Epilepsie

Auteur: Pim / Supervisor: Pim / Co-auteur: [[]] / Niveau: Beginner/Gevorderd / Paginastatus: Incompleet. Laatste bewerking: Pim. Zie ook Handleiding. Eerste Hulp Wiki zoekt schrijvers! Schrijf jij ook mee?

Inleiding

Epilepsie, in de volksmond ook wel de 'vallende ziekte' genoemd is een aandoening die relatief veel voorkomt en erg bekend is onder de bevolking. Epilepsie treedt op in aanvallen, die ook wel insulten of convulsies worden genoemd. Epilepsie kenmerkt zich door plotseling optredende aanvallen, meestal met bewustzijnsverlies, waarbij het slachtoffer verstrakt, trekkingen krijgt, en vervolgens enige tijd buiten bewustzijn is. Ook zijn er kleine aanvallen waarbij het bewustzijn intact kan blijven en een repeterende beweging gemaakt wordt. Er zijn zeer veel verschillende soorten epilepsie.
Epilepsie is een tijdelijke stoornis in de hersenen, waarbij hersencellen plotseling tegelijkertijd gaan ontladen. Een Indien slechts één gebied is aangedaan spreekt men van een partiële (gedeeltelijke) aanval, de symptomen zullen dan ook gerelateerd zijn aan het gebied waar de aanval zich afspeelt. Het bewustzijn blijft bij een partiële aanval meestal intact. Indien de hele hersenen betrokken zijn bij de aanval is het bewustzijn altijd gestoord en spreekt men van een gegeneraliseerde aanval.

Klachten en Symptomen

Epilepsie kent veel verschillende uitingsvormen. Sommige, zoals de gegeneraliseerde aanval, zijn overduidelijk en kunnen bijna niet als epilepsie gemist worden. Een aantal vormen zijn echter veel subtieler en niet altijd direct te herkennen. De plaats in de hersenen waar de aanval zich afspeelt is sterk bepalend voor de verschijnselen. Bewustzijnsverlies is een kenmerkende eigenschap voor de gegeneraliseerde aanval. Bij een partiele aanval, waarbij een deel van de hersenen meedoet is het bewustzijn vaak intact. Een uitzondering hierop is de complex-partiele aanval, waarbij het bewustzijn meestal gestoord is. Soms kan een aanval partieel beginnen en later generaliseren.

Een gegeneraliseerde aanval kenmerkt zich symmetrische samentrekking van de spieren, wat er uit ziet als schokken. Dit wordt een tonisch-clonisch insult genoemd. Dit begint acuut met een verkramping van armen en benen, snel gevolgd door heftige, meestal symmetrische, regelmatige spierschokken. De aanval begint vaak met een gil door de plotselinge samentrekking van de spieren en soms bijt het slachtoffer hierbij op zijn wang of tong. Dit kan bloederig schuim rond de mond geven. Soms treedt tijdens een aanval urineverlies op. Het slachtoffer is tijdens de aanval bewusteloos en niet te wekken. De meeste aanvallen stoppen binnen twee à drie minuten. Een epileptisch insult is lichamelijk erg zwaar en als de aanval afgelopen is zal het slachtoffer nog enige tijd (maximaal 15 minuten) bewusteloos zijn. Als hij wakker wordt is hij doorgaans erg vermoeid. Het slachtoffer kan na een aanval nog enige tijd verward zijn.

Sommige aanvallen duren langer dan een paar minuten of blijft het slachtoffer langer dan 15 minuten bewusteloos en worden dan een 'status epilepticus' genoemd. Tijdens een aanval stopt vaak de ademhaling en kan iemand blauw aanlopen. Dit leidt tot een tekort aan zuurstof en bij een lang durende aanval kan dit tot ernstige stoornissen in de vitale functies leiden. Dit is een levensbedreigende situatie waarvoor professionele hulp moet worden ingeschakeld.

Behandeling

Centraal bij de Eerste Hulp aan een slachtoffer met een epileptische aanval staat het voorkomen van letsel bij het slachtoffer en het veilig stellen van de vitale functies. Het is belangrijk dat de duur van de aanval geregistreerd wordt. Een eenmaal begonnen aanval kan niet door eerstehulpverleners gestopt worden. Maak de omgeving rond het slachtoffer vrij, zodat hij zich niet kan verwonden aan voorwerpen. Het heeft geen zin om de bewegingen tegen te houden, dit kan zelfs meer schade veroorzaken door de enorme kracht die vrijkomt bij een aanval. Een tongbeet kan men niet voorkomen, het wordt dan ook afgeraden om iets tussen de tanden van het slachtoffer te steken.

Zodra de aanval is gestopt controleert men de vitale functies en wordt het slachtoffer in de stabiele zijligging gelegd. Blijf regelmatig de vitale functies controleren. In principe hoeft bij een slachtoffer dat bekend is met epilepsie geen ambulance gebeld te worden, tenzij de aanval langer dan een paar minuten duurt of de bewusteloosheid aanhoud. Indien het slachtoffer voor het eerste een epileptische aanval doormaakt, moet hij altijd naar het ziekenhuis voor verder onderzoek omdat er sprake kan zijn van een ernstige oorzaak. Voor een insult na een trauma, medicatie of druggebruik moet altijd 112 gebeld worden.

Leg de duur en het verloop van de aanval goed vast, omdat dit van belang kan zijn voor de professionals.

Externe links

Eerste Hulp bij Epilepsie: http://www.epilepsie.nl/informatie/eerst_hulp