Automatische controleur, bot, bureaucraat, developer, redacteur, nuke, eindredacteur, toezichthouder, beheerder
5.533
bewerkingen
Wijzigingen
geen bewerkingssamenvatting
{{Status|
|mainauthor= [[AuteurPim]] |supervisor= [[SupervisorPim]] |niveau= [[Handleiding#Niveau|BeginnerGevorderd]]
|status= [[Handleiding#Status|Incompleet]]
}}
===Oorzaken van stoornissen in Breathing===
Problemen in de ademhaling kunnen zowel acuut als chronisch van aard zijn. De oorzaken van stoornissen in de ademhaling kunnen op verschillende niveau's liggen: in de aansturing vanuit de hersenen, de aansturing van de ademhalingsspieren en in het niveau van de longen. Daarnaast kunnen stoornissen secundair aan een andere aandoening optreden, zoals problemen in de [[ABCDE:Airway|Airway]] of in de [[ABCDE:Circulation|Circulation]].
De ademhaling wordt aangestuurd vanuit het ademhalingscentrum in de [[hersenstam]]. Veranderingen in het bewustzijn of in de functie van de hersenen kunnen de aansturing van de ademhaling beïnvloeden en zelfs stilleggen. Dat kan gebeuren door een zuurstoftekort in de hersenen, maar ook door [[vergiftigingen]], medicijnen of [[Intoxicaties:AlcoholDrugs|alcohol en drugs]]. Ook [[hersenletsel]], een [[beroerte]] of bloedingen in het hoofd kunnen het ademcentrum beschadigen.
De uitvoering van de ademhaling vindt plaats door de [[ademhalingsspieren]] in het [[middenrif]] en de [[tussenribspieren]]. Aansturing van deze spieren gebeurt door de zenuwen die in het [[ruggenmerg]] ontspringen. Wanneer deze beschadigd raken, zoals bij een [[dwarslaesie]] als gevolg van [[wervelletsel]] zullen de spieren niet langer worden aangestuurd en zijn er beperkingen in de ademhaling. Een hoge dwarslaesie in het niveau (C3-C4) van de nek kan tot gevolg hebben dat alle ademhalingsspieren uitvallen en is niet met het leven verenigbaar.
Ook in de ademhalingsspieren zelf kunnen problemen optreden, door oververmoeidheid van de spieren, spierzwakte of spierziekten. Indien er zeer veel inspanning van de ademhalingsspieren gevraagd wordt, kan uitputting optreden met als gevolg een minder effectieve ademhaling.
Indien er beschadigingen aan de borstkas zijn, zoals [[ribfracturen]] of een fractuur van het borstbeen, zal het slachtoffer niet meer in staat zijn om diep adem te halen of te hoesten.
De long is het belangrijkste ademhalingsorgaan, waarin de uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide plaatsvinden. Ook de long zelf kan aangedaan zijn, bijvoorbeeld door longziektes zoals [[astma]], [[COPD]] of longkanker. Deze aandoeningen kunnen de ademhaling bemoeilijken en zorgen voor een verminderde gaswisseling.
<br>
<br>
Indien de ademhaling zeer snel wordt, zullen ook de ademteugen afnemen en treedt een minder efficiënte ademhaling op. Er kunnen ook veranderingen in het patroon van de ademhaling zijn. Bijvoorbeeld een wisseling van het [[teugvolume]], de diepten van de ademhaling. Soms oppervlakkig, soms diep. Ook de ademfrequentie kan onder invloed van stoornissen in het ademcentrum wisselen.
Als door veranderingen in de ademhaling de longen minder zuurstof in het bloed kunnen opnemen, zal dit leiden tot een afname van de [[zuurstofverzadiging]] (of [[saturatie]]) van het bloed. Dit leidt tot chemische veranderingen in het bloed en aan het [[hemoglobine]] molecuul. Waar zuurstofrijk (slagaderlijk) bloed helderrood is, zal het donkerrood worden. Dit is ook te zien aan de kleur van de huid en slijmvliezen. Er treedt [[cyanose]] op, ofwel: de slijmvliezen worden grauwig blauw door de lage verzadiging van zuurstof in het bloed. Indien dit in de lippen, tong en mond optreedt spreken we over [[centrale cyanose]]. [[Cyanose]] van de vingers, handen en voeten wordt [[perifere cyanose]] genoemd.
