druppel bloed leggen. Dit droogt in. Indien rondom de druppel bloed een gele kring ontstaat, het zogenaamde '[[halo-sign]]' is er hersenvocht met bloed vermengd. Soms raken de zenuwen die door de schedelbasis lopen beschadigd en kan er een verlamming van de aangezichtszenuw optreden ([[nervus facialis]]). Vaak wordt bij een scheldebasisfractuur ook een bloeduitstorting rondom beide ogen gezien, als gevolg van de lekkage van bloed in de oogkas. Dit wordt '[[racoon-eyes]]' genoemd. Ditzelfde kan ontstaan achter de oren in het rotsbeen, waarbij dit zich vult met bloed en een bloeduitstorting achter de oren ontstaat, het zogenaamde '[[battle-sign]]'. Deze worden echter vaak pas na enkele uren na het ongeval zichtbaar.
+
De symptomen van een schedelbasisfractuur gaan vaak samen met die van andere [[hersenletsels]]. Afhankelijk van waar de fractuur in de schedelbasis zit treden specifieke symptomen op:
<br><br>
+
* In de voorste schedelgroeve: bloeduitstortingen rond de ogen (het [[brilhematoom]] of [[racoon eyes]], lekkage van bloed en hersenvocht uit de neus (zie ook [[halo-sign]] en uitvalsverschijnselen van [[hersenzenuwen]] met stoornissen in het zien en de reuk als gevolg.
Net zoals bij andere [[hersenletsels]] is er vaak bewusteloosheid als gevolg van de klap of bloedingen in het hoofd, hoofdpijn, onrust, misselijkheid en braken. Ook kan er een [[verschil in pupilgrootte]] optreden door afknelling van zenuwen of verhoogde druk in de schedel. Soms treedt er [[Cheyne-Stokes-ademhaling]] op. [[Cheyne-Stokes-ademhaling]]
+
* In de middelste schedelgroeve: bloeduitstorting achter het oor (het [[Battle-sign]]), verlies bloed en hersenvocht uit het oor en uitvalsverschijnselen van [[hersenzenuwen]] met aangezichtsverlamming en stoornissen in het gehoor en evenwicht als gevolg.  
is een afwisselend diepe ademhaling met tussenpozen van vrijwel volkomen [[ademstilstand]].
 
  
{| class="wikitable"
+
Daarnaast is er  hoofdpijn, misselijkheid, braken en kunnen er tekenen zijn van bloedingen in de schedel, zoals het [[epiduraal hematoom]]. De lekkage van hersenvocht is is vaak lastig te herkennen, het is een heldere vloeistof die lijkt op water. Vaak is er ook sprake van bloedverlies uit de neus of uit de oren, waarbij het hersenvocht met het bloed vermengd is. Een bloeding uit de oren is altijd verdacht. Een neusbloeding is echter lastiger. Om te zien of er hersenvocht in het bloed aanwezig is kan men een gaasje pakken en hierop een druppel bloed leggen. Dit droogt in. Indien rondom de druppel bloed een gele kring ontstaat, het zogenaamde '[[halo-sign]]' is er hersenvocht met bloed vermengd.
|-
+
 
! Uitvragen !! Klachten !! Symptomen
+
Het [[brilhematoom]] en [[Battle-sign]] worden vaak pas na enkele uren zichtbaar, ze zij niet direct na het trauma aanwezig.
|-
+
 
| Vraag 1 <br> Vraag 2 <br> Vraag 3 || Klacht 1 <br> Klacht 2 <br> Klacht 3 || Symptoom 1 <br> Symptoom 2 <br> Symptoom 3 <br> Symptoom 4 <br> Symptoom 5
+
Net zoals bij andere [[hersenletsels]] is er vaak [[bewusteloosheid]] als gevolg van de klap of bloedingen in het hoofd, hoofdpijn, onrust, misselijkheid en braken. Ook kan er een [[verschil in pupilgrootte]] optreden door afknelling van zenuwen of verhoogde druk in de schedel. Soms treedt er [[Cheyne-Stokes-ademhaling]] op. [[Cheyne-Stokes-ademhaling]] is een afwisselend diepe ademhaling met tussenpozen van vrijwel volkomen [[ademstilstand]].
|}
 
  
 
===Handelen===
 
===Handelen===
Regel 21: Regel 27:
 
* Immobiliseer de nek
 
* Immobiliseer de nek
 
* Bewaak de [[vitale functies]]
 
* Bewaak de [[vitale functies]]
 
===Overzicht Eerste Hulp===
 
Sommige thema's zijn erg uitgebreid en er kan veel verteld worden. Om het overzicht te bewaren voor beginnende én gevorderde Eerste Hulpverleners wordt een samenvatting van ieder onderwerp in onderstaand schema gezet:
 
 
{| class="wikitable"
 
|-
 
! Koptekst !! Ziektebeeld 1 !! Ziektebeeld 2
 
|-
 
| '''Situatie''' || Wat is er aan de hand? || Hoe is de situatie?
 
|-
 
| '''Verschijnselen''' || Klacht 1 <br> Klacht 2 <br> Symptoom 1 <br> Symptoom 2|| Symptoom 1 <br> Symptoom 2 <br> Symptoom 3 <br>
 
|-
 
| '''Conclusie''' || Ziektebeeld 1 || Ziektebeeld 2
 
|-
 
| '''Handelen''' || Aanwijzing 1 <br> Aanwijzing 2 <br> Bel 112! <br> Aanwijzing 4 || Aanwijzing 1 <br> Aanwijzing 2 <br> Bel 112! <br> Aanwijzing 4
 
|-
 
| '''Opmerkingen''' || Denk er aan om... || Doe vooral niet...
 
|}
 
 
Zoals in bovenstaand voorbeeld worden twee (of meerdere) ziektebeelden besproken. Soms is dat handig omdat ziektebeelden op elkaar lijken en het fijn is om in één schema de verschillen te zien.
 
