Kneuzingen en breuken van de ribben

Auteur: Pim / Supervisor: Pim / Co-auteur: [[]] / Niveau: Beginner / Paginastatus: Incompleet. Laatste bewerking: Pim. Zie ook Handleiding. Eerste Hulp Wiki zoekt schrijvers! Schrijf jij ook mee?

Kneuzingen en breuken van de ribben komen veelvuldig voor en treden meestal op bij vallen op de borstkas, bij stoten of een klap tegen de borstkas en bij ongevallen. Bij een stomp trauma tegen de borstkas treedt kneuzing op van onder andere de huid, het onderhuidse vetweefsel en de tussenribspieren, er is dan sprake van wat men in de volksmond noemt 'gekneusde ribben'. De term is echter niet geheel juist, omdat niet de ribben zelf aangedaan zijn bij de ribkeunzing. Wanneer de kracht dusdanig is geweest dat de ribben breken treden ribfracturen of 'gebroken ribben' op. Soms is er ook sprake van een gebroken borstbeen.

Het is voor de eerstehulpverlener vaak moeilijk om na te gaan of er sprake is van alleen een kneuzing van de ribben, of dat er ook botbreuken van de ribben zijn opgetreden. In de meeste gevallen zal een slachtoffer met een stomp trauma van de borstkas dan ook naar de huisarts of Spoedeisende Hulp worden doorgestuurd.

Bij een ernstig trauma van de borstkas kunnen behalve botbreuken van de ribben ook letsels aan de longen en het hart optreden. Zo kan een gebroken rib een long aanprikken waardoor een klaplong of longbloeding met hematothorax (bloed in de borstholte]] optreedt. Ook kan het longweefsel gekneusd raken, zonder dat de ribben gebroken zijn. Een longkneuzing kan pas na verloop van tijd klachten geven. Doordat het slachtoffer oppervlakkig gaat ademen kan er zuurstoftekort optreden. Slachtoffers met een ernstig ongeval van de borstkas moeten daarom altijd door een arts gezien worden en worden liefst per ambulance naar het ziekenhuis gestuurd.

Symptomen en klachten

Symptomen die kunnen passen bij gekneusde ribben zijn onder andere:

• Pijn op de plaats waar het letsel zit
• Bloeduitstortingen (hematoom)
• Pijn bij de ademhaling en diep doorzuchten (de pijn is vaak scherp)
• Pijn bij hoesten
• Pijn bij bewegingen van de borstkas, zoals draaien, liggen, lopen
• Oppervlakkige ademhaling

Symptomen die kunnen passen bij gebroken ribben zijn onder andere:

• Pijn op de plaats waar het letsel zit
• Bloeduitstorting (hematoom)
• Soms is er een vervorming te zien of een trapje in het verloop van een rib te voelen
• Pijn bij de ademhaling en diep doorzuchten (de pijn is vaak scherp)
• Pijn bij hoesten
• Pijn bij bewegingen van de borstkas, zoals draaien, liggen, lopen
• Kortademigheid en benauwdheid
• Soms lucht onder de huid, te voelen als knisperen onder de huid (er is dan ook een klaplong!)
• Oppervlakkige ademhaling

Bij breuken van de ribben kan ook een klaplong (pneumothorax) ontstaan. Indien er meerdere ribben gebroken zijn kan er ook een losliggend fragment van de borstkas zijn, de zogenaamde fladderthorax. Zie ook gebroken borstbeen.

Eerste Hulp

• Benader het slachtoffer volgens de ABCDE-methodiek.
• Schakel professionele hulp in.
• Laat het slachtoffer bij benauwdheid in een halfzittende houding zitten.
• Ben er bij een ongeval op bedacht dat er ook wervelletsel kan bestaan, laat het slachtoffer dan bij voorkeur liggen in de houding waarin je hem aantreft.

Aandachtspunten

Een slachtoffer met gebroken ribben moet altijd door een arts gezien worden, echter is het ook raadzaam om slachtoffers met pijnlijke kneuzingen van de ribben door te sturen naar de huisarts. Bij gebroken ribben moet letsel van de longen worden uitgesloten. Het risico bestaat dat het slachtoffer oppervlakkig gaat ademen als gevolg van de pijn, waardoor een longontsteking kan ontstaan. Goede pijnstilling is van groot belang. Bij ernstige kneuzingen en meerdere gebroken ribben wordt het slachtoffer vaak in het ziekenhuis opgenomen voor pijnstilling via het infuus.