Insectenbeten: verschil tussen versies

Versie van 29 mei 2011 om 19:35

Bijna iedereen wordt wel eens gestoken door een insect. De meest voorkomende insectenbeten zijn van muggen, mieren, wespen, bijen en hommels. Voor informatie over tekenbeten zie Tekenbeet De meeste insecten (met uitzondering van muggen) steken uit zelfverdediging. Wespen kunnen meerdere keren steken; bijen slechts 1 keer, daarom zullen deze ook niet snel steken. Bij een steek wordt een kleine hoeveelheid gif in het lichaam gepompt. Alleen vrouwtjes-insecten kunnen steken. De angel is oorspronkelijk ontwikkeld als legboor om eitjes te leggen, maar is later doorontwikkeld tot angel met gifklieren. Op de plaats van de steek ontstaat een ontstekingsreactie die gekenmerkt wordt door roodheid, zwelling, warm en pijn. Vaak is er ook sprake van jeuk.

Bijen- en wespensteken worden direct gevolgd door pijn, terwijl dit bij muggen meestal niet zo is. Bij een bijensteek blijft de angel achter waarna de bij overlijdt, bij wespen is dit niet het geval. Zolang de angel met het gifpompje in het lichaam zit, blijft deze gif naar binnen pompen. Het is dus belangrijk om de angel er zo snel mogelijk uit te halen.

Bijensteek

Verwijder het gifpompje nooit met de vingers of een pincet, hiermee wordt alsnog het gifpompje leeg gedrukt waardoor het gif in het lichaam van het slachtoffer komt. Ga als volgt te werk:

• Plaats de nagel van middel- of ringvinger net onder het gifpompje. Een alternatief is het hoekje van een (bank)pasje.
• Schep nu met een krabbende beweging de angel met het gifpompje uit het lichaam
• Gooi de angel voorzichtig weg
• Eventueel kan gif dat toch in de huid is gekomen eruit gezogen worden
• Pijn en jeuk kunnen verminderd worden door het aanbrengen van een crème zoals Azaron of Nestosyl.

Wespensteek

Als de angel niet meer in de huid zit zoals bij een wespen- of hommelsteek of na verwijdering van de angel, kan het gif uit de wond worden gezogen. Dit kan door met de mond hard op wond te zuigen of door gebruik te maken van een vacuümpompje (Aspivenin) Het pompje kan ook gebruikt worden voor beten van giftige insecten, slangen en schorpioenen.

Ga als volgt te werk:

1. Bevestig het meest geschikte zuignapje op het uiteinde van het pompje
2. Trek de zuiger helemaal uit
3. Plaats het pompje op de beet of steek
4. Druk het pompje helemaal in zodat het vacuüm ontstaat
5. Laat de pomp 2 tot 3 minuten zitten. Eventueel kan deze tijd verlengd worden
6. Haal de druk van de zuiger door het topje van de zuiger met de duim omhoog te drukken
7. Reinig de huis en het zuignapje met een desinfectiemiddel zoals Sterilon

Allergische reactie/ anafalactische shock

Sommige mensen zijn overgevoelig voor een insectenbeet. Dit kan zich uiten in een wat ernstigere reactie tot aan een anafylactische shock Mensen die bekend zijn met ernstige overgevoeligheid hebben vaak een pompje bij zich met adrenaline (Epi-pen®). Door het injecteren van adrenaline wordt een shock verminderd of voorkomen. In principe is injecteren een voorbehouden handeling, maar omdat dit een levensreddende handeling is moet een eerste hulpverlener deze handeling zeker niet laten. De Epi-pen® is een autoinjector. Dit wil zeggen dat het een voorgevulde spuit is met een automatisch injectiemechanisme voor éénmalig gebruik.

Voor de gebruikersinstructie zie Epi-pen

Belangrijk: Het gebruik van de Epi-pen® stopt de anafylactische reactie niet. Het slachtoffer moet dus zo snel mogelijk naar het ziekenhuis, bel hiervoor 112 en zeg dat het om een anafylactische reactie gaat. Houd tot de aankomst van de ambulance het slachtoffer goed in de gaten en controleer de vitale functies.

Steek in mond of keel

Bij een steek in de mond of in de keel moet het slachtoffer altijd door een arts gezien worden. Door zwelling kan de luchtwegworden afgesloten. Zwelling kan gedeeltelijk worden voorkomen met ijs en koude dranken.

Overzicht eerste hulp

1. Verwijder de eventuele angel
2. Zuig met de mond of met een vacuüm hard op de wond
3. Smeer een anti-insectenbeetmiddel (zoals Azaron of Nestosyl) op de plaats van de steek
4. Vraag aan het slachtoffer of deze allergisch is voor bepaalde insectenbeten. Wees altijd bedacht op een eventuele anafalactische shock
5. Breng het slachtoffer direct naar een arts bij steken in de mond of in de keel.