 
===Achtergrondinformatie/Verdieping===
 
Sommige onderwerpen lenen zich voor verdieping voor gevorderde hulpverleners. Hier kan achtergrond informatie besproken worden, maar bijvoorbeeld ook:
 
====Professionele hulpverleners====
 
Wat doen professionele hulpverleners bij dit letsel. Let op, beschrijf hier alleen wat de mogelijkheden zijn. Diepgaande uitleg van (voorbehouden) handelingen wordt niet op prijs gesteld.
 
====Wat zijn andere technieken====
 
Beschrijf bijvoorbeeld welke andere technieken er mogelijk zijn, of vroeger gebruikt werden.
 
 
==Ander ziektebeeld binnen dit ziektebeeld==
 
Nog een ander ziektebeeld beschrijven dat past bij dit ziektebeeld of er een onderdeel van is? Bijvoorbeeld: Diabetes Mellitus is onderverdeeld in Hypoglycemie en Hyperglycemie. Dat wordt dan met de Niveau 2 kop aangeduid. Voor de onderverdeling zoals bovenstaand gebruikt men de Niveau 3 kop.
 
 
  
 
[[Categorie:Trauma]]
 
[[Categorie:Trauma]]
 
[[Categorie:Hoofd-_en_hersenletsel]]
 
[[Categorie:Hoofd-_en_hersenletsel]]

Versie van 10 sep 2011 om 16:58

Auteur: Pim / Supervisor: Pim / Co-auteur: [[]] / Niveau: Gevorderd / Paginastatus: Incompleet. Laatste bewerking: Pim. Zie ook Handleiding.

Eerste Hulp Wiki zoekt schrijvers! Schrijf jij ook mee?

Inleiding

De schedelbasis is het deel van de schedel waarop de hersenen liggen en waardoor diverse zenuwen en bloedvaten de schedel verlaten of inkomen. De schedelbasis is een relatief stevig bot waarvoor veel geweldig nodig is om het te breken. De schedelbasisfractuur komt dan ook met name voor bij een hoogenergetisch trauma of wanneer grof geweld op het hoofd wordt uitgeoefend. Vaak is er behalve een fractuur ook sprake van ernstig hersenletsel, zoals het epiduraal hematoom en hersenkneuzing. Er is behalve risico op hersenletsels door het ongevalsmechanisme ook een verhoogd risico op wervelletsel.

Symptomen en klachten

De symptomen van een schedelbasisfractuur gaan vaak samen met die van andere hersenletsels. Afhankelijk van waar de fractuur in de schedelbasis zit treden specifieke symptomen op:

  • In de voorste schedelgroeve: bloeduitstortingen rond de ogen (het brilhematoom of racoon eyes, lekkage van bloed en hersenvocht uit de neus (zie ook halo-sign en uitvalsverschijnselen van hersenzenuwen met stoornissen in het zien en de reuk als gevolg.
  • In de middelste schedelgroeve: bloeduitstorting achter het oor (het Battle-sign), verlies bloed en hersenvocht uit het oor en uitvalsverschijnselen van hersenzenuwen met aangezichtsverlamming en stoornissen in het gehoor en evenwicht als gevolg.

Daarnaast is er hoofdpijn, misselijkheid, braken en kunnen er tekenen zijn van bloedingen in de schedel, zoals het epiduraal hematoom. De lekkage van hersenvocht is is vaak lastig te herkennen, het is een heldere vloeistof die lijkt op water. Vaak is er ook sprake van bloedverlies uit de neus of uit de oren, waarbij het hersenvocht met het bloed vermengd is. Een bloeding uit de oren is altijd verdacht. Een neusbloeding is echter lastiger. Om te zien of er hersenvocht in het bloed aanwezig is kan men een gaasje pakken en hierop een druppel bloed leggen. Dit droogt in. Indien rondom de druppel bloed een gele kring ontstaat, het zogenaamde 'halo-sign' is er hersenvocht met bloed vermengd.

Het brilhematoom en Battle-sign worden vaak pas na enkele uren zichtbaar, ze zij niet direct na het trauma aanwezig.

Net zoals bij andere hersenletsels is er vaak bewusteloosheid als gevolg van de klap of bloedingen in het hoofd, hoofdpijn, onrust, misselijkheid en braken. Ook kan er een verschil in pupilgrootte optreden door afknelling van zenuwen of verhoogde druk in de schedel. Soms treedt er Cheyne-Stokes-ademhaling op. Cheyne-Stokes-ademhaling is een afwisselend diepe ademhaling met tussenpozen van vrijwel volkomen ademstilstand.

Handelen

Het waarschuwen van professionele hulp is essentieel omdat er sprake is van een zeer ernstig schedelhersenletsel. Het slachtoffer kan het beste plat worden neergelegd, waarbij men zorg draagt voor stabilisatie van de nek om verergering van eventuele wervelletsels te voorkomen.