Afsluiting van bloedvaten in de benen
| Auteur: Pim / Supervisor: Pim / Co-auteur: {{{coauthor}}} / Niveau: Gevorderd / Paginastatus: Concept. Laatste bewerking: Pim. Zie ook Handleiding. Eerste Hulp Wiki zoekt schrijvers! Schrijf jij ook mee? |
Afsluiting van de bloedvaten komt in onze maatschappij steeds vaker voor als gevolg van aderverkalking. Doordat er als gevolg van afzetting van vetten en afvalstoffen in de wand van de bloedvaten vernauwingen in de slagaders optreden, kan de bloeddoorstroming naar de benen afnemen. Soms gebeurt dit heel plotseling als er een bloedstolsel ontstaat in een bloedvat (embolie), waardoor het vat wordt afgesloten en de bloeddoorstroming geheel of bijna geheel wordt belemmerd.
Een volledige afsluiting van een bloedvat in de benen geeft vrij plotseling veel pijn, zonder dat een duidelijk ongeval aan vooraf is gegaan. Het been wordt koud en ziet bleek. De capillary refill in de tenen is verlaagd of afwezig en de slagaders in de voet zijn niet langer te voelen. Indien niet tijdig wordt ingegrepen door de vaatchirurg kan er door zuurstoftekort blijvende schade ontstaan.
Soms geeft ook een onvolledige afsluiting door een vernauwing in de slagaders klachten bij inspanning, de zogenaamde etalagebenen. De medische term hiervan is claudicatio intermittens. De term etalagebenen is afkomstig van het feit dat mensen bij langere afstanden lopen als gevolg van zuurstoftekort in de kuitspieren pijn in de benen krijgen en dan even stil moeten staan om de pijnklachten te laten zakken. Deze pijn treedt op wanneer er meer zuurstofvraag is in de spieren dan dat door de bloedvaten kan worden aangevoerd.
Bij etalagebenen is er pijn in de benen of kuiten die ontstaat bij inspanning en zakt bij rust. Soms is er sprake van koude voeten en de capillary refill kan vertraagd zijn. Wanneer het been wordt opgetild wordt deze vaak bleek omdat de vernauwing ervoor zorgt dat er onvoldoende bloeddruk is in het been om tegen de zwaartekracht in te pompen. Wanneer men het been laat hangen kleurt deze vaak weer roze.
Beide aandoeningen zijn een teken van (ernstige) aderverkalking en kunnen een voorbode zijn van andere hart- en vaatziekten.
Eerste Hulp
- Bij een volledige afsluiting moet professionele hulp worden ingeschakeld in de vorm van een huisarts. Hierbij is enige haast, immers als de afsluiting te lang duurt kan door zuurstoftekort blijvende schade aan de spieren en omliggende weefsels optreden. De inspanning wordt uiteraard volledig gestaakt.
- bij een onvolledige afsluiting, zoals 'etalagebenen' moet de inspanning gestaakt worden. In rust gaan de klachten doorgaans snel over. Indien de klachten voor het eerst optreden moet het slachtoffer zich melden bij de huisarts voor verder onderzoek en behandeling van de aandoening. De vernauwing kan toenemen en in de toekomst leiden tot een volledige afsluiting.