Zuurstoftekort leidt behalve tot [[cyanose]] ook tot onrust en irritatie bij het slachtoffer en kan leiden tot stoornissen in het [[bewustzijn]]. Daarnaast leidt een verminderde ademhaling tot een verminderde afvoer van het koolstofdioxide (CO2), wat ook kan leiden tot irritatie en daling van het bewustzijn.
Een klaplong, ook wel [[pneumothorax]] genoemd, kan een ernstige verstoring geven van de ademhaling en de gaswisseling. Deze kan zowel spontaan als door een ongeval worden opgelopen. Een klaplong geeft ernstige benauwdheid, pijn op de borstkas en indien er sprake is van een steekwond is er ook een [[zuigende borstwond]]. Indien er een [[spanningspneumothorax]] optreedt kan een van de helften van de borstkas zich vullen met lucht waardoor een hoogteverschil optreedt. Soms wordt hierdoor ook de luchtpijp in de hals naar links of rechts verplaatst.
De afwezigheid van ademhaling wordt [[apneu]] genoemd. Hierbij zijn er geen ademhalingen waarneembaar bij het kijken, luisteren en voelen bij de mond en zijn er geen ademhalingsbewegingen. Dit kan veroorzaakt worden door een blokkade van de luchtweg, maar ook door uitvallen van de aansturing door het ademcentrum of de zenuwen.
* Stel vast of er een (normale) ademhaling aanwezig is, door te kijken naar adembewegingen van borstkas en buik, door te luisteren of er (normale) ademgeluiden zijn en door te voelen langs mond en neus van het slachtoffer of er een luchtstroom is. Indien het slachtoffer kan spreken kan men er vanuit gaan dat er een ademhaling aanwezig is.
* Beoordeel de [[ademfrequentie]] door het aantal ademhalingen per minuut te tellen.
* Beoordeel de diepte van de ademhalingen aan de hand van een schatting van het [[teugvolume]], dit kan normaal zijn, diep of oppervlakkig.
* Kijk of de borstkas symmetrisch beweegt bij het ademen, of dat er een helft achterblijft, zoals bij een [[pneumothorax]].
* Kijk of er verwondingen aan de buitenzijde van de borstkas zichtbaar zijn, zoals een [[zuigende borstwond]].
* Beoordeel of het slachtoffer gebruik maakt van zijn [[hulpademhalingsspieren]] en of de ademhaling veel moeite kost.
* Beoordeel of de luchtpijp in de nek in het midden loopt, of dat deze verplaatst is naar links of rechts
* Beoordeel of de [[halsvenen]] gestuwd zijn(kan passen bij een [[spanningspneumothorax]].
===Handelingen in Breathing===
De beste behandelingen voor stoornissen in de ademhaling is het [[toedienen van zuurstof]]. Dit is echter niet voor iedere eerstehulpverlener weggelegd en wordt alleen toegepast door eerstehulpverleners die daarvoor een specifieke training gevolgd hebben. In sommige gevallen moet de ademhaling ondersteunt worden doormiddel van beademing, bijvoorbeeld met een [[beademingsballon]] ([[ambuballon]] ) of een beademingsmachine. Indien er geen ademhaling ([[apneu]]) is kan de eerstehulpverlener ook [[mond-op-mond]] beademing toepassen en starten wordt gestart met [[reanimatie.]].<br><br>Er zijn echter wel een aantal zaken die wel gedaan kunnen worden om de ademhaling te ondersteunen en te verbeteren. Een slachtoffer dat benauwd is zal doorgaans het beste kunnen ademen in een [[halfzittende houding]]. Slachtoffers met [[astma]] of [[COPD]] kunnen medicatie gebruiken om klachten te verminderen. Zij moeten wel zelf deze medicatie bij zich hebben en deze zelf kunnen inhaleren.<br><br>
Indien er sprake is van een [[zuigende borstwond]] of een klaplong ([[pneumothorax]]) dan kan deze worden afgeplakt om toename van de hoeveelheid lucht in de borstkas tegen te gaan.
Overzicht
Verwijzingen<p>
[[Trauma:Pneumothorax|Pneumothorax]]
[[Trauma:Fladderthorax|Fladderthorax]]
[[Saturatiemeter]]
Met dank aan: Daan Weerheijm, [[SIGMAHANDBOEK]].
